Müzakerelerde 'derin ayrışma' Tel Aviv işi yokuşa sürüyor
İsrail ile HAMAS arasında ateşkes ve esir takası için dolaylı görüşmeler Katar'ın başkenti Doha'da sürüyor. Diplomatik kaynaklara göre ateşkesin süresinden esirlerle mahkumların durumuna kadar hiçbir temel konuda anlaşma sağlanamıyor. Tel Aviv'in öne sürdüğü talepler ateşkes umudunu yok ediyor
HAMAS, Gazze'deki savaşın kalıcı olarak sona ermesi, İsrail askerlerinin Filistin bölgesinden tamamen çekilmesi ve yerlerinden edilen insanların evlerine dönmesi karşılığında yüz kadar İsrailli esirin aşamalı olarak serbest bırakılmasını öneriyor. Edinilen bilgiye göre İsrail ise savaşı sona erdirmeyi ve askerlerini Gazze'den çekmeyi reddediyor. İsrailli müzakereciler ayrıca her gün sadece “iki bin yerinden edilmiş Filistinlinin” evlerine dönmesine izin vereceklerini belirtiyor. Bu karşı öneriyi dikkate alarak bir hesap yapıldığında yerinden edilen bir milyonu aşkın Filistinlinin sığındığı Refah kentinden ayrılıp Gazze'nin kuzey kısımlarına dönmesinin “iki yıldan fazla” süreceği görülüyor. HAMAS ilk aşamada sadece kadın ve çocukları serbest bırakacağını belirtirken, İsrail tüm kategorilerdeki esirlerin derhal serbest bırakılmasını istiyor.
'GEÇİCİ ATEŞKESİN PEŞİNDELER'
HAMAS'ın Siyasi Büro şeflerinden Bassem Naim Al Jazeera'ye yaptığı açıklamada İsrailli müzakerecilerin “Gazze'deki savaşı sona erdirme taahhüdü olmadan” esirleri geri almak istediğini söyledi. Tel Aviv aslında Washington'ın da istediği gibi “geçici bir ateşkesin” peşinde. Bu da Filistin bölgesinde ölüm ve yıkımın süreceği anlamına geliyor. Naim ayrıca HAMAS'ın arabuluculara "başka herhangi bir öneriyi tartışmaya hazır olmadıklarını söylediğini” de aktardı. Agence France-Presse'e (AFP) konuşan Filistin direnişinden bir yetkili de karşılıklı konumlarda “derin bir ayrışma” olduğunu doğruladı ve HAMAS'ın bir önceki görüşmelere göre gösterdiği esnek tutumun Tel Aviv tarafından “zayıflık” olarak algıladığını söyledi. Yetkili, İsrail'in "kapsamlı bir ateşkes üzerinde anlaşmayı reddettiğini ve güçlerinin Gazze'den tamamen çekilmesini kabul etmediğini" aktardı. Tel Aviv'in diğer dikkat çekici talepleri arasında insani yardım ve barınma konularını “kendi kontrolü altında tutmak” ve "Birleşmiş Milletler'in (BM) özellikle Gazze Şeridi'nin kuzeyinde yeniden çalışmaya başlamamasını sağlamak” da yer alıyor.
'ABD İLERLEME VARMIŞ GİBİ GÖSTERİYOR'
Katar'da kalan İsrailli yetkililer de müzakerelerde gerçek anlamda bir ilerleme olmadığını vurguluyor. Hatta Times of Israel'e konuşan bir kaynak, "Amerikalılar ilerleme varmış gibi gösteriyor. İlerleme baskısı onlardan geliyor." şeklinde konuştu. İsrail'de yayın yapan Kanal 12, Tel Aviv heyetinin edindiği izlenimi şu şekilde özetledi:
“Rehine aileleri bir ilerleme kaydedileceği umuduna kapılmamalı ancak görüşmeler sürüyor.” Haber kanalının verdiği bilgiye göre HAMAS heyetindeki öne çıkan isimler, grubun şeflerinden İsmail Heniyye ve Halid Meşal ayrıca Direniş'in Gazze'deki lideri Yahya Sinvar'ın yardımcısı Halil el-Haya. Mossad Başkanı David Barnea İsrail'e geri dönse de bazı istihbarat şefleri henüz Doha'dan ayrılmadı. Müzakerelere 22 Mart tarihinde CIA Başkanı Bill Burns de katıldı. Arap uzmanlar, İsrail'in kabul edilmesi mümkün olmayan şartlar öne sürerek, müzakereleri bilinçli olarak baltalamak istediğini düşünüyor. Tel Aviv rehine görüşmelerinde engel çıkaradursun HAMAS cumartesi günü 34 yaşındaki bir İsrailli esirin daha "ilaç ve gıda eksikliği" nedeniyle öldüğünü açıkladı.
‘BİBİ ESCOBAR’
Doha'daki müzakereler sürerken, Netanyahu hükümetine rehineler konusunda baskı yapmak amacıyla düzenlenen protestolar yeniden ivme kazandı. Gösterilerin odağı başkent Tel Aviv'de, binlerce protestocu akşam saatlerinde bir araya gelerek, Netanyahu ve aşırılıkçı siyasetçiler aleyhine slogan, pankart ve dövizlerin eşlik ettiği protesto gösterileri düzenledi. “Hükümet istifa” sesleriyle binlerce kişi kortej halinde, güvenlik güçlerinin demir bariyerler ve otobüslerle kapattığı caddelerde ıslık çalarak yürümeye çalıştı. Protesto alanında Netanyahu’nun yüzünü kan içinde gösteren pankartlarda “Suç Bakanı”, “Sen baştasın sen suçlusun” gibi ifadeler görüldü. Kolombiyalı uyuşturucu baronu Pablo Escobar’ın fotoğrafıyla Netanyahu’nun resminin kolajlandığı “Bibi Escobar” yazılı döviz dikkat çekti. Gazze’deki esirlerin bir an önce evlerine dönmesi çağrısı yapan protestocular, davullar ve düdükler çalarak meşaleler eşliğinde “Hepsi hemen eve!”, “Hey Joe! Biden, onları kurtarmamıza yardım et” yazan dövizler taşıdı ve hükümetin esir siyasetini suçlayan sloganlar attı. Demir bariyerlerle kapatılan bazı caddelerde polis ile göstericiler arasında arbede yaşandı. Kimi yollar ateşe verilerek, trafiğe kapandı. Polis bazı eylemcileri gözaltına aldı.
'GAZZE'Yİ BİZ DEĞİL ONLAR TERK EDECEK'
Filistin direnişi, İsrail basınında çıkan ABD'nin “eğer HAMAS'ın lider kadrosu Gazze'yi terk ederse öldürülmeyecekler” önerisini gündeme getirdiği iddialarını reddetti. Konuya ilişkin çıkan haberlerde Tel Aviv'in teklifi kabul ettiği ve Direniş'in cevabının beklendiğini ileri sürülmüştü. Haberleri yalanlayan HAMAS Siyasi Büro Üyesi İzzet er-Rişk, konuyu “ucuz propaganda” diye tanımlayarak, "Direniş liderliği halkıyla birlikte toprağına dirençle bağlı; ya zafer ya şehadet. Suçlu düşmanın liderleriyse bu toprağı terk edecek olanlar." ifadelerini kullandı.
