Ne olacak bu Basmane Çukuru’nun hali?
İzmir'de 30 yıl önce Dünya Ticaret Merkezi yapılmak üzere kazılan Basmane Çukuru molozla dolduruldu, yeni sahibini bekliyor. Arsanın yüzde 30’u Büyükşehir’e ait, ama o da ne yapacağını bilemiyor, çünkü parası olmadığı gibi bir belediye binası bile yok
Füsun İkikardeş
“Basmane Çukuru, şehrin göbeğinde, adeta “çürük diş” gibi duruyor. Yaz aylarında, molozla kapatıldı, böylece kot seviyesi yükseltildi. Çünkü Basmane Çukuru, Konak’taki tüm dolgu sahil gibi çöküyor ve her yıl birkaç milim alçalıyor.
İzmir Büyükşehir Belediyesi, 30 yıldır Basmane Çukuru’nu ne yapacağını bilemedi. Dünya Ticaret Merkezi diye başladı, müteahhit firmaya kat karşılığı devretti, ama İzmirli iş insanlarının kurduğu şirket battı, mülkiyet TMSF’ye geçti. Büyükşehir Belediyesi’nin payı yüzde 30 olarak sabitlendi.”
Vatan Partisi Çiğli İlçe Başkanı, inşaat mühendisi Bülent Şahin, yılan hikayesine dönen olayın geçmişini böyle özetledi. Şahin ile Basmane Çukuru üzerindeki hesapları, geleceğini ve nasıl kurtulacağını konuştuk.
TMSF İLE ALIŞVERİŞ
Öte yandan, İzmir’in güzelim Konak Meydanı’nda yıkılmış bir de belediye binası enkazı var… 2020’deki Bayraklı depreminden sonra, iki binasından biri ağır hasarlı çıktı, Tunç Soyer döneminde her ikisi birden yıkıldı! Bir de caka sattı: “Konak’ın önü açılacak!” Binada çalışan 2 bin üzerindeki personel ve eşyaları boşaltıldı, makam odası Hisarönü’ndeki tarihi binaya, hizmet birimleri de geçici olarak Kültürpark’a taşındı.
Basında çıkan haberlere göre, o zamanın parasıyla 6 milyon TL’ye Arkas firmasına eşyalar taşıtıldı!
Büyükşehir olarak hala kendi binaları yok! Şimdiki Başkan Cemil Tugay, “Çevre Bakanlığı ile anlaşacağım, teklif olarak sunuyorum: Biz yüzde 30’u verelim. İstediğimiz binayı bize versinler, Büyükşehir’i başka bir yere taşıyacağız.” dedi ve anlaştı. TMSF’ye İBB arsa payı olan yüzde 30 verilecek, karşılığında İzmir Büyükşehir Belediyesi yeni binaya kavuşacak. Yeri? Belirsiz. Eşdeğer mi? Belirsiz…
Tarihi Konak Meydanı’ndaki İBB binası yıkıldı, yerine 8 katlı bir bina dikmek için Basmane Çukuru’nun yüzde 30’u verilecek.
HAZIR BİNALAR VAR
Bülent Şahin, iki değer arasında ticari denklik olmadığının altını çizerek, hazır seçenekler olduğunu ifade etti: “Basmane’deki arazi büyük para! O inşaatın karşılığı o arsanın bedelinin yarısı bile değil. Bunu isteyeceklerine İzmir Otogar karşısında bir gökdelen var. Üst katlar boş, İBB gitsin oraya yerleşsin. Garaj alanı da belediyenin, orada da ek tesisler koyabilirler. Çözüm var, ama rant peşindeler…”
Şahin’in ana hatlarıyla yaptığı hesap şöyle:
“Cemil Tugay Konak Meydanı’nda müteahhite 957 m² arsa payı verip, belediye binası sorununu çözmek yerine, İzmir’in en büyük yeşil alan ve Fuar alanına bakan 6 bin 260 m²’lik arsanın mülkiyetini vermeyi teklif etmiştir. Bu iki arsayı oranlarsak; 6.259 m² / 957 m² = 6,54 çıkar. Yani, Cemil Tugay küçük olan arsayı değil, 6,5 kat daha büyük olan arsayı vermeyi teklif etmiştir.”
Büyükşehir Belediyesi’nin bina sorununu iki şekilde çözebileceğini vurgulayan Bülent Şahin’in önerileri iki cümleyle şöyle:
“Bir, Konak’taki arsayı kat karşılığı müteahhide vererek; iki, otogarın karşısındaki çok katlı atıl durumdaki binayı satın alarak.”
Şahin, emsal değerlerine ilişkin verdiği bir başka rakamla da imar cezalarına dikkat çekiyor. Kaçak katlara verilecek cezalarla İBB’nin bina sorunu kökten halledilebiliyor:
“Konak Mersinli Mahallesi’nde çok katlı bir yapı yapılmıştır. Bu yapı 44 katlı olup, tamamı toprak üstündedir. Bu arsada emsal 3,5’tur ve yapılabilecek emsal dahili ve harici (%30) yapı miktarı bize göre maksimum 14 bin m²’dir. Oysa, burada toplam 42 bin m² inşaat yapıldığı görülmektedir. 14 bin m² ile 42 bin m² arasında 28 bin m² fark vardır. Gönderin teknik elemanlarımızı, ne kadar fazla inşaat yapıldığını tespit edip yasadaki (İmar Kanunu 42. Madde) idarî müeyyideleri uygulayın.”
BİR ZAMANLARIN SEMT GARAJI
Basmane’de bir zamanlar şehirlerarası otobüs terminali olan ardından bir dönem ESHOT otobüslerinin garajı olarak kullanılan 21 dönümlük alanda yaklaşık 28 yıl önce, Burhan Özfatura döneminde Dünya Ticaret Merkezi olması amacıyla içinde EGS Bank’ın da yer aldığı Güçbirliği Holding ile bir proje hayata geçirilmek istendi.
Katlı otoparkın yapımının ve alanda hayata geçirilecek projenin yanı sıra arsanın yüzde 30’luk bölümünde de kültür merkezi inşa edilmesi kararlaştırıldı.
İnşaat başladı, temel kazıldı. Ama açılan bir dava sonucu imar planı iptal oldu. Sonra EGS Bank’a el konuldu, en son TMSF’nin malı oldu. Bu arsa 21 dönüm ve inşaat alanı hissesinin yüzde 30’u Büyükşehir Belediyesi’nin. Yani 6 bin 300 m²’si İzmir halkının.
Burada son yapılan imar planına göre 5 emsal inşaat hakkı var. Bu da 31 bin 500 m² belediyenin inşaat hakkı olduğu anlamına geliyor. 31 bin 500 m² inşaat alanı verip, 26 bin m² inşaat yaptırılacak!
