‘Bu oyunlar, özgünlük yolculuğumun ürünleri’

Oyuncu, yazar, yönetmen Okday Korunan’ın Agah Yayınları’ndan çıkan “Zamansız Oyunlar I” ve “Zamansız Oyunlar II” adlı kitapları okurla buluştu. Zamansız Oyunlar I ve II, geleceğe dair umut ve uyarılar sunan, insanlığın değişmez sorunlarına çözüm arayışını sanatın diliyle ifade eden tiyatro metinlerini içeriyor. Bu oyun metinleri, insanın içsel arayışları, adalet, şiddet, insanlık ve gelecek gibi evrensel konuları ele alırken, çağın dilini ve kurgusunu kullanarak sanat yoluyla anlamlandırmayı, sorgulamayı hedefliyor. Okday Korunan, “Zamansız Oyunlar”la ilgili sorularımızı yanıtladı.

- Oyun yazarlığı sizce nasıl bir serüven?

“Bilin ki, yazamadıkları günahlarıdır insanın.” Yazmak, kristalize edilmiş bir düşüncenin dışa vurumudur. Öznel deneyimlerin nesnel paylaşımıdır. Oyun metinleri bir durum üzerinden düşündürmeyi hedefler. Bu demokratik bir yöntemdir. Sizi kurgu üzerinden kendi düşüncenizi bulmaya yönlendirir. Ezberletmez. Sorgulatarak aramaya teşvik eder, kendinizi buldurur. Tiyatro disiplini hekim değildir ama her anlamda herkese iyi gelir, iyileştirir.

- İyileşmeyi iki anlamda vurguladınız yanılmıyorsam?

Evet. İyi olmadan, iyileşmeden iyi kavramı anlaşılamaz. İnsanın iyiliği anlatabilmesi için önce bilmesi, yaşayabilmesi hatta üzerinden dökülmeyen bir elbise olarak taşıyabilmenin ötesine geçmesi, içselleştirmesi gerekir. Davranışlarımızdır öğretici olan. Gören gözlere, gösterici olan davranışlarımızdır... Dilerseniz biz onu kültür olarak tanımlayalım. Benliğin yüceltilmesi olarak da tanımlanabilir.

‘ÇAĞIN DİLİNİ ARAMA’

- Kültür kavramını açabilir miyiz?

Dünün bilgisini geliştirerek yarına taşımak olarak tanımlayabilirim. Burada “değer bilgisi” kavramını önemsemek de gerekiyor. Ezberlerden ayıklanmış, erdemlerle zenginleşmiş bir aktarımdan söz ediyorum. Yaşamın estetik hali üzerinden, yüksek uygarlık seviyesinin yakalandığı bir toplumsal hedef bu... Cumhuriyetimizin kurucusu büyük önder Mustafa Kemal Atatürk onu “hars” olarak tanımlamıştı.

- “Zamansız Oyunlar I-II”nin diğer oyun kitaplarınızdan farkı nedir?

“İyi Şanslar” oyunumu kaleme almadan önce düşünce dünyamda başlayan kırılmalarda şunu fark ettim; şöyle ya da böyle benden önceki yazarlarla benzer oyunlar kaleme almaktayım. Oysa sanatta özgünlük ve öneri önemlidir. Daha iyiyi söylemek kadar daha yeniyi söylemek de öyle... “Zamansız Oyunlar I-II”de, iki kitaba sığdırılmış beş oyun ile bu yolculuğun ürünlerini ve anlayışını paylaşmayı hedefledim. Umarım bir ölçüde başarılı olmuşumdur. Bu çabama, çağın dilini arama ve önerisini somut sunma biçimi olarak bakmak mümkündür.

‘ŞİİR İYİLEŞTİRİR’

- Zamansız ne demek?

Zaman kurgulanmış, ezberletilmiş bir gösterge birim. Gerçek ya da gerçeklik... Bir başka deyişle şahit olduğumuz ya da sandığımız bir kurgu. Yer kürenin bir yanı karanlıktayken diğer yanı aydınlık. Değişkenler içinde değişmeyeni yakalamak, bulmak, buluşturmak, dikkat çekip vurgulamak çabası, arayışı. Sanatın tanımı da bir ölçüde yukarıdaki açıklamanın içinde saklı diye düşünüyorum.

- “Zamansız Oyunlar I-II”yi okumak ne demek?

Her tiyatro metni oynanmak için yazılır. Unutulmaması gereken, oynamanın altında bir okuma olduğudur. Okumak bilmek için ilk basamaktır. Okumadan bilmek, düşünmeden anlamak, yazmadan kavramak olası değil.

- Anlamı çok önemsiyorsunuz, sembollerle yazıyorsunuz. Bu noktada ne söylemek istersiniz?

Bu sorunun yanıtını Aristoteles M.Ö. vermişti. Anlaşılmayan, anlamadan yaşanan özetle, “sorgulanmayan bir hayat yaşanmaya değmez.” Sanat, karmaşıklıkları anlamlandırma çabasını temsil eder. Adalet, vicdan ve yaşanabilir bir dünya için estetik alandan ipuçları sunar. Sembollerin dili evrensel anlamda bir kolaylık olsa da ezberin şekillendirdiği buluşmalarda zorluk yaşatabilir. Ben bu riski göze alarak yazan biriyim… Aynı masalı, deyişi, destanı, türküyü, ninniyi dinleyerek büyüyen çocukların şiirli diline güvenip, bu yöntemi severek kullanıyorum. Erişkinlerin içinde saklı çocuğa güven beslemeyi tercih edenlerdenim. Bu bir seçim ve benim seçimim… İyimser olmak daha iyi geliyor bana. Toplumlar şiirden uzaklaştırılsa da çocukların dili şiirlidir. İmgelerin dili olan şiire yeter ki, kulak verelim. O iyileştirir. İyileştirecektir.

‘YAZMAK HAFIZA OLUŞTURUR’

- Yazar, yönetmen, oyuncu, hangisi size daha yakın?

Ben oyuncuyum. Bir koltukta birden çok karpuz taşınmaz. Felsefeci Descartes yöntem önerisinde bölmekten söz etmişti. Yazar Shakespeare yaşamın içinde pek çok rol oynadığımızı söylüyordu. Benim çalışmalarım bu noktadan değerlendirilmeli. Kendimden çaldıklarımı insanlıkla buluşturma çabası. Bir sorumluluk duygusu... Oyun sevmekten kaynaklı, oyuncaklar yapıp oyun kuran çocuk olma, paylaşma telaşı... Ayrıca yazmak hafıza oluşturur. Geleceğe dair uyarıcı, yol gösterici rol üstlenir. Bu az şey mi?

- Oyunlarınızı sahneleyen yorumlayan isimler görmek ister misiniz?

Elbette. Bunu hangi yazar istemez? Yazdıklarımı ve yazamadıklarımı görme şansı bulmak olur bu… Beni yazmaya, aramaya, oyuncaklar yapmaya teşvik eder.

- Sizinle yaptığımız TV programının kaydının adresini buradan okurla paylaşarak, sizi ve konuları daha fazla merak edenleri bilgilendirip, söyleşimize son vermek istiyorum. Söylemek, açmak istediğiniz başka bir konu var mı?

Okurun “Zamansız Oyunlar I-II” hakkında öneri ve yorumlarını sosyal medya üzerinden bekleyeceğim. Ben de okurun takipçisi olacağım. Şimdiden iyi okumalar.