Askeri Komite Başkanı: Rusya'yı hafife alamayız

NATO'nun iki üst düzey yetkilisi, 11-12 Temmuz'da Litvanya'nın başkenti Vilnius'ta düzenlenecek zirve öncesinde basın mensuplarının karşısına geçti. Askeri Komite Başkanı Amiral Rob Bauer ve SHAPE'den Genelkurmay Harekat Başkan Yardımcısı Tümgeneral Matthew Van Wagenen, önceki gün Brüksel'deki NATO Karargahı'nda soruları yanıtladı. NATO Sözcüsü Oana Lungescu'nun yönettiği oturumda, İttifak'ın yeni savunma planlarına ilişkin önemli ayrıntılar paylaşıldı.

Açılış bölümünde Lungescu, Rusya'ya karşı Avrupa Müttefik Kuvvetleri Yüksek Karargâhı (SHAPE) komutasında Baltık'tan Karadeniz'e kadar konuşlanmış 40 bin askerleri olduğunu söyledi.

Askeri Komite Başkanı Amiral Rob Bauer de, Vilnius'ta onaylanacak üç bölgesel plan bulunduğunu bildirdi. “Bunlardan biri Yüksek Kuzey ve Atlantik'te. Bu plan Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Norfolk Müşterek Kuvvet Komutanlığı tarafından yönetilmektedir. Ardından Hollanda'daki Brunssum'dan komuta edilen ve temelde Baltık'tan Alplere kadar olan Orta Bölge Planı var. Bir de Napoli'den komuta edilen ve Akdeniz ile Karadeniz'i kapsayan Güneydoğu Bölgesel Planı var.” diyen Bauer, yeni bölgesel planların uygulanmasının çok uzun yıllar gerektireceğini belirtti.

Tümgeneral Matthew Van Wagenen ise “Şu anki duruşumuz çok yüksek bir hazırlık durumudur. Baltık'tan Karadeniz'e kadar uzanan dört kara kuvvetinin yanı sıra hava sahası, hava kalkanı, doğu kanadı, Baltık Denizi ve deniz operasyonları da buna dahildir. 40 binden biraz fazla kuvvetimize ek olarak, bugün uçacak yaklaşık 100 uçağımız var. Ve hem Baltık Denizi'nde hem de Akdeniz'de yaklaşık 27 gemimiz bulunuyor.” bilgisini paylaştı.

Ardından komutanlar, gazetecilerin sorularını yanıtladı...

'YÜZDE 2 TAVAN DEĞİL TABAN OLACAK'

Daniel Michaels (Wall Street Journal): Yeni bölgesel planlar ile ülkelerin harcama taahhütleri arasındaki bağlantı hakkında biraz konuşabilir misiniz? Bu planlar, yüzde 2'ye yakın olmayan ülkeleri sürdürülebilir bir temelde buna yaklaştıracak mı?

Rob Bauer: Evet, bir bağlantı var. Vilnius'taki tartışmanın yeni savunma yatırımı taahhüdü üzerine olmasının nedeni de budur. Büyük olasılıkla, yüzde 2 artık tavan değil taban olacak. Yani bu bir değişiklik. Rusya'nın duruşu dramatik bir şekilde değişti. İki yeni alan var: uzay ve siber. Ukrayna'daki savaşın sonuçlarını da gördük. Hava savunmasına daha fazla yatırım yapacağız.

TÜRKİYE'NİN ENGELİNİ KALDIRACAĞIZ

Max Delany (AFP): Türkiye'nin bölgesel planları engellemesi konusunda biraz konuşabilir misiniz? Bir de Belarus'taki Wagner varlığı, bu planlarda herhangi bir şeyin matematiğini değiştiriyor mu?

Rob Bauer: Askeri Komite'de fikir birliği sağlamak için hala çalışıyoruz. Bu çalışmalar devam ediyor. Vilnius'tan önce bitirebileceğimize inanıyorum ve bu konuda kendime güveniyorum. Ama herhangi bir detaya girmeyeceğim.

Matthew Van Wagenen: Belarus'la ilgili söylemi biz de duyuyoruz. Dolayısıyla Müttefik Harekat Komutanlığı olarak her zaman Belarus'a bakıyoruz. Şu anda orada NATO'nun mevcut savunma planlarında herhangi değişikliğe yol açacak bir durum ya da hazırlık görmedik.

'PARASI OLANLARI İKNA ETMEMİZ LAZIM'

Natalia Drozdiak (Bloomberg): Savunma planlamasının bir parçası olarak birliklerin ve teçhizat stoklarının öneminden bahsettiniz. Bu planlar ışığında özellikle Avrupa'daki savunma sanayi üretiminin durumundan memnun musunuz?

Rob Bauer: Henüz memnun değilim. Finansörlerle konuşmanız gerekiyor. Bazı ülkelerde büyük emeklilik fonları, savunma sanayine yatırım yapmanın etik olmadığını söylüyor. İnsanları, hissedarları, temelde yatırım yapmaya ve temettü almak için birkaç yıl beklemeye ikna etmeniz gerekiyor. Özel sektöre ihtiyacımız var. Parası olan insanları ikna etmemiz ve üretim kapasitesini artırmamız lazım. Ukrayna'daki savaşın tüm toplumu ilgilendiren bir olay olduğunu anlatmalıyız. Bu sadece yeterli mermiye sahip olmakla ilgili de değil, aynı zamanda daha fazla insana ihtiyacınız var çünkü insanlar ölüyor ve yaralanıyor. Bu da tartışmanın bir parçası. NATO Kuvvet Modeli, ulusların silahlı kuvvetler için mevcut insan sayısını artıracak bir mekanizmaya sahip olmalarını sağlamaktadır.

SAVUNMA PLANIMIZ UKRAYNA'YI KAPSAMIYOR

Dmytro Shkurko (Ukrayna Ulusal Haber Ajansı): Size sadece Ukrayna'daki duruma ilişkin asıl planların ne olacağını sormak istiyorum. İkinci sorum ise, Zaporijya Nükleer Santrali'nde yanlış bir şey olması durumunda ne tür bir acil durum planınız var?

Rob Bauer: Bölgesel planlar İttifakımızın savunmasıyla ilgilidir. Dolayısıyla Ukrayna'da gördüklerimizden elbette dersler çıkarıyoruz ancak planlar mevcut sınırlarımızı kapsıyor. Bence bu Ukrayna'dan bağımsız değil ama İttifak dışındaki herhangi bir ülkeyi de dikkate almıyor.

Matthew Van Wagenen: Zaporijya hakkında ihtiyatlı bir planlama var. Ayrıntılara girmeyeceğim, ancak herhangi bir şey olması durumunda İttifak'ı avantajlı duruma getirmek için tutarlı bir planlama yapıldığını söyleyebilirim.

İSVEÇ ZATEN MASADA

İsveç Haber Ajansı: Kuzeyde İttifak'a katılmaya istekli ama henüz katılmamış bir ülke olduğu için merak ediyorum. İsveç'in üye olması durumunda planlama ne kadar hızlı güncellenebilecek?

Rob Bauer: Her şeyden önce, katılım protokollerini imzaladığımızdan beri İsveç'in zaten daha iyi bir durumda olduğunu düşünüyorum. İkinci olarak da İsveç her hafta Askeri Komite'de, Kuzey Atlantik Konseyi'nde masada. Yani temelde zaten her şeyi biliyorlar.

Matthew Van Wagenen: Aslında ben Baltık Denizi Yol Haritası'nı yönetiyorum ve İsveç'in Entegrasyon Komitesi'ndeyim. Katılım gerçekleştiğinde, planlara neredeyse anında entegre olabilirsiniz.

'RUSLARI HAFİFE ALAMAYIZ'

Andrew Gray (Reuters): Avrupa'nın potansiyel düşmanlarına ilişkin birkaç sorum olacak. Ukrayna'daki savaştan sonra Rus güçlerinin durumu nedir?

Rob Bauer: Şu anda Rus ordusunun yüzde 90 oranında Ukrayna'daki savaşla meşgul olduğunu söyleyebilirim. Genel olarak gördüğümüz şey Rusların NATO ile bir çatışma istemedikleri. Bence bu çok ama çok meşgul olduklarının bir işareti. Kara sahasında ise başkalarına karşı kullanabilecekleri çok fazla güçleri olduğunu sanmıyorum. Ama biz Rusların yeniden yapılanmaya gideceğine inanıyoruz. Bu nedenle planlar, Rus ordusunun gerçek durumu üzerine değil, Rus ordusunun Ukrayna'ya saldırmadan önceki durumu üzerine inşa edildi. Bu nedenle onları özellikle denizde ve havada ciddi bir tehdit olarak görmeye devam edeceğiz. Uzayda da hala çok yetenekliler. Tabii ki bir yandan da nükleer kapasite var. Dolayısıyla Rusları ve tarihte birkaç kez gösterdikleri gibi kendilerini toparlama yeteneklerini asla hafife almamalıyız.

'KAZANMALARINA İZİN VEREMEYİZ'

Mindaugas Laukagalis (LRT): Son olaylardan sonra Belarus'ta bir değişiklik görmediğinizi söylediniz, ancak genel olarak bu yeni bölgesel planı oluştururken Belarus ne kadar dikkate alındı?

Rob Bauer: Genel Sekreter özellikle kara sahasında risk almamız gerektiğini söyledi çünkü Ukrayna savaşı kaybederse bu istikrarsızlığın sonu olmaz, daha fazla istikrarsızlığın başlangıcı olur. Ruslar, şu anda sekiz savaş grubumuzun bulunduğu tüm ülkeleri içeren 1997 sınırlarına geri dönmek istiyor. Üç Baltık ülkesi, Polonya, Slovakya, Macaristan, Romanya, Bulgaristan. Bu bizim için kabul edilemez bir durum. Dolayısıyla bu savaşın sadece Ukrayna ile ilgili olmadığını anlamamız gerekiyor. Bu çok daha fazlası ile ilgili. Ve Ukrayna'yı gerektiği sürece desteklemeye devam etmeliyiz, çünkü Rusların orada kazanmasına izin veremeyiz.

'KARŞI SALDIRI ÇOK ZOR'

Iryna Somer (Interfax Ukrayna): Bize Ukrayna'daki mevcut duruma ilişkin değerlendirmenizi ve önümüzdeki ay neler bekleyebileceğimizi anlatabilir misiniz?

Rob Bauer: Her şeyden önce savaşı tahmin etmek çok zordur. Ancak gördüğümüz şey Ukraynalıların kahramanca mücadelesi. Ukraynalılar ne için savaştıklarını biliyorlar. Rusların ise ne için savaştıklarına dair en ufak bir fikirleri yok. Cesaret, sebat, yaratıcılık ve savaşma isteği söz konusu olduğunda bu farkı savaş alanında görebilirsiniz. Batı'nın eğitimi Ukrayna'ya yardımcı oluyor. Bu bir NATO operasyonu değil ama toplamda 50 ülke Ukrayna'ya silah, mühimmat ve eğitim konusunda yardım ediyor. Karşı saldırı çok zor. İnsanlar asla bunun kolay bir iş olduğunu düşünmemeli. Asla öyle olmayacak. Ukrayna'da hatırı sayılır sayıda Rus var. Önemli savunma engelleri var. Yani bazen birkaç kilometre, bazen 30 kilometre derinliğinde mayın tarlaları, sonra ciddi engeller ve sonra üçüncü bir hat. Dolayısıyla tüm bunları aşmak, temelde altyapı ve mayınlar açısından daha fazla savunmanın olmadığı araziye ulaşmak Ukraynalılar için zor, çok zor bir operasyon. İkinci Dünya Savaşı'nda Normandiya'da gördük ki, Müttefiklerin Almanların savunma hatlarını yarması yedi, sekiz, dokuz hafta sürdü. Dolayısıyla hızlı ilerlememesi sürpriz değil. İnsanlar bu konuda böyle konuşmamalı.