Akıllı telefon yasağı uygulanmıyor!
Derslerde akıllı telefon kullanmak yasak ama umursayan yok. Öğrenciler, çekim yapıp yayınlamaktan çekinmiyor. Veliler de öğretmenler de dertli. Eğitim Sosyoloğu Prof. Dr. Tunay Kamer’le çözümü konuştuk
Rabianur Ağar
Türkiye’de okullarda akıllı telefon kullanımı 2023-2024 eğitim öğretim yılında yasaklandı. Ancak yasağın hiçbir faydası olmadı. Başta liselerde olmak üzere her öğrencinin elinde son model telefon var. Okullarda video fotoğraf çekimi yapıp sosyal medyaya yüklemekten asla çekinmiyorlar. Derslerde ise öğretmenini dinlemek yerine telefona odaklanıp klasik ‘kaydırma’ işlemiyle vakitlerini dolduruyorlar.
Veliler, çocuklarının telefon bağımlılığından yakınırken okul yönetimleri ise akıllı telefon yasağının delinmemesi için her seferinde yeni yöntemler geliştiriyor. Eğitim Sosyoloğu, Kastamonu Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tunay Kamer, kurallar net olunca yasağın da daha etkili olduğunu söyledi.
ÖĞRENCİLER DENETLENMELİ
- Okullarda akıllı telefon yasaklanmasına rağmen hala öğrencilerin elinde akıllı telefon görüyoruz. Bu durumu okul yönetimleri nasıl engelleyebilir?
-Bunu engellemek için okul yönetimleri, akıllı telefonların dikkat dağıtıcı etkileri ve eğitim sürecine zararları konusunda öğrencilerle açık bir iletişim kurmalıdır. Öğrencileri teknoloji bağımlılığı ve sosyal medya kullanımı konusunda eğitmek, yasağa uyma eğilimlerini artırabilir.
Ebeveynler de çocuklarının telefon kullanımı hakkında bilgilendirilmeli ve okuldaki yasağı desteklemelidir. Ders saatlerinde öğrencilerin telefonlarını kapalı dolaplara ya da öğretmenlerine teslim etmeleri ve ders bitiminde telefonlarını geri almaları sağlanabilir.
Kurala uymayan öğrencilere disiplin yaptırımları uygulanabilir. Tekrarlanan ihlaller için cezalar daha da artırılabilir. Öğretmenler ders sırasında öğrencileri dikkatle denetleyerek telefon kullanımını kontrol altında tutabilirler.
Öğrencilerin teknolojiyi kontrollü bir şekilde kullanmaları için zamanlar veya alanlar oluşturulabilir. Örneğin, tabletler veya bilgisayarlar belirli derslerde eğitim amaçlı kullanılabilmesi ya da telefonsuz geçirilen ders süresinin sonunda ödüller gibi olumlu teşvikler uygulanabilir.
AİLELERİN ÜSTÜNDE TOPLUMSAL BASKI VAR
- Veliler hem çocuğunun akıllı telefon kullanımından şikayetçi hem de çocuğuna son model telefon alıyor. Bunun sebebi nedir? Aileler çocuklarına neden "hayır" diyemiyor?
-Veliler çocuklarının telefon kullanımından şikâyet ederken son model telefon almaya devam etmeleri, sosyal baskılar, suçluluk duygusu, tüketim kültürü ve çatışmadan kaçınma gibi modern toplumun karmaşık dinamiklerden kaynaklanmaktadır. Çocuklarına hayır diyememek, hem duygusal hem de toplumsal ve kültürel faktörlerin bir sonucudur.
Bazı çocuklar çevresindeki arkadaşlarının sahip olduğu son model telefonları gördüğünde kendilerini dışlanmış hissedeler. Veliler, çocuklarının sosyal çevrelerinde dışlanmasını engellemek ve kendilerini kötü hissetmemelerini sağlamak için bu talepleri karşılamaya çalışırlar. Telefonlar, öğrenciler arasında sosyal statü göstergesi olarak görüldüğünden aileler bu baskıya boyun eğebilirler.
Diğer taraftan veliler, akıllı telefonları çocuklarıyla sürekli iletişimde kalmanın bir aracı olarak görürler. Veliler dışarıda daha fazla vakit geçiren çocuklarının güvenliğinden emin olmak için yeni modellerde yer alan GPS gibi güvenlik özelliklerinden dolayı onlara telefon almakta tereddüt etmeyebilir. Akıllı telefonlar bir kontrol aracı gibi kullanılabildiğinden velilere “çocuğumun her an nerede olduğunu biliyorum” hissi verir.
Modern hayatın hızı ve ebeveynlerin yoğun iş hayatı sebebiyle çocuklarına yeterli ilgiyi gösteremeyen veliler kendilerini suçlu hissedebilirler. Suçluluk duygusunu hafifletmek ve toplumsal normlar gereği en iyiyi sağlama sorumluluğunu adına, çocuklarının isteklerini yerine getirmek ve onları mutlu etmek için son model telefonları alabilirler.
Bazı aileler, çocuklarını fazla kısıtlamadan, onların isteklerini karşılamaya yönelik daha hoşgörülü bir tutum benimser. Bu da ailelerin, çocuklarının isteklerine hayır demek yerine, isteklerini karşılama yoluna gitmelerine neden olur.
Bu tür bir yaklaşım, çocukların teknolojiye bağımlılığını artırabilir. Çocuklarıyla çatışmaktan kaçınmak için ve otorite kurma ve sınır koyma konusunda zorlanan bazı aileler de onlara hayır diyemezler. Özellikle ergenlik dönemindeki öğrenciler, talepleri reddedildiğinde ciddi duygusal tepkiler verebilirler ve aile içi tartışmalar çıkabilir. Bu tartışmalardan kaçınmak isteyen aileler, istekleri kabul ederek “kolay yolu” seçebilirler.
Bazı veliler, akıllı telefonları sadece bir eğlence aracı değil, bir eğitim aracı olarak da görüyor. İnternete erişim, uygulamalar ve dijital araçlar sayesinde çocuklarının öğrenme süreçlerine katkıda bulunacaklarını düşünebilirler. Bundan dolayı çocuklarına daha gelişmiş cihazlar almayı onlar için daha iyi olarak görebilirler.
Bazı aileler, dijital çağda başarılı olmanın, çocukların teknolojiye hâkim olmasıyla mümkün olacağını düşündüğünden çocuklarına en yeni teknolojileri sağlayarak onların dijital becerilerini artırmayı hedefleyebilirler.
BAŞARIYI ETKİLİYOR
- Öğrencilerin telefonla ilgilenmesi derslerdeki başarısını nasıl etkiliyor?
-Telefon kullanımı öğrencilerin derse odaklanmasını zorlaştırır. Bildirimler, sosyal medya veya oyunlar gibi dikkat dağıtıcı unsurlar öğrencilerin öğretmenlerin söylediklerini kaçırmasına neden olabilir. Öğrenciler genellikle ders sırasında telefonlarıyla ilgilenebileceklerini ve aynı zamanda derse odaklanabileceklerini düşünürler. Ancak bilimsel araştırmalar çoklu görevin verimliliği azalttığını ve öğrenmeyi olumsuz etkilediğini gösteriyor.
Ders sırasında telefon kullanmak, derinlemesine bilgi işleme yerine yüzeysel öğrenmeye yol açar. Öğrenciler derse tüm dikkatlerini veremedikleri için bilgileri anlamakta ve uzun süreli hafızalarında tutmakta zorlanabilirler. Telefonun sık sık kontrol edilmesi öğrencilerin sürekli olarak konular arasında geçiş yapmasına neden olur, bu da bilgilerin pekiştirilmesini zorlaştırır.
Telefonlarıyla meşgul olan öğrenciler dersin önemli kısımlarını kaçırabilir ve öğretmenler tarafından verilen talimatları veya örnekleri fark etmeyebilirler. Bu da derse katılımı ve sınavlardaki başarı oranını düşürmektedir.
Telefon aracılığıyla sürekli sosyal medyaya bağlı olmak, öğrencilerin okul dışındaki etkinliklere veya arkadaşlıklara daha fazla odaklanmasına neden oluyor. Bu da derslere olan ilginin azalmasına yol açabilir.
Ders sırasında telefon kullanmak, öğrencilerin sınıf arkadaşları ve öğretmenleriyle etkileşime girmesini engelleyebilir. Bu izolasyon, derse katılımı ve sınıf tartışmalarını sınırlandırarak öğrenme deneyimini düşürür. Birçok bilimsel çalışma, ders sırasında telefonlarını kullanan öğrencilerin sınav notlarının ve genel akademik performanslarının telefonlarını kullanmayanlara göre daha düşük olduğunu göstermektedir.
AKILLI TELEFON YASAĞI DÜNYADA VAR MI?
- Birçok ülkede okullara akıllı telefon yasağı getirildi. Bu yasak diğer ülkelerde başarıyla uygulanıyor mu?
-2018 yılında Fransa, ilk ve orta dereceli okullarda akıllı telefonlara tamamen yasak getirdi. Bu yasak, öğrencilerin telefonlarını okula getirmelerine izin vermiyor veya ders saatleri boyunca kilitli tutuluyor.
Fransa'da yasanın sıkı bir şekilde uygulanması öğrencilerin uyumunu artırmıştır. Öğretmenler ve yöneticiler öğrencilerin yasağa uyup uymadıklarını izleyerek disiplinli bir ortam oluşturmuşlardır. Bazı ülkelerde ve okullarda, cep telefonu kullanımına karşı sert yaptırımlar vardır. Telefonla yakalanan öğrencilere disiplin cezaları verilmekte ve bu cezalar tekrarlanan ihlaller için daha ağır hale gelmektedir.
Kuralların net olmadığı yerlerde yasak daha az etkili olurken tutarlı bir şekilde uygulandığı yerlerde yasak daha başarılı olmaktadır. Öğrencilerin sürekli denetlenmesi ve telefonlarını kullanmalarına izin verilmemesi yasağın başarısında önemli bir rol oynamaktadır. Ebeveynlerin ve öğretmenlerin sürece dâhil edilmesi, öğrencilerin daha fazla uyum göstermesine yol açmaktadır.
Özetle, akıllı telefon yasakları bazı ülkelerde yasaların sıkı bir şekilde uygulanması, ebeveynlerin ve öğretmenlerin işbirliği, olumlu eğitim yöntemleri ve disiplinli denetim sayesinde başarıyla uygulanmaktadır.
Akıllı telefonların yasaklandığı okullarda, teknolojiyi eğitim amaçlı kullanmanın farklı yolları vardır. Örneğin, okul tarafından sağlanan tabletler veya diğer dijital araçlar kullanılarak öğrenciler teknolojiden kopmadan eğitimlerine devam edebiliyor.
Bazı ülkelerde telefon yasaklarının yanı sıra öğrencilere teknolojiyi sorumlu bir şekilde nasıl doğru kullanacakları öğretiliyor. Bu farkındalık oluşturma çabası, öğrencileri telefon kullanımına karşı daha sorumlu hale getiriyor.
Bazı okullarda telefon kullanımını tamamen engellemek için sinyal bozucu cihazlar da kullanılmaktadır. Bu sayede öğrencilerin ders saatlerinde telefonlarına erişmeleri neredeyse imkânsız hale gelmektedir.
Telefonlar için kilitli dolaplar da yaygındır. Yasağın başarılı olduğu ülkelerde, toplum genelinde telefon kullanımına karşı daha muhafazakâr bir yaklaşım söz konusudur.
Ayrıca eğitim politikaları, telefon kullanımının gençlerin gelişimi üzerindeki olumsuz etkisini vurgulayan kampanyalarla desteklenmektedir. Toplumun bu konuda bilinçlendirilmesi öğrencilerin yasaklara uymasını kolaylaştırmaktadır.
DİJİTAL ÇAĞIN GENÇLERİ İÇİN NE YAPMALI?
- Öğrenciler, akıllı telefon yasağına tepki gösterirken sadece sosyal medya için değil dersler için de önemli olduğunu söylüyor. Öğrenciler için okullarda telefondan yardım almamaları için nasıl değişiklikler yapılmalı?
Cep telefonu kullanımının tamamen yasaklanması yerine, okullar belirli zaman dilimlerinde eğitim amaçlı teknoloji kullanımına izin verebilir. Belirlenen bu süreler boyunca öğrenciler araştırma yapabilir, ödevlerini tamamlayabilir veya ders materyallerine erişebilirler. Bu şekilde öğrenciler ders saatleri dışında teknolojiye kontrollü bir şekilde erişebilirler.
Akıllı telefonlar yerine, eğitim amaçlı kullanıma uygun tablet veya dizüstü bilgisayarlar öğrencilerin ders materyallerine erişmeleri için sağlanabilir. Okulun teknoloji altyapısının güçlendirilmesi, derslerde dijital araçların kullanımını destekleyebilir ve öğrencilere gerekli araştırmaları yapma fırsatı verebilir.
Okul, öğrencilere ders materyallerine erişebilmeleri için dijital kütüphaneler ve çevrimiçi platformlar sağlayabilir. Öğrencilerin güvenli internet erişimine ihtiyaç duymaları halinde, kontrollü ve filtrelenmiş bir okul içi Wi-Fi ağı sağlanabilir. Bu ağ sadece eğitim sitelerine ve kaynaklarına erişime izin vererek öğrencilerin telefonlarını kullanma ihtiyacını ortadan kaldırabilir.
Ders materyallerini desteklemek ve öğrencilerin ilgisini çekmek için eğitim uygulamaları kullanılabilir. Bu yazılımlar telefon yerine okul tarafından sağlanan tablet veya bilgisayarlarda çalıştırılabilir. Özellikle interaktif eğitim yazılımları öğrencilerin derslere katılımını artırabilir.
Öğrenciler not almak veya hatırlatıcı oluşturmak için sık sık telefonlarını kullanabilirler. Okul, öğrencilere not alma cihazları, dijital kalemler veya e-kitap okuyucular gibi sosyal medya ve oyunlar gibi dikkat dağıtıcı unsurlardan arındırılmış alternatif araçlar sağlayarak bu ihtiyaçları karşılayabilir.
Öğrencilerin telefonlara yönelmesinin nedenlerinden biri de ders sırasında dikkatlerinin dağılmasıdır. Ders içeriğini daha interaktif ve katılımcı hale getirmek öğrencilerin dikkatini derste tutabilir. Bunun için oyun tabanlı öğrenme, grup çalışması ve tartışmalar gibi etkinlikler yapılarak öğrenci katılımı artırabilir. Grup projeleri, sunumlar ve saha çalışmaları gibi etkinlikler de bu konuda yardımcı olabilir.
Öğrencilere telefonlarını sorumlu ve bilinçli bir şekilde nasıl kullanacaklarını öğretmek de uzun vadede etkili bir çözüm olabilir. Okullarda teknoloji okuryazarlığı dersleri düzenlenerek öğrencilere teknolojinin eğitim amaçlı nasıl kullanılacağı, aşırı kullanımın tehlikeleri ve dikkat dağıtıcı unsurlardan nasıl kaçınılacağı öğretilebilir.
Okullarda dijital detoks kampanyaları düzenlenebilir. Bu kampanyalarla öğrenciler teknolojiden uzak kalarak zihinsel dinlenme ve farkındalık kazanabilirler. Böylece öğrenciler daha dengeli bir şekilde telefon kullanmayı öğrenirler.
