Gemi insanları için düzenlemeler yolda

Uluslararası Denizcilik Örgütü tarafından denizcilik sektöründe çalışanları onurlandırmak ve denizciliğin küresel ticaret üzerindeki önemli rolünü vurgulamak amacıyla kutlanan 25 Haziran Dünya Denizciler Günü’nde Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu gemi insanlarının taşıması gereken nitelikler düzenleneceğini duyurdu. Öte yandan Türkiye Denizciler Sendikası (Türk Deniz-İş)’nın son yayınlanan ROTA bülteninde 2023 yılının denizciler için en kötü senelerden biri olduğuna dikkat çekildi.

103 KURUMDA EĞİTİM VERİLİYOR

Bakan Uraloğlu, Dünya Denizciler Günü dolayısıyla Bakanlıkta düzenlenen programda Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş 14 fakülte, 15 meslek yüksekokulu, 44 meslek lisesi ve 30 özel öğretim kurumu olmak üzere 103 eğitim kurumunda uluslararası standartlarda denizcilik eğitimi verildiğini söyledi ve ekledi:
“Bu eğitim kurumlarında her yıl ticari filomuzda güverte ve makine branşlarında istihdam edilecek 1100 uzak yol zabiti, 1000 zabit ve 1500 sınırlı zabit olmak üzere 3 bin 600 zabit adayı yetiştirilmektedir.”
Kadın denizcilerin sayısını artırmak istediklerine de dikkati çeken Uraloğlu, bu kapsamda 148 kadın öğrencinin stajını yapacağı uluslararası gemilerin Bakanlık tarafından belirlendiğini belirtti.

YABANCI BAYRAK SAYISI 38’E YÜKSELTİLDİ

Gemi insanlarının çalışabileceği yabancı bayrak sayısının 38'e yükseltildiğine işaret eden Uraloğlu, "Bu anlamda 920 milyon dedveyt tona sahip 31 binden fazla gemide denizcilerimiz ilave yeterlilik olmadan istihdam edilebilecek. Dünyanın neresinde olursa olsun Türk gemi insanlarına teknik ve hukuki destek sağlıyoruz. Gerektiğinde tıbbi tahliyeleri Ana Arama Kurtarma ve Koordinasyon Merkezi'nin koordinesinde gerçekleştiriliyor." değerlendirmesini yaptı.

TASLAK YAYIMLANMA SÜRECİNDE

Uraloğlu, Gemiadamları ve Kılavuz Kaptanlar Yönetmelik Taslağı'nın yayımlanma sürecinde olduğunu belirterek, yapılacak değişiklerle, Türk gemi adamlarının İngilizce dil şartını sağlamaları hususunda YÖKDİL sınav puanının geçerli sayılacağını, tayfa sınıfı gemi adamlarının mezuniyet gereklerinin ise lise seviyesine yükseltileceğini duyurdu.

Abdulkadir Uraloğlu, "Sınırlı yeterliklerden 3000 groston ve 3000 kilowat yeterliklere geçiş denizcilik meslek liseleri için kolaylaştırılarak, 4 yıl deniz hizmetinden 2 yıl deniz hizmetine çekilecek. Yat kaptanlığından sınırlı vardiya zabitliğine sınavla geçiş hakkı tanımlanacak. Uzak yol birinci zabit ve ikinci mühendisi-makinisti için kaptan ve baş makinist ek yeterlik sınav hakkı tanımlanacak. Silahlı kuvvetlerde dış kaynaktan temin edilen sözleşmeli personelin yeterlik haklarının yönetmelikte tanımlanması sağlanacak." diye konuştu.

65 YAŞ ÜSTÜNE HER SENE KONTROL

Elektro-teknik tayfalar için tanımlanan meslek lisesi bölümlerinin 2'den 20'ye çıkarılacağını, Türkiye'de yetkilendirilmiş eğitim kurumlarında denizcilik eğitimi alan yabancıların yeterlik ve uzmanlık belgelerinin verilmesine yönelik düzenleme yapılacağını söyleyen Uraloğlu, konuşmasını şöyle tamamladı:

“Ancak bu kişilere gemi adamı cüzdanı düzenlenmeyecek. Yabancı bayraklı gemilerde çalışan vatandaşlarımızın deniz hizmetlerinin kontrol kriterleri arttırılacak. 65 yaş üstü gemi insanlarının sağlık yoklamaları iki yılda bir yerine yılda bir yapılacak. Gemi insanı olabilme şartlarında aranan yeterliğe engel teşkil eden suçların kapsamı genişletilecek, uyuşturucu ile ilişkili suçlar dışında kalan katalog suçlarda 1 gün dahi olsa mahkumiyet şartı eklenecek. Kılavuz kaptanların ilk defa belgelendirilmesi ve farklı liman sahalarında görev almaları halinde gereken görev başı eğitimlerinin süresi uzatılacak ancak staj süreleri kısaltılacak.”

‘GEMİ İŞÇİLERİ SALDIRI ALTINDA’

Türk Deniz-İş’in ROTA bültenine göre ise 2023 yılı denizcilerin terk edilmesi açısından en kötü yıl oldu.
Uluslararası Taşımacılık İşçileri Federasyonu (ITF)’nun küresel müfettiş ağı, 129 terk edilmiş gemi ve 1983 terk edilmiş denizci tespit etti. ITF müfettişleri, 2023 yılında denizcilere ait toplam 57,1 milyon ABD doları tutarındaki ödenmemiş ücretlerin, gemi çalışanlarına ödenmesini sağladı.

ITF Müfettişlik Koordinatörü Steve Trowsdale “Vaka sayısı ve geri ödenen maaş miktarı endişe verici.” değerlendirmesi yaptı. Denizciler için 2023 yılının kaydedilen en kötü yıl olduğunu belirten Trowsdale, “Ancak acı gerçek şu ki, müfettişlerimizin yaptığı işlerin artması, şu anda gemilerde işçi haklarının ne kadar saldırı altında olduğunu gösteriyor.” dedi.