Nüfus 84 milyonu aştı: Almanya geleceğini göçmenlere bağladı

Alman Federal İstatistik Kurumu (Destatis), ülke nüfusuna yönelik son rakamları paylaştı. 2022 yılında 84,3 milyonu geçtiği paylaşılan nüfus, bir önceki yıla göre 1,1 milyon arttı. Önceki yıla göre dört kattan fazla artan göçte ise aslan payı Ukraynalıların oldu. Rusya’nın 24 Şubat 2022’de başlattığı harekâtın ardından ülkeden 740 kişinin geldiğini paylaşan Destatis, göçün Kovid-19 dönemine göre de arttığını açıkladı.

1950 yılından beri her yıl göçmen sayıları artıyor. Nüfustaki bu artışı iş gücüne katmak için Alman hükümeti kolları sıvadı. 2020 yılında Uzman Göçmen Yasası ile ilk adımı atan hükümet, yeni çalışanların gelmesini kolaylaştırmak için de hazırlıklar yapıyor. Federal Çalışma Bakanlığının öncülüğünde hazırlanan “Şans Kartı” ile bireysel göçün artırılması öngörülüyor.

HÜKÛMETİN GÖZÜ GÖÇMENLERDE

Koalisyon hükümetinin gündeminde olan yasa ile ilgili Çalışma Bakanlığı, Aydınlık Avrupa açıklama yaptı. Çalışma Bakanı Hubertus Heil’in aralık ayında verdiği bir röportaja dikkat çeken bakanlık sözcülüğü, “Şans Kartı” yasa tasarısı ile göçün kolaylaştırılmasında bir adım daha atılmasını öngörüyor. Alman El Sanatları Gazetesi’ne konuşan Bakan Heil de Almanya’nın ekonomik başarısı için ülke içinde olduğu gibi ülke dışında da adımlar atılması gerektiğini savunuyor. 20 ilâ 30 yaş arasındaki 1,3 milyon kişinin bir meslek diplomasına sahip olmadığını ifade eden Heil, bu sayının düşürülmesinin yanı sıra aile ve çalışma hayatının birleştirilebilmesinin de işgücünü artıracağını belirtti. Buna rağmen ülke içindeki adımları yeterli görmeyen Heil, yurt dışından da iş gücü getirmeyi ihtiyaç olarak gösterdi.

Şans Kartı ile halihazırda yabancı ülkelerde yaşayanların başvuruları puan sistemine göre değerlendirilecek. Bu doğrultuda Almanya kriterlerine göre tanınan bir meslek eğitimi için 4, en az üç yıllık meslek tecrübesi ve “iyi Almanca bilgisi” için 3, 35 yaş altı kişilerin B2 seviyesinde Almanca bilgisi ve iki yıllık meslek deneyimi için 2, son beş yılda en az altı ay Almanya’da bulunmuş ve 35-40 yaş aralığında olmak ile Almanya’da yardımcı olabilecek bir yakının bulunmasına ise 1 puan verilecek. Avrupa Birliği ülkeleri dışındaki yabancılara yönelik uygulama ile henüz daha iş bulamayan yabancılara bir senelik çalışma izni verilmesi öngörülüyor. Bu sürede bir iş bulan göçmenin oturum izni daha da uzatılıyor. Başvuruların kabulünde ise en az altı puanın toplanabilmesi öngörülüyor. Öte yandan Şans Kartı uygulaması kapsamında Almanya’ya gelen kişilerin haftada 20 saate kadar çalışabilmelerine izin tanınmak isteniyor.

‘ŞANS KARTI’ NE KADAR İŞE YARAYACAK?

Uzmanlar, Şans Kartı uygulamasının beklenen etkiyi yaratacağına ise şüpheyle yaklaşıyor. Mediendienst Integration sitesine konuşan İşin Geleceği Enstitüsü Araştırma Müdürü Holger Bonin, kriterlerin karmaşık olduğuna dikkat çekti. Kriterlerin rastgele seçildiğini ifade eden Bonin, İngilizce bilgisinin de bazı işyerlerinde yeterli olacağını hatırlattı. Şans Kart’ından ziyade göçün kolaylaştırılmasının daha etkili olacağını öne süren Bonin, diploma tanınması hususunda da eksikliklerin olduğunu ifade etti.

Tasarıya bir eleştiri de İş Pazarı ve Meslek Araştırmaları Enstitüsü’nden (IAB) geldi. Çalışma Bakanlığı’nın bir araştırmasına göre 2026 yılına kadar 240 bin açık bulunacağını hatırlatan IAB Göç Uzmanı Herbert Brücker, uzun vadede her yıl 400 bin kişinin göç etmesine ihtiyaç olabileceğini hesapladı. Almanya’yı terk edenlerin de hesaba katılması durumunda bu rakamın 1,5 milyona ulaştığını bildiren Brücker, “bu durumdan çok uzağız” diye konuştu.

YAŞLANAN NÜFUSA KARŞI PLAN YOK

Resmî verilere göre ülkede halihazırda yaklaşık 12 milyon göçmen bulunuyor. Son on yılda 1 milyonun üzerinde seyreden göç sayıları, özellikle 2015/2016 dönemindeki sığınmacı dalgası ile yoğun şekilde arttı. Sığınmacıları iş hayatına kazandırmak isteyen hükümetin bu kapsamda geçen yaz hazırladığı Fırsat İkamet Hakkı yasası, yılbaşında yürürlüğe girdi. 31 Ekim 2022 itibarıyla 5 senedir Almanya’da yaşayan ve müsamahası bulunan 136 bin kişiye yönelik hazırlanan yasaya göre göçmenlere 18 aylık çalışma izni veriliyor. 5 yıl Almanya’da yaşama süresi öngörülmeksizin aile fertlerine de verilen oturum izin süresi içinde ilgili kişilerin en az A2 seviyesinde Almanca bilgisi ve kendi geçimini sağlayabilmesi bekleniyor. Bu şartları yerine getiremeyenlerin vizeleri ise ellerinden alınarak yeniden müsamaha kategorisinde vize veriliyor. Buna rağmen mevcut göçmen nüfusu, Almanya için yeterli değil. Federal İstatistik Kurumu, 2036 yılına kadar 12,9 milyon çalışanın emeklilik yaşında olacağı öngörüyor. Bu rakam 2021 yılında çalışanların yaklaşık yüzde 30’una denk düşüyor.

Almanya’nın bir sorunu da yurt dışından aldığı göç kadar yurt dışına göç de vermesi. Öyle ki, 2021 yılında 1 milyon 323 bin 466 kişinin Almanya’ya gelmiş olmasına karşın 994 bin 303 yurt dışına yerleşmiş. Özellikle Alman vatandaşları arasında ülkeden gidenlerin sayısı gelenlerin sayısını geçiyor. Yaşlanan nüfus ve gerileyen doğum oranları ile birlikte demografik yapının gerileyerek ülke nüfusunun 2070 yılında 82,6 milyona düşmesi öngörülüyor. Nitelikli iş gücüne yönelik kapsamlı bir programı 2022 yılının başında sunan hükümetin nüfusu gençleştirmeye yönelik bir eylem planı ise bulunmuyor.