NATO’dan Irak’ta genişleme kararı

Irak ve Afganistan’daki misyonların tartışıldığı NATO Savunma Bakanları toplantısında, ABD ve Taliban arasındaki anlaşma gereği, "1 Mayıs'ta NATO askerlerinin çekilmesi" kararına rağmen, Afganistan'dan çekilme konusunda belirleyici bir karar alınmadı. Ancak Irak’taki misyonun güçlendirilmesi kararı alındı.

NATO'nun Irak'ta 2018 Ekim ayında başlatılan eğitim ve danışma misyonunun genişletilmesi planları koronavirüs salgını ve bölgedeki istikrarsızlık kaynaklı güvenlik endişeleri gerekçesiyle ertelenmişti. Reuters'ın diplomatlardan aktardığı haberinde, bu karar ile bölgede İran'ın etkisini sınırlandırmanın hedeflediğine işaret edilirken, Irak'ın eski istihbarat şefi olan ve ABD ile yakın teması bulunan Irak Başbakanı Kazımi'nin de kararı desteklediği belirtildi.

Aynı haberde Irak'ın kuzeyinde Erbil kentindeki ABD ve NATO misyonuna karşı gerçekleştirilen füzeli saldırının güvenlik endişelerini artırdığına yer verildi.

AFGANİSTAN TARTIŞMASI DEVAM EDECEK

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, video konferans yöntemiyle yapılan ve Türkiye'yi Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar'ın temsil ettiği iki günlük NATO Savunma Bakanları Toplantısının ardından basın toplantısı düzenledi. Toplantıda Afganistan ve Irak'taki misyonların değerlendirildiğini belirten Stoltenberg, ABD ile Taliban arasındaki anlaşma gereği 1 Mayıs'ta Afganistan'daki uluslararası askerlerin çekilmesi konusunda toplantıda bir karar alınmadığını söyledi.

Stoltenberg, Afganistan konusunda birçok açmazın bulunduğunu ve "kolay seçenekleri" olmadığını ifade ederek, "Şu aşamada Afganistan'daki mevcudiyetimizin geleceği hakkında son kararı vermedik. Ancak 1 Mayıs tarihi yaklaşırken NATO müttefikleri yakın istişarelerine ve koordinasyona gelecek haftalarda devam edecek" dedi.

Son dönemde NATO'nun Afganistan'daki asker sayısını ciddi oranda düşürdüğünü hatırlatan Stoltenberg, mevcut durumda 10 bin civarındaki NATO askerinin büyük çoğunluğunu ABD'nin değil daha çok Avrupalı NATO müttefiklerinin sağladığını aktardı.

Afganistan'daki barış sürecini yavaş ilerlese de desteklediklerini yineleyen Stoltenberg, Taliban'ın şiddeti düşürmesini istedi ve "Taliban'ın şiddeti artırması barış çabalarını baltalayacaktır. Taliban'ın ilkbahar saldırıları da barışa darbe vurur" diye konuştu.

IŞİD BAHANESİYLE…

Stoltenberg, Irak konusundaki değerlendirmeleri aktarırken de şunları söyledi: "Irak güçlerini terörle mücadelelerinde desteklemek ve IŞİD’in bir daha geri dönmesini engellemek amacıyla bugün NATO'nun Irak misyonunun genişletilmesini kararlaştırdık. Misyonumuz 500 personelden 4000'e çıkacak. Eğitim faaliyetlerine daha fazla Irak kurumu ile Bağdat dışındaki bölgeler de dahil olacak." Stoltenberg, NATO'nun Irak'taki mevcudiyetinin şartlara bağlı olduğunu, asker sayısındaki artışın kademeli yapılacağını kaydetti. NATO'nun Irak hükümetinin talebiyle Irak'ta bulunduğunu ve böyle bir karar aldığını vurgulayan Stoltenberg, "Bu çalışmalar Irak'ın egemenliği ve toprak bütünlüğüne saygı içerisinde yürütülmektedir" şeklinde konuştu.

Stoltenberg, terör örgütü IŞİD’in hala Irak'ta varlık gösterdiğini, yeniden güçlenmesine izin vermeyeceklerini savunarak, "Son zamanlarda IŞİD’in saldırılarının arttığını görüyoruz. Bu da Irak güçlerinin kuvvetlendirilmesinin önemine işaret ediyor" dedi. Stoltenberg, ayrıca Irak'taki misyonun liderliğinin Kanada'dan Danimarka'ya geçeceğini bildirdi.

STOLTENBERG S-400 KONUSUNA GİRMEDİ

ABD ve NATO ile Türkiye arasında krize yol açan Rus S-400 füze savunma sistemi alımına ilişkin krizin ise ilk gün konuşulmadığını belirten Stoltenberg, ikinci gün toplantılarda da, özellikle ABD ve Fransa tarafından gündeme getirilen "Türkiye'ye yaptırım" konusunda bir açıklamada bulunmadı. Bu konuda, ilk gün yaptığı "Türkiye'nin önemli ve vazgeçilmez bir müttefik olduğu" sözlerine ek getirmedi.

RUSYA VE ÇİN'E KARŞI İŞBİRLİĞİNİ GÜÇLENDİRME ÇAĞRISI

NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, toplantının ilk günü, 17 Şubat’ta yaptığı konuşmada da Rusya ve Çin’in uluslararası düzenin altını oyduğunu savunarak, İttifak’a “demokratik değerlerin korunması için işbirliğini güçlendirme” çağrısı yaptı. Stoltenberg, özellikle de Çin’in yükselişi ve iddialı bir Rusya’nın yol açtığı sonuçlar karşısında İttifak üyelerinin NATO’yu daha fazla danışma ve koordinasyon için kullanmasını önerdi.

Değişen dünya karşısında NATO’nun da değişmesi gerektiğini vurgulayan Stoltenberg, NATO’nun bunu başarabileceğine inandığını kaydetti.

ABD SAVUNMA BAKANI: ACELEYLE ÇEKİLMEYECEĞİZ

NATO Savunma Bakanları Toplantısı'nın ikinci gününde üye ülkelerin bakanlarına hitap eden ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin'in de, müttefiklere ülkesinin Afganistan'dan düzensiz ve aceleci bir şekilde çekilmeyeceğini söylediği bildirildi. Pentagon'dan yapılan yazılı açıklamada, Savunma Bakanı Lloyd Austin'in ağırlıklı olarak Irak ve Afganistan'daki durumun görüşüldüğü NATO Savunma Bakanları Toplantısı'nın ikinci gününde değerlendirmelerde bulunduğu belirtildi.

Austin'in ABD ile Taliban arasında 29 Şubat 2020'de imzalanan anlaşmayı detaylı incelediklerini söylediğine işaret edilen açıklamada, "ABD'nin Afganistan'dan düzensiz ve aceleci bir çekilme gerçekleştirmeyeceği konusunda ittifaka teminat verdi" ifadelerine yer verildi. NATO'nun Irak'taki faaliyetlerini de takdirle karşıladığı belirtilen Austin'in, NATO'nun çabalarıyla Irak ordusunun kendi kendini idame edecek seviyeye getirebileceğine inandığını ifade ettiği aktarıldı.

TRUMP ÇEKİLME KARARI ALMIŞTI

ABD 29 Şubat 2020'de Taliban ile anlaşmaya yapmış ve anlaşma kapsamında 15 Ocak 2021 itibarıyla Afganistan'daki asker sayısını 2 bin 500'e indirmişti.

Anlaşmaya göre, ABD'nin mayıs itibarıyla tüm askerlerinin Afganistan'dan çekmesi bekleniyor. Ancak Biden yönetimi, 20 Ocak'ta göreve geldikten hemen sonra başta Taliban ile yapılan anlaşma olmak üzere, ABD'nin bu ülkedeki güçlerinin durumuna yönelik inceleme başlatmıştı.