Nereden baksan hukuksuzluk!

AKP Milletvekili Mustafa Şentop ile MHP Milletvekili Mustafa Kalaycı’nın imzasını taşıyan, ‘Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’, TBMM Başkanlığı’na sunuldu.

Baskın seçimle adaylık sürecini baltalamaya ve ittifakların önüne geçmeye çalışan AKP ve MHP’nin ortak teklifinde, aday olabilmek için istenen 100 bin imzanın ilçe seçim kurulu başkanlığına bizzat başvuru yapılmasıyla toplanması zorunlu tutuluyor. Ayrıca seçmenler ancak YSK tarafından ilan edilen adaylara imza verebilecek. İmza için halihazırda sıkıştırılan süre bu maddeyle daha da daraltılacak. İmza verecek kişinin sadece bir aday için imza vermesi istenecek. Aday olacak kişi YSK’ya en yüksek memur maaşının 10 katını (en az 150 bin TL) ödeyecek ve 100 bin imzayı toplayamazsa parayı geri alamayacak. Teklifte ayrıca, imza verecek olan kişinin yanında nüfus cüzdanının yanı sıra ikametgâh adresini de bulundurması zorunlu tutuluyor.

Söz konusu teklifin Anayasa’ya aykırı olduğu, 100 bin imza ile aday olmak isteyen isimlerin önünün tıkanmasının hedeflendiği ileri sürülüyor. Uzmanlara göre, bu teklifle birlikte Meclis’te grubu olmayan parti ve kişilerin aday olabilmesi, neredeyse imkansız hale getiriliyor. Hukukçular da AKP ve MHP’nin kendi işine geldiği gibi bir teklif hazırladığını, bu teklifte 100 bin imza istenmesinin bile başlı başına aday olmaya engel oluşturduğunu, grup olarak bu şansın verilmesine rağmen çok sayıda önemli adayın önünün kesilmeye çalışıldığı görüşünde.

AKP ve MHP’nin 10 maddelik teklifinin 7. maddesinin 5’inci fıkrasındaki şu ifadeler dikkat çekiyor:

“Seçmenler, adaylık teklifi için kayıtlı oldukları ilçe seçim kuruluna bizzat başvururlar. Başvuranın, seçmen niteliğine sahip olduğu ve daha önce aday teklifinde bulunmadığı tespit edildikten sonra, ilan edilen listedeki kişiler arasından tercih yaptırılarak adayın bilgilerini ihtiva eden form imzalatılır ve elektronik ortamda da kaydedilir. Başvuran seçmene, aday teklifinde bulunduğuna dair belge verilir. Aday gösterme formları, elektronik ortamda Yüksek Seçim Kurulu’na iletilir ve fiziki olarak ilçe seçim kurullarında saklanır.”

DÜZENLEMELER

Teklifle, Cumhurbaşkanı Seçimi Kanunu’nda çeşitli düzenlemeler yapılması öngörülüyor. Düzenlemeler özetle şu şekilde:

| Yeni hükümet sisteminde sert kuvvetler ayrılığı ilkesinin benimsenmesine bağlı olarak yürütme yetkisi cumhurbaşkanına, yasama yetkisi de TBMM’ye ait olacağından, bir kimse aynı zamanda hem cumhurbaşkanı adayı hem de milletvekili adayı olamayacak ve aday gösterilemeyecek.

| Cumhurbaşkanı ve TBMM seçimleri beş yılda bir aynı günde yapılacak.

| Bir kimse en fazla iki defa cumhurbaşkanı seçilebilecek ancak cumhurbaşkanının ikinci döneminde Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde, cumhurbaşkanı bir defa daha aday olabilecek.

SEÇİMLERİN YENİLENMESİ

| Seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde bu karar 48 saat içinde Resmi Gazete’de yayımlanarak ilan olunacak. Bu kararın verildiği günden sonra gelen 60. günü takip eden ilk pazar günü cumhurbaşkanı ile TBMM genel seçimi birlikte yapılacak.

| Cumhurbaşkanlığı makamının herhangi bir nedenle boşalması ve genel seçime bir yıldan fazla süre kalması halinde cumhurbaşkanı seçimi, makamın boşaldığı günden sonra gelen 45 gün içindeki son pazar günü yapılacak. Bu şekilde seçilen cumhurbaşkanı TBMM seçim tarihine kadar görevine devam edecek. Kalan süreyi tamamlayan cumhurbaşkanı açısından bu süre dönemden sayılmayacak.

İKİNCİ OYLAMA

| Genel oyla yapılacak seçimde geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday, Cumhurbaşkanı seçilecek. İlk oylamada bu çoğunluk sağlanamazsa bu oylamayı izleyen ikinci pazar günü ikinci oylama yapılacak. Bu oylamaya ilk oylamada en çok oy alan iki aday katılacak ve geçerli oyların çoğunluğunu alan aday, Cumhurbaşkanı seçilecek.

ADAYIN SEÇİME KATILMAMASI

| İkinci oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan birinin herhangi bir nedenle seçime katılmaması halinde; ikinci oylama, boşalan adaylığın birinci oylamadaki sıraya göre ikame edilmesi suretiyle yapılacak ancak ikame, birinci oylamayı takip eden gün saat 17.00’ye kadar yapılabilecek.

| Oylamalara tek adayla gidilmesi halinde, oylama referandum şeklinde yapılacak. Geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday cumhurbaşkanı seçilecek. Oylamada, adayın geçerli oyların salt çoğunluğunu alamaması halinde seçim yenilenecek ve kesin sonuçların ilanından sonra gelen 45. günü takip eden ilk pazar günü sadece Cumhurbaşkanı seçimi yapılacak.

100 BİN SEÇMEN

| Cumhurbaşkanı seçilenin varsa TBMM üyeliği sona erecek. Cumhurbaşkanlığına, siyasi parti grupları, en son yapılan milletvekili genel seçiminde toplam geçerli oyların tek başına veya birlikte en az yüzde 5’ini alan siyasi partiler ya da en az 100 bin seçmen aday gösterebilecek.

| Aday gösterilmek kişinin yazılı muvafakatine bağlı olacak. Aday gösterme süresinin sona erdiği tarihten itibaren hiçbir şekilde yeni aday gösterilemeyecek.