NINTO: Yaptırımlara karşı alternatif kuralım

Vatan Partisi Uluslararası İlişkiler Bürosu’nun (UİB) girişimiyle geçen sene kurulan Yeni Uluslararası Düzen (NINTO) İnisiyatifi, 7 Mayıs Cumartesi günü “Rusya’nın Ukrayna Harekâtı Bağlamında Yeni Dünyanın Kuruluşu” başlıklı bir çevrimiçi çalıştay düzenledi. Vatan Partisi Genel Başkanı Dr. Doğu Perinçek’in birinci konuşmacı olduğu etkinlikte 6 kıtadan, 19 ülkeden 21 kurum temsilcisi ve aydın sunum yaptı. NINTO, yeni dünyanın inşasında tüm hegemonya karşıtı güçleri birleştiren bir platform olma iddiasıyla faaliyetlerini sürdürüyor.

Bugün çalıştayın ikinci ve üçüncü oturumlarında konuşan Vatan Partisi Uluslararası İlişkiler Bürosu Başkanı Prof. Dr. Semih Koray, Belarus’tan Prof. Dr. Alexey Dzermant, Afganistan Ulusal Barış Konseyi Başkanı Mohammad Daoud Abedi, Cezayir’den Prof. Dr. Belkacem Iratni ve Güney Afrika Komünist Partisi Başkan Yardımcısı Chris Matlhako’nun konuşmalarına yer veriyoruz.

‘DÜNYANIN SİYASAL MİMARİSİNİ DEĞİŞTİRECEK’

İkinci oturumda, Belarus Cumhurbaşkanı Lukaşenko’dan iki kez ödül almış bir siyaset bilim profesörü olan Dr. Alexey Dzermant, Rusya’nın başlattığı özel askeri harekatın, Batı ve Doğu arasında bir çatışma olduğunu ve 1917’de Rusya’da yaşanan Ekim Devrimi gibi tüm dünyanın siyasal mimarisini değiştirecek bir etkiye sahip olduğunu söyledi. Batı’nın küresel hakimiyetinin yok oluş sürecinin henüz başında olduğumuzu belirten Dzermant, ABD ve Avrupa ülkelerinin Ukrayna sorununu kışkırtmasının, bu hegemonyanın yitirilmesi korkusundan kaynaklandığını ifade etti.

Suriye’den Irak’a kadar korkunç suçlar işleyen Batı’nın artık insanlık değerlerini kendi eliyle yok ettiği bir evrede olduğunu vurgulayan Dzermant, “500 yıllık Batı hakimiyetinden sonra Çin, Rusya ve Müslüman Dünyası gibi farklı kutuplar, dünya tarihinde Avrupa ve Batı tarafından sahiplenilen tüm insani değerler adına yeni bir dönem açmaktadır.” dedi.

‘KARABAĞ MODELİ ÖRNEKTİR’

Avrupa Birliği’nde hakim olan sözde ideolojinin postmodernizm olduğuna dikkat çeken Dzermant, “Bu ideoloji tüm geleneksel değerlerin, etnik kimliğin, dini kimliğin yok edilmesini sağlıyor. İnsanlığı insanlık dışı, şeytani kökler üzerine inşa etmek istiyorlar.

Rusya'nın Ukrayna'ya müdahalesini sadece nazilerden ve militer yapılardan arındırma değil, şeytanlıktan arınma da olarak da tanımlayabilirim.” dedi.

Rusya’nın küresel oligarşiye karşı uzun soluklu bir mücadele başlattığının altını çizen Dzermant, “Rusya, müttefikleriyle birlikte bu savaşı kazanacak. Bu hayati durumu anlayan tüm ulusları ve devletleri birleştirmek istiyoruz. Daha adil bir dünya istiyoruz. Daha güvenli bir dünya istiyoruz.” ifadelerini kullandı.

Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki çetin mücadeleyi AB ve NATO’nun uzun süre çözmek istemediğini söyleyen Dzermant, “Fakat Rusya, Türkiye ve Azerbaycan bu sorunu olması gerektiği gibi çözdü. Karabağ modeli bu bahsettiğimiz süreçlere önemli bir örnek.” sözleriyle konuşmasını bitirdi.

AFGANİSTAN’IN BAKIŞI NET

Afganistan’da ABD işgal güçlerini kovarak iktidarı eline alan Taliban’la ilişkili olan Afganistan Ulusal Barış Konseyi Başkanı Mohammad Daoud Abedi, Soğuk Savaş’ın sona ermesinden sonra ABD’nin ilan ettiği tek kutuplu dünyanın tüm İslam ülkeleri için bir felaket ve yıkım getirdiğini söyledi. ABD’nin 2021’de Afganistan’dan utanç verici bir şekilde kovulmasına kadar İslam ülkelerini 20 yıldır mahvetmekle meşgul olduğunu söyleyen Abedi, “Bu süreçte kendisine gelişmiş ülkelerden çok daha güçlü olan yeni düşmanlar edindi: Çin ve Rusya.” dedi. Bu iki ülkenin ordusunu ve ekonomisini büyüttüğünü, Çin’in dünyanın ikini en büyük ekonomisi olduğunu söyleyen Abedi, Batı’nın bu yükselişi durdurmak için Ukrayna üzerinden Rusya’yı, Tayvan üzerinden ise Çin’i çevrelemeye çalıştığını belirtti. Abedi, ABD’nin planının, Ukrayna’da yaptığı provokasyonla Rusya’yı saf dışı bırakarak Rusya’sız kalan Çin’i Tayvan’da köşeye sıkıştırmak olduğunu söyledi.

‘UKRAYNA, RUSYA’NIN YANIBAŞINDA SİYONİST BİR REJİM GİBİ OLACAKTI’

Rusya’nın yanıbaşında ABD’nin Orta Doğu’da kurduğu gibi bir “Siyonist rejim” kurmasına engel olmak için bu harekâtı başlattığını belirten Abedi, küresel efendilerin krizden dolayı artan enerji, ulaştırma ve gıda fiyatlarıyla hem gelişmiş hem de yoksul ülkelerde bir toplumsal huzursuzluk tetiklediğine de dikkat çekti. Kardeş ülke Türkiye’nin yasadışı yaptırımlara uğrayan Afganistan’a dört kez trenle gıda ve ilaç yardımı yaptığı bilgisini veren Abedi, Ukrayna krizinden sonra bu yardımların Afganistan’dan bu ülkeye yönlendirildiğini söyledi. Batı’nın Afganistan’da bir kukla hükümet kurmaya çalıştığını, bu amaçla Tacikistan’la Afgan hükümeti arasında bir savaş çıkarmaya çalıştığını vurgulayan Abedi, bunun nihai hedefinin Çin’in yükselişini durdurmak ve Asya’daki büyük işbirliğini baltalamak olduğunu ifade etti.

‘KUŞAK VE YOL’UN GÜVENLİĞİ İÇİN BİRLEŞELİM’

Abedi sözlerini şöyle bitirdi: “Ukrayna krizi, tarafların güvenlik çıkarlarını gözeten bir şekilde sonlandırılmalı ve Afganistan’da başka bir savaşın çıkması önlenmelidir. Çünkü Yeni İpek Yolu gibi ekonomik girişimler, Asya’nın ve Türkiye de dahil Türki devletlerin güvenlik ve çıkarları, Afganistan’ın barış ve istikrarına bağlı. Afganistan, başta Çin olmak üzere tüm komşularıyla iyi ve dostane ilişkiler ve işbirlikleri kurmak istiyor, kimseyle sorun yaşamak istemiyor.”

‘YENİ DÜNYA’NIN KURULUŞUNUN BAŞLANGIÇ EYLEMİ’

Cezayir Sahra Halkıyla Dayanışma Milli Komitesi Üyesi Prof. Dr. Belkacem Iratni, Rusya’nın 1990’lardan beri Polonya’da füze kalkanı, NATO’nun dalgalar halinde doğuya genişlemesi, Gürcistan ve Ukrayna'daki renkli devrimler ile kuşatıldığını ifade etti. Iratni, Kiev’de 2014’te kurulan rejimin, Batı askeri unsurlarını ülkeye sokması, Rus dilini yasaklama kararı ve Nisan 2021’de Kırım’ın geri alınması için Zelenskiy tarafından imzalanan kararnamenin, bu güvenlik tehdidini doruğa ulaştırdığını söyledi. Rusya’nın harekatıyla iyice belirgin hale gelen Kuzey ve Güney bölünmesinin ise “Yeni Dünya’nın kuruluşunun başlangıç eylemi (prelüdü) olduğunu” vurguladı.

“Ukrayna krizi, Batı Dünyası'nın II. Dünya Savaşı'ndaki zaferinden sonra elde ettiği üstünlüğün bir sonucu olarak Bretton Woods'ta kurulan finansal mekanizmaların kırılganlığını göstermiştir.” ifadelerini kullanan Iratni, Rus şirketlerinin SWIFT mekanizmasına erişiminin reddedilmesi ve Rus finansal varlıklarının dondurulması gibi yaptırımların, Rusya’nın kendi milli parasıyla ticaret yapmasını hızlandırdığını belirtti.

‘DÜNYANIN ÇOĞU, YAPTIRIMLARA KARŞI’

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'da Rusya'nın Ukrayna'ya müdahalesi üzerine yaptığı oylama tablosunun çok önemli olduğunu söyleyen Iratni, “Çin, Hindistan ve bir dizi Afrika ve Latin Amerika ülkesi (toplamda 53) çekimser kaldı. Bu ülkeler dünya nüfusunun çoğunluğunu oluşturmaktadır. Çekimserler, Devletin merkezi otoritesine, Devletin ekonomiyi yönetmedeki önemine ve nüfusun daha az tercih edilen kesimlerini destekleyen sosyal politikalara dayanan ulusal bir kalkınma yolunu izleyen ülkeler olarak görülebilir.” ifadelerini kullandı.

Şanghay İşbirliği Örgütü’nün (ŞİÖ), Çin, Rusya, Hindistan, Pakistan ve yeni katılan İran gibi üyeleri veya Türkiye gibi ortaklarıyla Avrasya’nın yarısını, toplam 3 milyar nüfusu ve dünya GSYİH'sının yüzde 40'ını kapsadığını belirten Iratni, bu kuruluşun gelişen dünyanın ekonomik entegrasyonu için önemli bir çekirdek oluşturabileceğini söyledi.

‘ABD, AFRİKA’DAN ÇEKİLİYOR’

ABD’nin güçlerini daha hayati gördüğü Asya-Pasifik bölgesine kaydırdığı ve nükleer güçler ile ekonomik devleri sıkıştırmaya başladığını vurgulayan Iratni, bu kapsamda Afrika’dan bir çekilme harekatı başlattığını ileri sürdü. ABD şirketlerinin Afrika’dan çıkmak zorunda kaldığını söyleyen Iratni, Fransa’nın da 2013’te başlattığı askeri müdahalenin teröristleri daha da arttırdığı ve Mali’de halk ile birlikte kurulan yeni hükümetin tepkisi neticesinde askerlerini çekmek zorunda kaldığını dile getirdi.

Cezayir’in Ukrayna krizinde ince ve dengeli bir politika izlediğini belirten Iratni, ülkesinin BM oylamasında Rus müdahalesini kınamaktan kaçındığını ve Nisan 2022'de Rusya'nın BM İnsan Hakları Konseyi'nden askıya alınmasını isteyen karara karşı oy kullandığını söyledi. “Bu duruş, Cezayir'in, diğer yabancı güçlerin Kosova, Irak, Afganistan, Suriye ve Libya'daki askeri müdahalesi ve çatışmanın başında Ukrayna'dan kaçmaya çalışan Afrikalı mültecilere yönelik ayrımcı muamele konusunda gözlemlenen çift taraflı politika olarak betimlediği şeye açık bir yanıttır.” diyen profesör, ülkesinin Çin’le ve Türkiye ile güçlü ilişkileri olduğunu ve bunu ilerletmek istediğini vurguladı.

BATI SAHRA UYARISI

Batı Sahra’nın Cezayir'in ulusal güvenliğine, Afrika'nın birlik ve beraberliğine zarar verdiğini düşündüğü Fas-İsrail ekseninin ortaya çıkmasıyla Afrika'da yeni bir soğuk savaş konusu haline gelebileceğini söyleyen Iratni, “Cezayir, terörizmin yayılmasını kontrol altına alarak, Libya'nın parçalanmasını önleyerek ve yabancı güçlerin devletlerin iç işlerine karışmasını reddederek Mağrip'te ve Sahel Sahra'da istikrar (istikrar ihraç eden ülke) ve güvenliği sağlamak için büyük çabalar sergiliyor.” dedi.

"Batı dünyası gücünü kaybetmedi, iktidar tekelini kaybetti" diyen Iratni, Çin’in yeni bir dünya düzeni için itici bir güç olduğunu, tüm gelişen ülkelerin bu fırsatı değerlendirmek üzere işbirliğine yönelmesi gerektiğini ifade etti.

‘BAĞLANTISIZLAR HAREKETİ RUHUNUN TAM ZAMANI’

Güney Afrika’da iktidar ortağı olan Güney Afrika Komünist Partisi’nin ikinci sekreteri (başkan yardımcısı) Chris Matlhako, bugün ABD’nin zorlamasıyla Ukrayna’da ortaya çıkan krizin çok kutupluluğa dayanan ve hegemonyacılığı dışlayan bir dünya düzeninin kurulmasını zorunlu kıldığını söyleyerek sözlerine başladı. Marx’ın liberalizm ve yeni emperyalizm konusundaki yaklaşımından hala ilham alınması gerektiğini söyleyen Matlhako, Batı’nın kendi sömürü düzenleri ve değerlerini kabul etmeyen herkesi sıcak çatışma, tek taraflı yaptırımlar ve şeytanlaştırma ile cezalandırmaya kalktığını belirtti.

Bağlantısızlar Hareketi’nin (Non-Alignment Movement, NAM) ortaya koyduğu ilkelerin bugün her zamankinden daha fazla anlam ifade ettiğini söyleyen Matlhako, 1954’te imzalanan bildirinin “tarafsızlığı ya da pasifliği” değil, “toplu güvenliğin temeli olarak dünya çapında bir barışı hedefleyen pozitif, etkin ve yapıcı bir politikayı temsil ettiğini” dile getirdi.

‘KÜRESEL GÜNEY AYAĞA KALKMALI’

Afrika’nın post-kolonyalizm döneminde acı çekmeye, hastalık ve yoksullukların pençesinde kıvranmaya ve Batı tarafından sistemin çeperine hapsedilmeye devam ettiğini vurgulayan Matlhako, bu durumun tehlikeli göç dalgaları, değerli madenlerin sömürüsü için Batı tarafından çıkartılan istikrarsızlık operasyonları, 1 milyondan fazla insanın ölümüne sebep olduğuna dikkat çekti. Bu düzenin kurallarına ve dayatmalarına karşı çıkan Libya Devlet Başkanı Muammer Kaddafi gibi liderlerin de öldürüldüğünü hatırlattı.

Bu durumun artık sürmeyeceğinin altını çizen Matlhako, “Küresel Güney”in dünya nüfusunun yüzde 80'inden fazlasına sahip olduğunu, ancak bu ülkelerin önemli bir kısmının, özellikle de Afrika’nın BM başta olmak üzere G7, BM Güvenlik Konseyi gibi kilit kararların alındığı uluslararası yapıların sistematik olarak dışında tutulduğunu ifade etti.

Bağlantısızlar Hareketi’nin ilke ve değerlerinin, “Küresel Güney” ülkelerinin belirleyici bir bütünlük ortaya koymasıyla hayata geçeceğini vurgulayan Matlhako, bunun “Çin Halk Cumhuriyeti, Hindistan, Türkiye, İran, Rusya, Brezilya, Venezuela gibi ülkeler olmak üzere bütün bu coğrafyada gelişen ve çeşitlenen ticaret, finans ve diğer ilişkilerde şekillenmeye başladığını” söyledi. Matlhako, yasadışı tek taraflı yaptırımlara maruz kalan ya da bunlarla tehdit edilen ülkelerin, milli paralarla ödeme gibi mevcut finansal çerçeve ve mekanizmaları aşacak yeni mekanizmalara yönelmesinin bir kırılma olacağını belirtti.

‘ALTERNATİF FİNANS SİSTEMİYLE YAPTIRIM SOPASINI KIRALIM’

“Ukrayna'da devam eden krizi, tarihini, kökenlerini ve altında yatan temeli ve Rusya'nın nihai bir askeri programa başlama kararını çok iyi anlıyoruz.” diyen Matlhako, yenilenmiş bir Bağlantısızlar Hareketi’nin “ABD ve NATO müttefiklerinin; Küba, Venezuela, Zimbabve, Eritre, İran ve şimdi de Rusya gibi ülkelere karşı yürüttüğü ekonomik savaşa karşı kurumlar ve tamponlar inşa etme konusunda gerçek bir potansiyele sahip” olduğunu belirtti. Matlhako sözlerini şöyle tamamladı: “Bu kurumlar, finansal akışların ve diğer alışverişlerin ABD ve AB finans merkezlerinden ve sistemlerinden özerklik sağlamalıdır. Bunun büyük bir kısmı siyasetimizi, ekonomimizi ve dış politikamızı da yeniden şekillendirmek anlamına gelecektir. Ancak bu zorunludur. Rusya'ya yöneltilen ekonomik silahlar, aynı sopanın gelecekte başkalarına karşı nasıl kullanılacağını gösteriyor.

‘NINTO YENİ DÜNYANIN İNŞASI İÇİN KURULDU’

Vatan Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve Uluslararası İlişkiler Bürosu Başkanı Prof. Dr. Semih Koray’ın çalıştayın üçüncü oturumunda yaptığı konuşmasını özetleyerek sunuyoruz:

“Rusya, Ukrayna harekatıyla yalnızca kendi güvenliğini değil, başta Türkiye, İran, Suriye ve Çin olmak üzere tüm Avrasya ülkelerinin güvenliğini korumaktadır.

ABD, Atlantik sistemini yeniden canlandırarak alternatif bir dünyanın gelişmesini geciktirmeye çalışmaktadır. Rusya’yı Ukrayna harekatından caydırmayı başaramayan ABD, Ukrayna’yı ateşe sürerek harekatı Rusya’ya karşı bir ‘yıpratma savaşı’na çevirmeye çalışmaktadır.

Çöken toplumsal sistemler bütünüyle bir yıkım gücüne dönüşür. Atlantik Sistemi de hala büyük bir yıkım gücüne sahiptir, ama kendi hakimiyeti altında görece istikrarlı bir sistem kurma ve sürdürme yetisini yitirmiştir. ABD ve NATO’nun son 30 yılda Yugoslavya, Afganistan, Suriye ve Libya’da yürüttüğü işgal ve parçalama operasyonları bunun açık bir göstergesidir. Tüm dünya, Afganistan’dan utanç verici bir şekilde kaçmak zorunda kalan ABD’nin en güvenilmez müttefik olduğunu görmüştür.

Bu yakın tarihten çıkarılan dersler Gelişen Dünya’daki Atlantikçi güçler için de bir uyarı olmalıdır. Bugün Atlantik Sistemi’nden yana taraf olmak onun yenilgisini paylaşmaktan başka bir anlama gelmez.

Bugün yapma gücü, Gelişen Dünya’ya aittir. 21. yüzyılı 20. yüzyıldan ayıran en önemli fark, Ezilen Dünya’nın kendi içinden her alanda Atlantik Sistemi’ne meydan okuyan bir Gelişen Dünya çıkarmış olmasıdır. Rusya’nın Ukrayna Harekatı’nın etkisi, güvenlik alanıyla sınırlı kalmayacaktır. Bundan sonra dünya artık eski dünya olmayacaktır. Harekât, tüm küresel siyasi dengeleri değiştirmiş ve tek kutuplu dünyadan çok kutuplu dünyaya geçişi hızlandırmıştır. Yeni ve adil bir uluslararası düzenin inşası için yeni fırsatlar doğurmuştur. Ulus devletlerin hala baş aktörleri oluşturduğu çağımızda bu amaca ulaşmanın yolu daha yakın bir uluslararası işbirliği ve dayanışmadan geçmektedir.

Dünya çapında emperyalist hegemonyaya karşı tüm güçleri kucaklayan bir cephe yaratılması için, uygun kurum ve mekanizmaların yürürlüğe sokulması gerekmektedir. Bu bizim ancak bilimin rehberliğinde yerine getirebileceğimiz acil görevimizdir. NINTO Girişimi, bu amaçla yapılacak bütün katkıları birleştirmeye yönelik ortak uluslararası bir zemin oluşturmak için başlatılmıştır.

ABD’nin uygulamayı sürdürdüğü yaptırımlar dizisi, artık kendi siyasetlerini dayatma gücünden yoksun kaldığının bir başka göstergesidir. Artık hizaya sokamadığı ülkeleri yıkıma uğratarak gelişimlerini yavaşlatmaya odaklanmış durumdadır.

Amerikan yaptırımlarının temel dayanağı, ABD Doları’nın uluslararası ticaret ve finanstaki hakimiyetidir. Rusya’ya yönelik yaptırımların genişlemesi, Gelişen Dünya’yı dolar hegemonyasına son vererek, kendi ekonomik, finansal ve siyasi kurumlarını yaratmak üzere harekete geçmeye zorlayacaktır.

Ancak Yeni Dünya, kurulmak için emperyalist hegemonyanın çökmesini beklemeyecektir. Tam tersine, Yeni Dünya kurulduğu ölçüde emperyalist hegemonya çökecektir. Şu anda yaşadığımız bu yeni dünyanın doğum sancılarıdır.

NATO yalnızca ABD’nin Gelişen Dünya’ya karşı bir askeri aygıtı değil, aynı zamanda Atlantik Sistemi’ndeki diğer ülkeleri kendi hegemonyası altında tutmanın da bir aracıdır. Gelişen Dünya daha bağımsızlaşıp güçlendikçe, ABD dışındaki gelişmiş kapitalist ülkeler üstündeki etkisi daha büyük olacak ve NATO içindeki bağları zayıflatacaktır. Dünya barışı da NATO’ya boyun eğerek değil, ancak NATO’ya karşı mücadele ederek sağlanabilir.

Bu, Batı’nın ABD hegemonyası tarafından içine sürüklendiği alacakaranlıktan kurtulmasına da yardımcı olacaktır. Yeni Dünya Uygarlığı’nın yükselişi Batı’nın demokratik devrim değerlerinin de canlanmasını tetikleyecek ve Yeni Dünya’yla ilişkilerini daha sağlıklı bir zemine oturtacaktır.

Dünyamızın yakın zamanda yaşadığı derin dönüşüm yeryüzündeki tüm güçlerin yeniden konumlanmasına yol açmıştır. Vatan Partisi olarak, emperyalist hegemonyaya maruz kalan ancak ona boyun eğmeyen tüm ülkeleri, örgütleri, hareketleri ve bireyleri, insanlığın ortak kaderini temsil eden Yeni Dünya’yı birlikte inşa etmeye çağırıyoruz.”