NATO yetkilileri endişeli: Hava savunması en büyük zafiyetimiz

Geçen yıl hazırlanan gizli savunma planlarına aşina olan kişilere göre NATO ülkeleri, orta ve doğu Avrupa'daki üyelerini tam ölçekli bir saldırıya karşı korumak için gerekli görülen hava savunma kapasitelerinin yüzde 5'inden daha azını sağlayabiliyor.

Rusya'nın Ukrayna'ya karşı yürüttüğü savaş hava savunmasının önemini bir kez daha ortaya koyarken Kiev, şehirlerini, askerlerini ve enerji şebekesini günlük bombardımanlara karşı korumak için Batı'dan ilave sistemler ve roketler talep ediyor.

Üst düzey bir NATO diplomatı, füzelere ve hava saldırılarına karşı savunma yeteneğinin "Doğu Avrupa'yı işgalden koruma planının önemli bir parçası" olduğunu söyledi ve ekledi: "Ve şu anda buna sahip değiliz."

‘EN CİDDİ SORUN GÖKYÜZÜ’

NATO dışişleri bakanları, temmuz ayında Washington'da yapılacak ve Avrupa'nın savunmasının güçlendirilmesinin ana konu olacağı ittifak liderleri zirvesine hazırlık amacıyla iki gün sürecek görüşmeler için dün Çekya’nın başkenti Prag’da bir araya geldi.

Bazı Avrupalı liderler ve askeri yetkililer Rusya'nın on yılın sonuna kadar NATO üyesi bir ülkeye saldırma kapasitesine sahip olabileceğini söyledi.

Geçen yıl yapılan önemli bir savunma gözden geçirmesinde Birleşik Krallık hükümeti "NATO'nun ... gökyüzünden gelebilecek saldırılara karşı koruma zorluğu "nu "30 yılı aşkın bir süredir en ciddi sorun" olarak tanımladı.

Rusya'nın Ukrayna'da füzeleri, insansız hava araçlarını ve Sovyet döneminden kalma tahrip gücü yüksek "süzülen bombaları" yoğun bir şekilde kullanması, NATO üyelerinin on yıllardır süren askeri bütçe kesintilerinin ardından savunma harcamalarını arttırma çabalarına aciliyet kazandırdı.

‘BÜYÜK BOŞLUĞUMUZ VAR’

İkinci bir NATO diplomatı "[Hava savunması] sahip olduğumuz en büyük boşluklardan biri" dedi. "Bunu inkar edemeyiz."

Avrupalı NATO ülkelerinin geçtiğimiz aylarda Ukrayna'ya ilave hava savunma teçhizatı sağlamadaki başarısızlığı, kıtanın pahalı ve üretimi yavaş olan bu sistemlerle ilgili sınırlı stoklarının altını çizdi.
Bu durum aynı zamanda uzun vadeli çözümler bulmak amacıyla birbiriyle örtüşen bir dizi girişimin başlatılmasına neden oldu. Geçen yıl Almanya, ABD ve İsrail tarafından geliştirilen teknolojiyi kullanarak ortak bir hava savunma sistemi geliştirmek üzere bir düzineden fazla diğer AB ülkesiyle birlikte Sky Shield (Gökyüzü Kalkanı) girişimini başlattı. Ancak Fransa bu öneriyi kamuoyu önünde eleştirdi ve daha az sayıda müttefik tarafından desteklenen rakip bir konsept sundu.

PAN-AVRUPA HAVA SAVUNMA SİSTEMİ

Geçen hafta Polonya ve Yunanistan, Avrupa Komisyonu'nu, Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen'in destekleyeceğini belirttiği bir öneri olan pan-Avrupa hava savunma sisteminin geliştirilmesine ve potansiyel olarak finansmanına yardımcı olmaya çağırdı.

Bazı AB başkentleri savunma projelerinin finansmanı için ortak borçlanmaya gidilmesini önerdi.

Yunanistan ve Polonya başbakanları Kyriakos Mitsotakis ve Donald Tusk, von der Leyen'e gönderdikleri mektupta hava savunmasını "güvenliğimizdeki en büyük zafiyet" olarak tanımladı ve Ukrayna'daki savaşın "bize artık göz ardı edemeyeceğimiz dersler verdiğini" ekledi.

Rusya'nın Ukrayna'ya karşı kullandığı gibi ucuz, uzun menzilli saldırı dronlarının yaygınlaşması bu endişeleri arttırdı. Batılı bir savunma yetkilisi "Uzun menzilli saldırılar artık bir süper güç kabiliyeti değil" dedi.

‘STOKLAR AZALDI’

Bir NATO yetkilisi "kabiliyet hedeflerinin ve savunma planlarının gizli olduğunu" söyledi ancak hava ve füze savunmasının "en önemli öncelikler olduğunu" ve "stokların azaltıldığını" sözlerine ekledi. "NATO'nun yeni savunma planları aynı zamanda hava ve füze savunma gereksinimlerini miktar ve hazırlık açısından önemli ölçüde arttırıyor" diyen yetkili, ülkelerin savaş uçakları da dahil olmak üzere yeni hava savunma kabiliyetlerine yatırım yaptığını belirtti. Yetkili, "Dolayısıyla NATO'nun Rusya'ya karşı caydırıcılığının güçlü kalacağından eminiz" diye ekledi.

KONUŞLANDIRMA KAPASİTESİ DÜŞÜK

Rusya'nın Şubat 2022'de başlattığı operasyonun hemen ardından ABD, Polonya'nın güneyinde bulunan ve Batı silahlarının Kiev'e sevkiyatı için bir merkez haline gelen bir havaalanını korumak üzere Patriot bataryalı bir hava savunma sistemi konuşlandırdı. Ancak yetkililer NATO üyelerinin ellerinde bu tür sistemlerin o kadar az olduğunu ve kendi bölgelerinin ötesine daha fazla konuşlandırma kapasitelerinin son derece sınırlı olduğunu söylüyor.

Birleşik Krallık'ta Kraliyet Donanması'nın altı adet Type 45 destroyeri balistik füze savunma sistemleriyle donatılmış durumda ancak gemiler tasarım hataları nedeniyle sorun yaşıyor.

İngiliz ordusu da son teknoloji ürünü altı adet Sky Sabre yer tabanlı hava savunma sistemine sahiptir, ancak füze önleyicilerinin menzili sadece 40 km kadardır ve sistemlerden ikisi denizaşırı ülkelerde bulunmaktadır.

Londra'daki Kraliyet Birleşik Hizmetler Enstitüsü düşünce kuruluşunda kıdemli araştırma görevlisi olan Jack Watling, "Birleşik Krallık'ın hava savunma kabiliyeti tamamen yetersiz" dedi.

Avrupa'nın çeşitli hava savunma sistemlerinin tam entegrasyonu, kıta genelinde yoğun bir sensör ve önleme ağı oluşturarak eksikliğin telafi edilmesine yardımcı olabilir.

Ancak Watling, "NATO'nun hava savunmasına yönelik komuta ve kontrol altyapısını güncelleme girişimleri hiçbir zaman hayata geçmedi." dedi.