Hizbullah’ın şehit lideri Nasrallah'a Lübnan'da cenaze töreni... ‘Ahde sadığız Nasrallah!’ Direnişle doğan efsane lidere elveda

İsrail saldırılarında şehit edilen Hizbullah liderleri Nasrallah ile Safiyuddin'in cenazesine 96 ülkeden temsilci katıldı. İsrail jetleri töreni taciz edince stadyumdan 'İsrail'e ölüm' sesleri yükseldi. Nasrallah bölgede emperyalizme karşı direnişin ve İsrail'e karşı zaferin sembolüydü.

Yayınlanma: 23 Şubat 2025, 14:20 Güncellenme: 23 Şubat 2025, 18:33

On binler toplandı: Hizbullah’ın şehit lideri Nasrallah'a cenaze töreni

A⁺ A^-

Tüm dünyanın gözü pazar günü Lübnan'ın başkenti Beyrut'ta Hizbullah'ın Şehit Liderleri Genel Sekreter Hasan Nasrallah ve Yürütme Konseyi Başkanı Haşim Safiyuddin'in cenaze törenindeydi. Lübnan'ın farklı yerlerinden akın edenlere yurt dışından gelen yüzbinler de eklenince Beyrut sokaklarına doldu taştı.

Törenin yapıldığı 50 bin kişilik Kamil Şamun Stadyumu'nun kapasitesi futbol sahası kısmına yerleştirilen sandalyelerle birlikte 80 bin kişiye çıkarıldı. Tüm yerler pazar sabahının erken saatlerinde tıka basa dolarken, bazı katılımcıların cumartesi gecesini stadyumun önünde geçirmesi dikkat çekti. İçeriye giremeyenler, tarihi anları kentin farklı yerlerine kurulan ve dev ekranla desteklenen alanlarda takip etti. Lübnan'daki cadde ve sokakları dev afişler, Hizbullah bayrakları, Nasrallah ile Safiyuttin posterleri süsledi.

Cenaze merasimi Türkiye saatiyle 14 sularında başladı. Şehitlerin naaşları sahaya girdiğinde stadyumdan şu sesler yükseldi: "Hizmetindeyiz Nasrallah!", "Ahde sadığız Nasrallah!", "Zulüm bizden uzaktır!"

HAMANEY’İN SELAMI VAR

Törene Lübnanlı ve başta İran, Irak ve Yemenli olmak üzere yabancı resmi yetkililerin yanı sıra “dünyanın dört bir yanından yaklaşık 79 ülkenin” katılımı olduğu bildirildi. İran Devrim Lideri Ayetullah Ali Hamaney'in Irak'taki Temsilcisi Mücteba el-Hüseyni stadyumda yaptığı konuşmada, “kibirle mücadelenin durmayacağını” vurgulayarak Hamaney'in “Lübnan'ın sevgili evlatlarına, cesur gençlerine” selamlarını iletti.

Programa göre Hizbullah Genel Sekreteri Şeyh Naim Kasım'ın da bir konuşma yapması ve ardından cenaze alayının, halkı selamlayarak şehit liderlerin ebedi istirahatını yapacağı Beyrut'un güney banliyölerindeki kabristana doğru hareket etmesi bekleniyordu. Safiyuttin ise bugün Lübnan'ın güneyindeki memleketi Deyr Kanun Nahir köyünde toprağa verilecek.

YOĞUN GÜVENLİK TEDBİRLERİ

Cenaze töreni parti ve Lübnan güvenlik kurumları tarafından alınan sıkı güvenlik önlemleri altında düzenlendi. Stadyuma giden yollara güvenlik güçleri, sağlık ekipleri, mobil hastaneler ve itfaiyeciler konuşlandırıldı. Başkent dışından gelenler için özel şeritler ve park yerleri tahsis edildi. Birçok yol trafiğe kapatıldı, Beyrutlu katılımcılara stadyum ve çevresine yaya olarak ulaşmaları tavsiye edildi.

Lübnan Savunma Bakanı Michel Menassa, Lübnan'daki silah ruhsatlarının 22-25 Şubat tarihleri arasında dondurulması yönünde bir karar yayımladı. Lübnan ordusu ayrıca cumartesi gününden pazar akşamına kadar dron fotoğrafçılığı ruhsatlarının askıya alındığını duyurdu. Beyrut Uluslararası Havalimanı'ndaki uçuşlar, 23 Şubat 2025 pazar günü saat 12'den en aynı gün saat 16'ya kadar durduruldu.

Yerel hareketten en güçlü devlet dışı aktöre

Hizbullah Genel Sekreteri Seyyid Hasan Nasrallah, Batı Asya'nın en güçlü figürlerinden biriydi. İsrail'e karşı verdiği direniş mücadelesiyle Lübnan ve yaşadığımız bölgede ne propaganda faaliyetleri ne de savaşla silinebilecek bir iz bıraktı. 27 Eylül'de İsrail'in 900 kg.'lık sığınak delici Mark-84 bombalarıyla düzenlediği saldırıda Beyrut'un güneyinde şehit düştü.

Hizbullah’ın şehit lideri Nasrallah'a Lübnan'da cenaze töreni... ‘Ahde sadığız Nasrallah!’ Direnişle doğan efsane lidere elveda - Resim : 1

Nasrallah liderliğinde Hizbullah, yerel bir silahlı hareketten Lübnan'ın yakın tarihindeki en büyük siyasi partiye dönüştü. 2018 parlamento seçimlerinde 340 bin'den fazla oy alarak Lübnan'ın bağımsızlığından bu yana herhangi bir partinin aldığı en yüksek oyu elde etti.

AYIRT EDİCİ İRADE

Parti onun döneminde dünyanın en güçlü devlet dışı silahlı aktörlerinden biri haline geldi. Nasrallah, Ekim 2021'de Hizbullah'ın 100 bin savaşçıya sahip olduğunu açıkladı. Bu rakam yaygın olarak kabul görmektedir. Hareketin İsrail ile giriştiği son savaştan önce 150 bin roket, füze ve İHA'dan oluşan devasal bir cephaneliği ayrıca tank ve hava savunma sistemleri gibi araçları da vardı. Ayrıca direnişin bugün bir kısmı ortaya çıkarılmış olan fakat esasen tüm Lübnan'ı sardığına inanılan bir yer altı tünel sistemine sahip olduğuna da inanılıyor.

İSRAİL’İN ÜÇ KEZ İPİNİ ÇEKTİ

Hizbullah'ın Arap dünyasındaki itibarını zirveye taşıyan ise daha önce bölge ülkelerine nasip olmamış sahadaki başarıları: Nasrallah liderliğindeki Lübnan direnişi bugüne kadar İsrail'i bir Arap ülkesinden çekilmeye zorlayan ve bunu tam üç kez (2000, 2006 ve 2024) başaran tek silahlı güç durumunda.

Konuşmalarıyla Orta Doğu'nun dört bir yanında ve ötesinde de büyük ilgi gören Nasrallah, İran, Beşar Esad liderliğindeki Suriye, Hizbullah, HAMAS, İslami Cihad, Yemenli Ensarullah ve Iraklı direniş gruplarından oluşan Direniş Ekseni'nin kilit parçasıydı.

SADR'IN KARARI

1960 doğumlu Nasrallah, 1974'te Lübnan'ın ihmal edilmiş Şii topluluğu için daha fazla güç sağlamak ve koşulları iyileştirmek için Emel olarak da bilinen Yoksullar Hareketi'ni başlatan Lübnan asıllı İran doğumlu imam Musa Sadr'dan ilham aldı.

Nisan 1975'te Lübnan'da iç savaş patlak verdi. Sadr'ın temmuz ayında aldığı karar Nasrallah'ın geleceğini belirleyecekti: Lübnan'ın güneyini İsrail saldırılarından korumak için Emel'in silahlı kanadı olan Lübnan Direniş Tugayları kuruldu. Nasrallah böylece Emel hereketine katıldı.

MUSAVİ İLE TANIŞMA

1976'da dini eğitim için Irak'ın Necef kentine gitti ve orada Lübnanlı dini alim Abbas Musavi ile tanıştı. İkili daha sonra İran Devrimi'ne liderlik eden Ruhullah Humeyni'yi destekledi, 1982'deki İsrail işgaline karşı silahlı direniş için Emel hareketinden ayrıldı ve böylece aynı yıl Hizbullah kuruldu.

Hizbullah’ın şehit lideri Nasrallah'a Lübnan'da cenaze töreni... ‘Ahde sadığız Nasrallah!’ Direnişle doğan efsane lidere elveda - Resim : 2

GERİLLA HAREKETİNİ BAŞLATTI

1982'de Hizbullah, İsrail'i Lübnan'dan çıkarmak için bir gerilla harekâtı başlattı. Bunun, İsrail Devleti'ni de içeren tarihi Filistin'i özgürleştirmenin bir ön hazırlığı olduğunu söyledi. Örgüt, İsrail askerlerine ve karakollarına operasyonların yanı sıra intihar saldırıları da düzenledi. Hizbullah bu dönemde Lübnan'daki çok sayıda yabancı diplomatik ve askeri misyona saldırmakla suçlandı; grup tümünü üstlenmese de hepsini desteklediğini açıkladı.

‘ŞEHİT OLSAK DA VAZGEÇMEYECEĞİZ'

1985 iki önemli gelişmeye tanık oldu: İsrail, Lübnan'ın güneyinden büyük ölçüde çekildi ve Nasrallah, Hizbullah Yürütme Kurulunun Başkanı ve Şura Konseyinin üyesi oldu. Diğer üst düzey üyelerden daha iyi Farsça bilen Lübnanlı lider, devam eden İran-Irak savaşı hakkında görüşmelerde bulunmak için sık sık İran'a gitti.

Şubat 1992'de Hizbullah Genel Sekreteri Musavi, eşi ve çocuğuyla birlikte İsrail'in düzenlediği bir hava saldırısında şehit oldu. Cenaze töreninde konuşan Nasrallah, "Bu yola devam edeceğiz. Şehit olsak bile, hepimiz ve evlerimiz başımızın üstünde yıkılsa bile, İslami Direnişin tercihinden vazgeçmeyeceğiz." dedi.

Ve böylelikle Nasrallah dönemi başladı. Onun liderliğinde grup, daha uzun menzilli roketler edindi ve bu sayede İsrail'in kuzeyinde daha fazla alanı hedef alabildi. İsrail'e karşı çıkan silahlı gruplar arasında Hizbullah, İsrail silahlı kuvvetlerine en fazla zorluk çıkaran grup olarak dikkat çekti.

SİYASİ VE ASKERİ GÜÇ

Nasrallah göreve geldiğinde, Lübnan için en iyi çözümün İslam Cumhuriyeti olduğunu ancak Hizbullah'ın Lübnan halkının çoğunluğunun desteği olmadan böyle bir seçeneği asla önermeyeceğini söyledi. 1992 yazında, Hizbullah iç savaş sonrası ilk parlamento seçimlerinde 12 sandalye kazandı ve o zamandan beri tüm parlamento seçimlerine katıldı.

Hizbullah’ın şehit lideri Nasrallah'a Lübnan'da cenaze töreni... ‘Ahde sadığız Nasrallah!’ Direnişle doğan efsane lidere elveda - Resim : 3

Hizbullah'ın 1982'de kurulmasından bu yana İsrail ile Lübnan arasında karşılıklı ateş veya roketlerin kullanılmadığı tek bir yıl geçmedi. 1990'ların ortalarında direniş hareketi, İsrail işgali altındaki bölgedeki askeri operasyonlarını genişletti, İsrail'i kazanılması imkansız bir gerilla savaşına sürükledi.

'TEK YOL SİLAHLA DİRENİŞ'

İsrail'in Mayıs 2000'de Lübnan'dan çekilmesi, Nasrallah'ın “yalnızca silahlı direnişin Arap topraklarını geri alabileceği” yönündeki uzun süredir devam eden argümanını doğruladı.

Temmuz 2006'da başlayan İsrail işgali de 14 Ağustos'ta hezimetle sonuçlandı. İsrail'in kuzeyi günler boyunca roket yağmurlarına tutulurken, işgal güçleri de Lübnan'ın güneyinden püskürtüldü. Nasrallah'ın popülerliği zirveye çıktı.

DESTEK VE ŞEHADET CEPHESİ

8 Ekim 2023'ün ilk saatlerinde Hizbullah, bir gün önce HAMAS tarafından başlatılan Aksa Tufanı Operasyonu'na destek için İsrail'e top atışı yaparak Lübnan cephesini kurdu. Nasrallah, 3 Kasım 2023'de şöyle konuştu: "Bu, kahramanca, cesurca, yaratıcı, mükemmel bir şekilde planlanmış ve herkesin selamlaması gereken büyük bir eylemdi."

Hizbullah ile İsrail'in karşılıklı saldırıları Ekim 2023'te 2024 baharına kadar düşük yoğunlukta devam etti. Yazın geri dönülmez bir tırmanışa sürüklenen çatışma eylül sonunda Nasrallah'ın şehit düşmesine de neden olan bir dizi suikast ve çağrı cihazı saldırıyla ekim ayında savaşa dönüştü. Taraflar arasında 27 Kasım'da ateşkes anlaşması imzalandı. İsrail bir süre ertelese de Lübnan'ın güneyinden çekildi ancak beş noktada yasa dışı işgalini sürdürüyor.

TACİZE HEP BİR AĞIZDAN YANIT

İsrail savaş uçakları ses hızına çıkarak, Beyrut'ta düzenlenen cenaze törenini taciz etti. Lübnan medyasına göre İsrail jetleri, stadyumdaki on binlerce kişinin "İsrail'e ölüm! ABD'ye ölüm! Nasrallah'ın çağrısına cevap veriyoruz!" sloganları attığı sırada alçak uçuş yaptı.

İsrail Savunma Bakanı İsrael Katz, X platformunda törenin taciz edildiğini kabul etti ve “Siz cenazelere, biz zaferlere alışacağız.” diye yazdı.

Öte yandan İsrail, cenaze töreni öncesinde Lübnan'ın güneyini vurdu. Lübnan medyası, "Düşman uçakları Tire bölgesindeki iki noktayı hedef alan saldırı düzenledi." açıklamasını yaptı. Bombardımanda ölen ya da yaralanan olup olmadığı bildirilmedi.

Hizbullah’ın şehit lideri Nasrallah'a Lübnan'da cenaze töreni... ‘Ahde sadığız Nasrallah!’ Direnişle doğan efsane lidere elveda - Resim : 4

'Ulusun onurunu savunan kahramanlar'

İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan bugünyaptığı açıklamada, Lübnan halkının başta Nasrallah ve Safiyuttin olmak üzere “tüm cesur evlatlarıyla gurur duyma” hakkına sahip olduğunu vurguladı. Pezeşkiyan her iki lideri de “Ulusun onurunu savunan ve Allah yolunda şehit olana kadar ahde ve söze sadık kalan kahramanlar.” ifadeleriyle yüceltti.

Beyrut'ta bulunan İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi, “İki büyük üstadın cenaze töreni direnişin hayatta olduğunu ve ilahi zafere ulaşacağını kanıtlayacaktır.” dedi.

'HALK KARARLI'

Bir diğer üst düzey İranlı katılımcı Meclis Başkanı Muhammed Kalibaf ise şu ifadeleri kullandı:

“Beyrut'a bir heyetin başında geldim. Üst düzey Lübnanlı yetkililerle görüşmeler yapıyoruz. Dört ay önce Siyonist varlığın işlediği suçların ortasında Beyrut'a geldiğimi hatırlıyorum ve bugün halkın büyük bir kararlılığa sahip olduğunu gördüm.”

HAMAS Sözcüsü Abdüllatif Kanu, Nasrallah'ın Filistin halkına verdiği dayanışmanın tarihten silinmeyeceğini söyledi. Şehit lider ve yoldaşlarının yaptığı fedakarlıkların Filistin halkının hafızasında her zaman yer edineceğini belirtti.

Seyyid Hasan Nasrallah Beyrut Lübnan Abbas Erakçi