NATO komutanına yetki: Danışmadan karar alabilecek

NATO’nun Vilnius zirvesinde İsveç’in ittifaka dahil edilmesi konuşulurken, hazırlanan önemli bir plan basında pek yer almadı. Zirvenin en önemli noktalarından birisi Rusya’ya karşı olarak gösterilen planda NATO operasyonlarında Başkomutana verilen yetkinin genişletilmesi. Alman Bild gazetesi bunu “Putin'e karşı 4 bin 400 sayfa!” başlığıyla haberleştirdi.

‘KENDİMİZİ SİLAHLANDIRMALIYIZ’

Zirve bildirisinde Rusya'nın "müttefiklerin güvenliğine ve Avrupa-Atlantik bölgesinde barış ve istikrara yönelik en büyük ve en acil tehdit" olduğu belirtildi. Almanya Şansölyesi Olaf Scholz "Topraklarımıza yönelik bir tehdide karşı kendimizi silahlandırmalıyız" uyarısında bulundu.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de bu planın "Soğuk Savaş'ın sona ermesinden bu yana yapılan en kapsamlı savunma planı" olduğunu söyledi.

Bild’in haberinde oldukça gizli tutulduğu belirtilen 4 bin 400 sayfalık planda “NATO ülkeleri, ittifak bölgesindeki kritik yerlerin caydırıcılıkla nasıl korunabileceğini ve acil bir durumda nasıl savunulabileceğini belirliyor.” ifadelerine yer verildi.

Yakında İsveç'in de dahil olması beklenen 32 üye ülkenin kara, hava ve deniz kuvvetlerinin yanı sıra siber savunma ve uzay kabiliyetlerinde hangi askeri yetenekleri göstermesi gerektiği ayrıntılı olarak belirtiliyor.

‘ŞİDDET YANLISI VE DÜZENİ BOZAN’

NATO'nun değerlendirmesine göre Rusya’nın “şiddet yanlısı ve revizyonist (düzeni bozan)” olmaya devam ettiği belirtiliyor. NATO’nun kendi ittifak bölgesinin savunma planlarının da buna göre uyarlanmasının gerekliliği vurgulanıyor.

HIZLI TEPKİ VERME BAHANESİ

Habere göre planda NATO komutanının yetkileri genişletilecek. NATO'nun Avrupa'daki en yüksek komutanı ve dolayısıyla tüm NATO operasyonlarının başkomutanı olarak geçen Avrupa Müttefik Yüksek Komutanı’na (SACEUR) belirli tehdit durumları için daha fazla yetki verilmesi planlanıyor. Başka bir deyişle, NATO organlarına danışmadan daha fazla karar almasına izin verilecek. Bu sayede de NATO’nun tehdit durumlarına “daha hızlı tepki verebileceği” belirtiliyor.

‘ALMANYA KİLİT ROLE SAHİP’

Almanya Savunma Bakanı Boris Pistorius, Almanya’nın lojistik merkezi olarak kilit bir role sahip olduğunu belirtti. "Batıdan doğuya giden her şey Almanya'dan geçmeli" vurgusunu yapan Pistorius, "Her NATO üyesi ne yapması gerektiğini ve hangi durumda kendisine başvurulacağını bilir." ifadelerini kullandı. Alman Bakan, “Acil bir durum ortaya çıktığında, silah ve asker transferi hızlı ve güvenilir bir şekilde işlemelidir.” dedi.

İZMİR’E DİKKAT ÇEKİLDİ

NATO yıllardır “Rus tehdidine” karşı doğu kanadında fazla asker konuşlandırıyor. NATO’nun doğu kanadındaki askeri varlığının da arttırılacağı vurgulanan planda, yeni kuvvet yapısı olarak gelecekte, 35 bin Alman ordusu askeri de dahil olmak üzere 300 bin askerin yüksek operasyonel hazırlık durumunda tutulacağı belirtiliyor. Bu amaçla Baltık ülkelerinde ve Polonya'da muharebe grupları oluşturulmuştu. Bin askerden oluşan muharebe grupları ulusal orduları destekliyor. Almanya Litvanya'dan, Kanada Letonya'dan, İngiltere Estonya'dan ve ABD Polonya'dan sorumlu. Almanya Litvanya'da kalıcı olarak bir tugay (4 bin asker) konuşlandırmak istiyor. Haberde bu konunu tartışıldığı, ancak henüz karar verilmediği belirtiliyor. Bu amaçla ikinci bir NATO kara komutanlığının kurulmasının vurgulandığı haberde parantez içerisinde bunun ilkinin İzmir’de kurulu olduğu yazılıyor. Yer olarak da Wiesbaden’in düşünüldüğü fakat burada ABD Ordusu'nun zaten büyük bir üssünün olduğu hatırlatılıyor.

DONANMA KOMUTANLIĞINA YENİ MERKEZ

Haberde, NATO’nun sadece açık savaştan değil, Rusya'nın sabotaj eylemlerinden de korktuğu yazılıyor. Bu nedenle ittifakın sualtı boru hatlarını (gaz ya da telekomünikasyon) daha iyi korumak istediği vurgulanarak, planda Northwood'daki (İngiltere) donanma komutanlığında yeni bir gözlem merkezi kurulacağı belirtiliyor.

‘ŞİDDETLİ ÇATIŞMALARA DAYANIKLI KUVVETLER’

Bild, planda NATO’nun, şiddetli çatışmalara dayanabilecek daha fazla ağır kuvvet oluşturduğunu yazdı. Daha fazla uzun menzilli topçu sistemi ve füzelerin kullanılacağı belirtilirken “düşman saldırılarına karşı koruma sağlayan hava savunma sistemlerinin genişletildiği” vurgulanıyor. Gelecekte tüm NATO üyeleri ekonomik çıktılarının en az yüzde ikisini savunmaya yatırmak zorunda. Almanya şu anda bunun oldukça altında (bu yıl yaklaşık yüzde 1,57'ye ulaşacak).