Önlem almadı, krizi yönetemedi, karı suçladı

Meteoroloji Genel Müdürlüğü günler öncesinden uyardı. Beklenen kar geldi. Ancak İstanbul Büyükşehir Belediyesi kara hazırlıksız yakalandı. İnsanlar İstanbul’un göbeğinde araçlarının içinde saatlerce mahsur kaldı. Geceye tuz tartışması damgasını vurdu. Yollarda kurtarılmayı bekleyenler sosyal medyadan İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanı Ekrem İmamoğlu’na tepki gösterdi. “Tuz yok tuz” etiketi gündem oldu. İmamoğlu, karla mücadelede sahadan çekip gönderdiği videoları pazartesi sabahı paylaşmaya başlaması dikkat çekti. Kar yağışı ise cuma gecesi başlamıştı. AK Parti İBB Meclis üyesi 2007-2014 Ulaşım ve Trafik Komisyon Başkanı Abdullah Özdemir, kar yağışına ilişkin planlama yapılmadığını İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun kriz yönetiminin merkezi İBB Afet Koordinasyon Merkezi (AKOM)’a yağıştan 36 saat sonra geldiğini söyledi.

5 BİN KİŞİ TAHLİYE EDİLDİ

İstanbul Valisi Ali Yerlikaya, yolda mahsur kalan 5 bin 57 kişinin tahliye edildiğini, 3 bin 180 kişinin de otel, misafirhane ve yurtlara yerleştirildiğini açıkladı. İstanbullular saatlerce kurtarılmayı bekledi. Kimi aracını yol kenarına bırakıp evine yürüyerek ulaşmaya çalıştı kimi ise aracında sabahladı. Saatler gece yarısını gösterdiğinde şehirde trafik yoğunluğu yüzde 90’dı.

2017’DE DAHA FAZLASI YAĞMIŞTI

Bu İstanbulluların gördüğü ilk yoğun kar yağışı değildi. 2017 kışında 6 Ocak’taki yağışın ardından İstanbul’da kar kalınlığı yer yer 122 cm’ye ulaştı. O dönem İstanbul Büyükşehir Belediye ekiplerince 136 bin ton tuz ve 539 ton solüsyon kullandı. İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu ise, yer yer karın 80 cm’ye ulaştığını 4 gün içinde 54 bin tuz, 21 ton da solüsyon kullandıklarını söyledi. Kar yağışının miktarına karşılık kullanılan solüsyon ve tuz oranının az olması eleştirildi. AK Parti İBB Meclis üyesi 2007-2014 Ulaşım ve Trafik Komisyon Başkanı Abdullah Özdemir, yaşanan mağduriyetin üç temel nedenini sıraladı:

• Planlama ve yönetim eksikliği
• Yeterince solüsyon ve tuz kullanılmaması
• İBB araçlarının kışa hazır olmaması

HAVALİMANINDA MAHSUR KALDILAR

İstanbul Havalimanı da kar fırtınasından etkilendi. Uçuşlar iptal edildi. Yolcular uzun süre inen uçaklarda bekledi. Saatlerce uçakta mahsur kaldıktan sonra güçlükle havalimanına getirilen yolcularla, terminalde bekleyen yolculara uyumaları için karton dağıtıldı.

KRİZİ YÖNETEMEDİ

Krizin oluşmadan önce yönetilmesi gerektiğini ifade eden Özdemir, İBB’den en üst kademeden başlayıp alta kadar giden planlama eksikliğini anlattı:

“Kar yağar, yağmur yağar, deprem olur, siz ne kadar hazırsınız, önemli olan bu. Solüsyon işin başıdır. Solüsyon karın yolda tutunmasını engelliyor. Solüsyonu kullanmazsanız, kar yollarda birikir. Buz tuttuktan sonra küreme araçları da yetersiz kalır. Yalnızca 21 ton solüsyon kullanıldığını açıkladılar. 2017'de 539 ton solüsyon dökülmüş, bugünkünün 20 katından da fazla. Solüsyon kullanılmış olsaydı, kar yollarda birikmez, İstanbul trafiği de kilitlenmezdi.

“Karla mücadele araçlarının da bakımlarının ihmal edildiğini görüyoruz. İETT’nin bakım onarım ihalelerinde ciddi sorunlar var. MASAK bunları araştırıyor. Biz de bir komisyon kurduk ve inceliyoruz. İETT otobüsleri yolları tıkadı. Lastikler kış lastiği değil, küreme araçlarının lastiklerinin belli sürelerle değiştirilmesi gerekiyor. İmamoğlu yönetimindeki İBB, 2019'da dev kışla mücadele filosu teslim aldı. Var olanların da bakım onarım ve gerekli teşhisatları yapılmıyor.

BELEDİYE TECRÜBESİZ ELLERDE

“Karın geleceği günler öncesinden biliniyordu. Ekrem İmamoğlu, 36 saat sonra Pazartesi sabahı AKOM’a geldi. Büyükşehir Belediye Başkanı başkumandan edası ile yönetmeli. Ancak İmamoğlu, misafir gibi sürece hakim değil, bir görüntü vereyim gideyim anlayışında. Yanındakilerden bilgi alıp alandan ayrılıyor. Balık restoranında ortaya çıkan görüntüler de bu anlayışın bir sonucu. İBB yöneticilerinin rutin olarak memur gibi 15.30-16.00 gibi mesailerini tamamlayıp evlerine gittiklerini görüyoruz. Belediyecilik kamu görevidir, vicdani bir yönü vardır. Bu anlayış eksik. Daire başkanları da kurumun içinden tecrübe edinerek gelen kişiler değil. Genel sekreter yardımcıları, müdürler bunların hiçbirinin belediyecilik tecrübesi yok. Tepeden inme, kişisel ya da ideolojik anlayışla göreve getirildiler.”

KARI SUÇLADI

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu gün boyu yaptığı açıklamalarda "ani kar yağışı" vurgusu yaptı. Meteroloji Genel Müdürlüğü'nün günler öncesinden yaptığı uyarılara karşın İmamoğlu'nun bu vurgusu mazeret arayışı olarak yorumlandı.

Ekrem İmamoğlu, kendi sosyal medya hesabından paylaştığı ve İBB'nin karla mücadelesinin anlatıldığı propoganda videosunda, "Kar aniden bastırıyor, canlı izledik sabah. Örneğin Sefaköy'de, İkinci Köprü çevresinde.. Bir anda bastırıyor ve bir anda yol kapanabiliyor. Bu tabii risk yaratıyor" ifadelerini kullanıyor. İmamoğlu önceki akşam da Afet Koordinasyon Merkezi'nden bir video paylaştı. İmamoğlu 7-8 saatte 60 cm kar birikimi oluştuğunu vurgulayarak "tabiri caizse afet yağışı" benzetmesinde bulundu. Önceki gün sabah saatlerinde Kavacık'taki karla mücadele ekiplerinin yanından video paylaşan İmamoğlu, ekiplere "Bir anda bastırıyor ya, ilginç. Neyse vatandaş da makul." diyerek sesleniyor. Videonun devamında bir görevlinin elindeki telsizi alan İmamoğlu İstanbul'daki ekiplere "Ani bastıran bir kar var, hepinize başarılar diliyorum." mesajı gönderdi.

RESTORANA GİTTİĞİNİ YALANLAMADI

İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun kar yağışı sırasında Sarıyer'de bir balık restoranında yemek yediği iddia edildi. Konuyla ilgili sosyal medyaya düşen fotoğrafları İBB'ye sorduk. İBB basın sorumlularından Osman Karabacak bu konuda bir açıklama yapılmayacağını şu ifadelerle aktardı: "Başkan AKOM açıklamasında bu tarz konulara hiç cevap bile vermeyeceğini, bunların böyle bir durumda bile siyasete alet edilmesinin çok doğru olmadığını söyledi. Onun dışında bir açıklama yok. İlla bir bilgi almak istiyorsanız İBB'ye mail atabilirsiniz."

ARIZALI MERDİVENLER İZDİHAMA NEDEN OLDU

Kar yağışı ve meydana gelen kazalar nedeniyle pek çok yol ulaşıma kapandı. Mesai saatinin bitimiyle evlerine gitmek üzere yola çıkan vatandaşlar, kara yoluyla ulaşımın durma noktasına geldiği kentte metro ve metrobüs duraklarına akın etti. Metro istasyonlarında uzun süredir bakımda olan yürüyen merdivenler, İstanbullulara engel oldu. İstasyonlarda izdiham yaşandı. Bazı metrobüs duraklarında, üst geçitlerde adım atacak yer kalmadı. Kar yağışı nedeniyle bazı tramvay seferleri iptal edildi.

KOORDİNASYON KURULMADI

İstanbul Ticaret Üniversitesi Ulaştırma Sistemleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. D. Mustafa Ilıcalı, “Planlama ve koordinasyon eksikliği var” dedi. İBB’nin elinde anlık trafik verilerini gösteren teknolojik imkanlar olduğuna dikkat çeken Ilıcalı şöyle konuştu: “Muazzam teknolojimiz var ama zamanında karar alamıyoruz. Özel araçların trafiğe çıkışı önceden yasaklanmalıydı. Koordinasyonun kurum yöneticilerine bırakmadan yapılması gerekiyor. Bunun içinde bir ulaşım yasası düzenlenmeli. Buradan ders çıkarmalıyız, deprem bekleyen bir kent, 15 megakentten biri. Bu manzaralar yakışmadı. Ulaşımın yapımı, işletmesi, bakımı gibi tek elden yönetileceği bir yasa düzenlenmeli. Kış lastiği zorunlu olmalı. İnteraktif uyarılarla vatandaşları yönlendirebileceğimiz sistemleri devreye koymalıyız. Toplu taşıma ücretsiz olup insanların toplu taşıma yönelmesi sağlanmalıydı.”

ÖZEL ARAÇ UYARISI

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu ve İstanbul Valisi Ali Yerlikaya ile İstanbul'da etkili olan yoğun kar yağışıyla ilgili gelişmeleri Karayolları 1. Bölge Müdürlüğünden takip etti. Soylu, "Perşembe gününe kadar hep birlikte bu tedbiri devam ettirmeliyiz. Vatandaşlarımıza çağrımız şudur, mümkün olmadıkça özel araçlarıyla yola çıkmasınlar" dedi.

ARAÇTA SABAHLADILAR

İstanbul'un birçok ilçesinde kar yağışının yolları kapatması nedeniyle çok sayıda kişi araçlarının içinde mahsur kaldı. Haramidere-Beylikdüzü arasında vatandaşlar saatlerce araçlarının içinde bekledi. TEM Otoyolu Mahmutbey mevkisi ile Bağcılar'da araçlarının içinde yolun açılmasını bekleyen sürücülere, Bağcılar Belediyesince çorba, çay, su ve diğer yiyecekler ikram edildi. Çevrede oturanların da mahsur kalanlara yardım ettikleri görüldü. Bölgede yol temizleme çalışmaları ise sürüyor. Bir vatandaş CNN Türk ekranından 22 saattir aracının içinde yolun açılmasını beklediğini söyledi. Basın Ekspres Yolu’nda aracında uyuyarak geçiren Mustafa Aman “Trafikte 11 saat kaldım. 11 saatten sonra hem yoruldum baktım hem de olacak gibi değil, vurdum kafayı yattım. İhtiyaçlarım için de yürüyerek bir benzinliğe gittim. Sabaha kadar çalıştı araba. Yola çıkarken benzinim tam depoydu yarım depoya düştü” dedi.

SU VE BİSKÜVİ

Geceyi arabada geçiren bir başka sürücü “Geceden beri açılsın diye bekliyoruz. Gece çok beterdi trafik. Hala açılmasını bekliyoruz. Geriye gitsek ara sokaklar beter. Kızılay vardı buralarda, çaydı, kekti onların yardımıyla sabahladık. Gece boyunca ara sıra arabayı stop ettik ara sıra çalıştırdık. Çeyrek depo mazotum gitmiş gece. Şans eseri yakıt almıştım, yoksa şimdiye kadar biterdi” diye konuştu.

Özcan Genç “Dün akşam 17.00’den beri yoldayız. Saat şu an 08.28. İşten eve gidecektim Esenyurt’a maalesef gidemiyorum. Kızılay ekibi gibi bir yardım ekibi de yok kimse yardım da etmiyor. Su aldım, bisküvi aldım. Onu da gece 21.00-22.00 gibi yemiştim” dedi.

TROL SUÇLAMASINA VATANDAŞ YANITI

İstanbul'da günler önceden bilinen kar yağışına karşı yeterli önlemler alınmaması nedeniyle vatandaşlar İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu'na tepki gösterdi. İBB Sözcüsü Murat Ongun'un tepki gösterenlere trol demesine karşı çıkan vatandaşlar İmamoğlu'nun istifasını istedi. Trol ifadesine kızan bir vatandaş "Evet trollük yapıyoruz değil mi? Bak burada perişanlığı görüyorsun. Siz karda gidersiniz Sarıyer'de balık yersiniz. Depremde kayak yaparsınız, İstanbul'da sel olduğunda da tatil yaparsınız. Bu kafayla devam edin. Seçimlerde görüşürüz" dedi.