Velilerin eylül kabusu! Okul masrafları dudak uçuklatıyor
Kayıt parası, kaynak kitaplar, kırtasiye masrafları, beslenme, üniforma… Artan enflasyonla birlikte velilere çıkan fatura kabarıyor
Sıla Kemahlı
Veliler ne yapacağını şaşırdı! Okulların istekleri, çocukların ihtiyaçları bitmiyor. Veliler şimdiden eylül ayını nasıl geçireceklerinin derdine düştü. Kaynak kitapla başlayan masraflar, kayıt parasından okul çantasına kadar devam ediyor. Yıllardır ücretsiz denilen eğitimin velilere faturası her geçen sene kabarıyor…
2024-2025 eğitim öğretim yılı 9 Eylül’de başlayacak. Velilere kırtasiye masraflarının ne kadar tuttuğunu sormak istedik. Ancak kırtasiye masrafı diğer masrafların yanında bir kum tanesi… Bu haberi hazırlarken konuştuğumuz veliler bir masraftan bahsetmeyi bitirmeden diğerine geçti. Veliler parasız eğitim söyleminin geçersiz olduğu değerlendirmesini yaptı. Dahası yıllardır aynı sorunların olduğu, çözülemediğini anlattı…
EYLÜL’ÜN İLK HAFTASI KÂBUSU
İkiz annesi T.Ş. İstanbul’da yaşıyor. Eylül ayının ilk haftası için karın ağrısı çektiğinden bahsetti. Henüz daha okuldan isteklerin listesini almadığını anlatan T.Ş., yemek ücretinden endişeli. “Veliler için eylülün ilk haftası tam bir kâbus” diyen T.Ş., ikizlerini etüte gönderiyor. İlk dönem 5 bin 260 lira ödeme yapacağını anlattı. Bunun ikiyle çarpılması gerektiğini söyleyen T.Ş., iki çocuğunun okul çantası ve beslenme çantası için de toplam 5 bin lira ödedi…
KAHVALTI DA ÜCRETLİ OLDU
Ankara’da yaşayan Y.A. iki çocuk sahibi. Çocuklarından biri kreşe biri ilk okula başladı. İlk kreş sorununu çözmek için nasıl uğraştığını anlattı. Y.A. devlete bağlı kreş için aylık 5 bin lira ödeme yaptığını söyledi:
“Bu ücrete ek olarak kahvaltı için de para ödüyoruz. Önceki dönemlerde kahvaltıyı devlet karşılıyordu.”
TEHDİT ETMEK ZORUNDA KALDI
Birinci sınıfa başlayan kızının ikamet ettiği yerdeki okula kaydını yaptırmak için 7 bin 500 lira “bağış” parası istendiğini anlatan Y.A., şöyle devam etti:
“Kayıt parası değil, bağış denilerek bu ücret isteniyor. Bu ücretin ödendiğine dair dekont olmazsa kayıt yapılmıyor. Çok uğraştım. Defalarca okula gittim geldim, bunun yasal olmadığını söyledim. En son bu durumu ifşa edeceğim yönünde cümleler kurdum. İki taksit yapalım diye teklif ettiler, sonra durumu kabullendiler. Okul, alınan bu paralarla güvenlik görevlisi istihdam edeceğini ve temizlik malzemesi alacağını söylüyor. Okullarda da bütçe yok.”
ÜCRETSİZ DİYORUZ AMA ÜCRET ÖDÜYORUZ
Y.A., ilkokula başlayacak olan çocuğunun yaz kış, kıyafetlerinin yaklaşık 6 bin lirayı bulduğunu söyledi. Defterlerin bin lira, servisin de 2 bin lira olduğundan bahseden Y.A., “Okul başladığında da etkinlikler için kırtasiye giderleri olacak. İki bin lira da beslenme dışında ayırmanız lazım. Eğitim ücretsiz ama ücret ödüyoruz. Personel giderine bile!” diyerek sitemini dile getirdi.
YÜZDE 300 ARTTI
CHP İstanbul Milletvekili Gamze Akkuş İlgezdi, 2024-2025 eğitim öğretim yılının başlamasına günler kala kırtasiye malzemelerinde neredeyse yüzde 300 artış yaşandığını bildirdi. İlgezdi açıklamasında şu tespitlere yer verdi:
“2023 yılında yalnızca kırtasiye malzemelerinin en uygun ölçekte tedariki bin 200 liraydı, bu yıl en uygun fiyatlarla kırtasiye malzemelerinin maliyeti 3 bin 500 lira. Bir yılda kırtasiye ücretinin artışı neredeyse yüzde 300. Asgari ücretliye zam verilmedi, memur emeklilerine ve memurlara yüzde 19 zam verildi. Neredeyse her gün kalem kalem her ürüne zam gelirken veliler çıkmazda, iktidar ise hayal satıyor. Bugün bir asgari ücretli 17 bin lirayla çocuğunun kırtasiye masraflarını mı karşılasın, kirasını mı ödesin, faturalarını mı ödesin, mutfak giderlerini mi karşılasın?”
BÜTÇE ARTMAZSA SORUN BİTMEZ!
Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin gündemde olan “kayıt parası” talebine ilişkin geçen gün açıklama yaptı. Tekin, adrese dayalı okul tercihinin zorunlu olduğunu belirtti. Okulların da suçlanmaması gerektiğini belirterek, “Dolayısıyla okul müdürlerimizi ve yöneticilerimizi bu şekilde zan altında bırakmalarından biraz rahatsızım, onu söyleyeyim. Bize şikayetlerini iletsinler, biz de gereğini yapalım." değerlendirmesini yaptı.
OKULLAR DA ‘BÜTÇE YOK’ DİYOR
Ancak okullar da velilerden para talep etme nedenlerini kaynak yetersizliği olarak açıklıyor. Güvenlik görevlisi, temizlik görevlisi için ayrılan kadroların yeterli olmaması nedeniyle dışarıdan işçi çalıştırılıyor. Temizlik ürünlerine yeterli kaynağın sağlanmaması da okulların velilerden para istemesine neden oluyor. Okul yönetimleri bakanlık bütçesinin artırılması dışında bir çözüm yolu görmüyor.
ÖĞRENCİLER İÇİN SKOLYOZ TEHLİKESİ
H.N.’nin liseye giden bir oğlu, 3’üncü sınıfa ve 4’üncü sınıfta giden iki kızı var. En büyük sorunun çantaların ağırlığı olduğunu söyledi. Kaynak kitapların yasak olmasına rağmen istenildiğini, kullanıldığını anlatan H.N. “3’üncü sınıfa geçmeden kitapları aldık, zam gelecek denildi. Çocuğumun taşıdığı eşya kendinden ağır. 33 kilo çocuğum 23 kilo çantası. Skolyoz başlangıcı var oğlumda… Müdür de bunu söyledi.” dedi.
Liseye başlayacak olan oğlu için kâğıt parası, pul parası denilerek 750 lira bağış alındığını söyleyen H.N., istenilen markanın da söylendiğini anlattı.
KIYAFETLER MAĞAZALARA KAZANDIRIYOR
Bir ortaokul öğrencisi velisi de her okulun farklı kıyafetleri olduğunu ve bazı okul yönetimlerinin velileri tek bir mağazaya zorunlu kıldıklarını belirtti. Veli S.G., şöyle konuştu:
“Okul yönetiminin bizi gönderdiği mağazada fiyatlar çok yüksek. Mağaza okul nasıl forma istiyorsa ona göre üretiyor. Bizim gittiğimiz mağazada polo yaka bir tişört 500 lira, uzun kollu bir ceket 800 lira, pantolon 600 lira. Sadece üç parça bin 900 lira ediyor. Tek bir takım ortaokul öğrencisine yetmez. 3 takım alsan 6 bin lira. Sadece formayla bitmiyor ki masraf. Ayakkabısı var, çantası var, montu var… Bu masrafları bir velinin karşılayabilmesi mümkün değil. Bu ürünleri başka bir mağazadan bulmamızın da imkânı yok.
LOGO SATSINLAR
“Oysa daha sade bir forma ya da bütün okullar için tek tip forma olabilir. Beyaz bir polo yaka tişörtü ben birçok mağazadan 250 liraya alırken neden okulun gönderdiği mağazadan logolu ya da yakası kırmızı yapılmış diye 500 liraya alayım. Bir renk belirlesinler onu istediğim yerden alayım. Sorun logoysa logo satsınlar, biz onu dikelim tişörtlerimize. Ekonomik koşulların bu kadar zor olduğu bir dönemde, Milli Eğitim ve okul yönetimlerinin bu konuda daha hassas olması gerekiyor. Çocuklarımız düzgün, temiz, öğrenci gibi giyinsin ama aynı ürünü bu işin ticaretini yapar gibi beni yüksek fiyatla almaya mecbur bırakmamalılar.”
