‘Nazım yalnız sizin mi?’

Şair Nazım Hikmet Ran, 120’nci doğum gününde anılıyor. Fotoğraf sanatçısı İbrahim Demirel küratörlüğünde düzenlenen “Nazım’la 120 Yıl” karma sergisi, Ankara’da Taşdelen Çağdaş Sanatlar Merkezi’nde önceki gün açıldı. Çankaya Belediyesi’nin Nazım Hikmet’i anmak için düzenlediği etkinliklerin ilki olan sergi 13 Ocak – 6 Şubat tarihleri arasında düzenleniyor. Nazım Hikmet fotoğrafları ve ressamların eserlerinden oluşan sergide yapıtları bulunan sanatçıların isimleri şöyle: Asuman İnceayan, Babür Pınar, Kayıhan Keskinok, Müslüm Teke, Nilgün Atalay, Nilgün Sipahioğlu Dalay, Nilüfer Atalay, Öznur Atalay Özgür, Sema Sanal, Şafak Sırcan, Şükran Ersoy, Yasemin Coşkun, Ziya Buyuk.

Çankaya Belediyesinin 20 Ocak’ta Nebil Özgentürk’ün “Nazım Moskova’da” belgeseli gösterimi ve Serenad Bağcan ile Ferhat Livaneli Orkestrası konseriyle devam edecek olan anma etkinlikleri, 21 Ocak’ta Rutkay Aziz’in yönettiği “Memleketimden İnsan Manzaraları” tiyatro oyunuyla sona erecek. Ücretsiz düzenlenecek belgesel gösterimi ve konserin yer fişleri, Doğan Taşdelen Çağdaş Sanatlar Merkezi’nden alınabiliyor.

İbrahim Demirel

SERGİYE ANLAMLI YAZI

Nazım ile 120 Yıl resim ve fotoğraf sergisinin küratörü İbrahim Demirel’in sergi için kaleme aldığı yazıyı sunuyoruz:

“Nâzım Hikmet ile yolum, şairin dizelerinden önce grafik ve fotoğraf kavşaklarında kesişmişti. 70’li yıllarda, şairlerin dizelerini Anadolu’da çektiğim köylü, işçi, emekçi fotoğraflarıyla eşleştirip grafik tasarımlarını da yaparak kartpostallar basıyordum. Nâzım Hikmet’in yanı sıra, Enver Gökçe, Hasan Hüseyin Korkmazgil, Ahmed Arif vb. şairler de vardı. Kartpostallar yurtiçinde ve yurtdışında geniş kitlelerce edinildi. Bu nedenle bürom sık sık polis tarafından basıldı, Emniyet Müdürlüğü’ne götürüldüm. Hollanda’da şiirler Flamanca’ya çevirildi ve fotoğraflarımla kitap olarak basıldı.”

BAŞ KATİPİN SORUSU

“Önceleri o günün toplumsal, siyasal koşullarında sosyalist heyecanın yaydığı iyimserlikle, umutla, ezilenlerin, emekçi kitlelerin derdini dile getirmek üzere bastığım kartpostallar Nâzım ve şiirini daha yakından tanımamı sağladı, tüm dünyada olduğu gibi benim için de en sevilen şairlerden biri olarak gönlümdeki yerini aldı. 1976, 1977, 1978, 1979, 1980 yıllarında Nâzım’ın fotoğraflarından takvimlerin grafik tasarımlarını yaptım. Dağıtımı yapılınca polis tarafından toplandı. Ulus’taki eski Adliye’de savcılıkça ifadem alınırken takvimlerimin koridorlarda yerlere atıldığını gördüm, isteyen alıp gidiyordu, “Hani yasaktı?” diye sorunca savcı toplanmasını emretti. Takvimlerim nereye götürüldü bilmiyordum ama ben Mamak Askeri Cezaevi’ne götürüldüm. Çok zor koşullarda geçen 18 gün sonra cezaevinden çıkınca takvimleri almaya Adliye’ye gittiğimde bir görevli beni terasa götürdü. Her yer kitap doluydu, çamur içinde, paramparça kitaplar. Bulmaktan ümidimi kestiğimde kapı arkasında, bir bez torba içinde takvimlerimi buldum. Takvimlerime kavuşmuştum. Bunları kimin özenle sakladığını merak edip sordum. Baş katipmiş, teşekkür etmek istedim. Odasına gidip tanıştım, çay söyledi ve dedi ki ‘Nâzım yalnız sizin mi? Bak masama...’ Masadaki çerçevelenmiş fotoğrafı gösterdi. Meğer Rusya’ya gitmiş Nâzım’ın mezarını ziyaret edip fotoğrafını çekmiş.”

NAZIM DÜNYAYA MALOLDU

“Nâzım tüm dünyaya malolmuştu gerçekten, şiirleri yalnızca sol görüşlü kitlelerce değil, her görüşten insan tarafından okunmuş, ezberlenmiş, müzik, tiyatro gibi çeşitli alanlarda yorumlanmıştı. Takvimler yıllar sonra AFSAD’ın düzenlediği Ankara Fotoğraf Günleri’nde sergilendi. Gün olur takvimler, Rusya’ya Vera Tulyakova Nâzım’ın evine kadar ulaşır, evin duvarlarına asılır. Türkiye’den Rusya’ya Vera’yı ziyarete giden, yolu o eve düşen herkes bir selam bırakır Nâzım’a o takvimler üzerinde kendi el yazılarıyla; Aziz Nesin, Türkan Şoray, Genco Erkal, Münir Özkul, Fatma Girik, Vecdi Sayar, Samiye Yaltırım, Yıldız Kenter, Coşkun Aral, A.Kadir ve daha nice Nâzım dostu duygularını yazar, imzalar.”

‘NEREDE BEKLİYORSUNUZ BENİ?’

“’Dostlar nasıl biraraya geldiniz, Birbirinizi tanımazsınız, Nerede bekliyorsunuz beni? Beyazıt’ta Çınarlı Kahve’de mi, Gorki Parkı’nda mı?’ demişti Nâzım. Dostları, Vera’nın evinde bir araya gelmişti. Şimdi ise Çankaya Belediyesi Doğan Taşdelen Çağdaş Sanatlar Merkezi’nde bir kez daha bu büyük şiir ustasını, dünya şairini siz sanatseverlerle birlikte selamlamaktan çok mutluyum, gururluyum. Ankara, 2021”