Müzisyenlere destekten müzisyenler yararlanamıyor
Başvurular e-devlet üzerinden başladı. Gelir vergisi mükellefi olma koşulu arandığını gören müzisyenler, hayal kırıklığına uğradılar. Müzisyenlerin ve sahne emekçilerinin yüzde 90’ı kayıt dışı çalışıyor.
Müzisyenlerin büyük kısmının, ikinci dönem nakdi destek paketinden yararlanamayacağı ortaya çıktı. Salgın nedeniyle getirilen hibe niteliğindeki destekten sadece “gelir vergisi mükellefi olan kişiler” yararlanabilecek. Bu koşulla müzisyenlerin büyük çoğunluğu hibeden yararlanamıyor. Zira resmi olmayan rakamlara göre müzisyenlerin ve sahne emekçilerinin yüzde 90’ı kayıt dışı çalışıyor. Yardımdan, sadece organizasyon ve yapım şirketleri, stüdyolar ile vergi mükellefi olan bir avuç “bağımsız çalışan” müzisyen yararlanabilecek.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 17 mayısta yeni destek paketini açıklarken “Destek vereceğimiz ikinci grupta seyyar satıcılar, sıhhi tesisatçılar, hırdavatçılar, müzisyenler, oto yıkamacıları vb yer alacak” demişti. Başvurular 25 mayısta, e-devlet üzerinden başladı. Gelir vergisi mükellefi olma koşulu arandığını gören müzisyenler, hayal kırıklığına uğradılar. Başvuracak kişilerin, “17 Mayıs 2021 tarihinden önce Gelir Vergisi mükellefiyeti olan esnaf ve sanatkarlar ile gerçek kişi tacirler olarak, esas faaliyet konuları üzerinden” destekten faydalanacağı belirtiliyor.
Çok sayıda sanatçı ve sahne emekçileri platformu sosyal medyadan açıklamalar yapmaya başladı. Müzisyenler, Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan mağduriyetlerinin giderilmesini istiyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 2021 Ocak ayında başlatılıp beş ay süren ‘Müzik Susmasın’ projesi, vergi mükellefi olmayan müzisyenlere destek olmanın yolunu açmıştı. Hibe niteliğindeki yardımdan pek çok müzisyen yararlandı.
GÜVENCE DEĞİL GEÇİM DERDİNDELER
Konservatuarlar her yıl yüzlerce müzisyen mezun ediyor. Bunlar arasından ancak bir devlet kurumuna girebilme şansını yakalayan küçük bir azınlık, güvence içinde çalışabiliyor. Bunun yanında profesyonel müzik yaşamına adım atan çok sayıda “alaylı” ve iyi yetişmiş müzisyen bulunuyor. Özel orkestralar veya herhangi bir eğlence mekanına göre daha kurumsal olan bazı firmalar bünyesinde çalışan müzisyenler, sözleşme ile çalışma olanağına erişebiliyor. Bu sayede de Sosyal Güvenlik Kurumunun, 5110 sayılı kanunun ek-6. maddesindeki “sanatçıların sigortalılığı” hizmetinden yararlanabiliyor. Söz konusu kurumsal firmalarda iş bulabilenler, “serbest meslek erbabı” olarak, aldığı ücretin faturasını kesebiliyor ve vergisini ödeyerek “kayıtlı çalışan” konumuna yükseliyor. Son başlatılan hibe desteğinden yararlanabilecek olanlar bu gruba giriyor. Devlet kurumlarında ya da kurumsal firmalarda iş bulamayan yüzde 90 ise yer yer “orman kanunlarının” geçerli olduğu müzik sektöründe tutunmaya çalışıyor. Organizasyon firmalarının ve müzikli mekan sahiplerinin insafına bırakılan müzisyenler, “kayıt” ya da “güvence” aramak şöyle dursun, emeklerinin karşılığını bulmakta zorlanıyorlar.
‘SANATÇIYA ÖZEL VERGİ DÜZENLEMESİ YAPILSIN’
Aydınlık’a konuşan müzisyenlerin öncelikli beklentisi, bu zor dönemde yapılacak yardımların yerini bulması. Müzisyenler, geleceğe dönük olarak da çalışma koşullarının düzeltilmesini, denetlenmesini istiyorlar. Çalıştıkları işyeriyle sözleşme imzalamak, kayıt altına alınıp vergisini ödemek, müzisyenlerin de en büyük arzusu. Ancak, emekçi konumunda çalışan müzisyenlerin durumlarının göz önüne alınması ve özel bir vergi düzenlemesi yapılması da isteniyor. Dünyada bunun örnekleri var.
