Ortak heyetin Suriye talebi: Ademimerkeziyetçilik

Barzani’ye yakın Suriye Ulusal Konseyi (ENKS), PYD ile yapılan anlaşmanın iki maddeden oluştuğunu belirtti. ENKS Başkanı Muhammed İsmail, mutabakatın Kürtlerin Suriye’nin geleceğine ilişkin tutumunu ve Suriye’deki Kürtlerin haklarını nasıl elde edeceğini kapsadığını söyledi. Anlaşmanın herhangi bir kişi, parti veya bölgeyi değil, Suriye ve Rojava’daki Kürtlerin haklarını korumayı hedeflediğini vurgulayan İsmail, 24-25 Mart tarihlerinde duyurulmasının planlandığını ifade etti.

İsmail, Kürtlerin oluşturacağı ortak heyetin, Şam yönetimiyle yapılacak görüşmelerde anlaşma maddelerini temel alacağını kaydetti. Açıklamanın gecikme nedenlerinden birinin, ABD, Fransa ve Kürdistan Bölgesi yetkilileriyle yapılan hazırlık süreci olduğunu belirtti.

‘GENEL İLKELER ÜZERİNDE UZLAŞTIK’

ENKS Başkanı, şu ana kadar resmi bir anlaşma imzalanmadığını ancak Kürtlerin genel ulusal ilkeleri üzerinde mutabakata varıldığını aktardı. Müzakere heyetine ilişkin özel bir protokol hazırlanması gerektiğini söyleyen İsmail, görüşmelerde diğer tarafların veya farklı gündem başlıklarının ele alınmadığını belirtti.

İsmail, Kürtlerin Şam’a gidecek ortak heyetinin temel talebinin “ademimerkeziyetçilik” olacağını ve bunu muhataplarına ileteceklerini ifade etti.

‘KÜRT-KÜRT DİYALOĞU’

ENKS ve PYD, 18 Mart’ta Haseke’de Amerikalı yetkililerin katılımıyla bir toplantı yapmıştı. Toplantı sonrası bir açıklama yapılmamıştı. ABD ve Fransa son günlerde daha önce de yapmaya çalıştığı “Kürt-Kürt diyaloğunu” canlandırmaya çalışıyor. HTŞ’nin Şam’a girmesinin hemen ardından Suriye’nin kuzeydoğusuna giden ABD’li ve Fransız heyetler, son 1 aydır PYNK (PKK/PYD) ile ENKS (Barzani) arasında mekik dokuyor. “Kürt-Kürt diyaloğu” adı verilen bu süreç, özünde Suriye’nin parçalanmasının taşlarını döşüyor. ENKS, 2011’de Barzani çizgisindeki partilerin birleşimiyle kuruldu. PKK/PYD çizgisindeki gruplar ise aynı yıl “Batı Kürdistan Halk Meclisi”ni kurdu, bu yapı 2020’de PYNK adını aldı. ABD gözetiminde 2020’de başlatılan Kürt-Kürt diyaloğu, Türkiye’nin müdahalesi ve ENKS’nin çekilmesiyle başarısız oldu. ABD ve Fransa, Suriye’nin kuzeyinde Kürt gruplar arasında birlik sağlamak için girişimlerde bulundu. ENKS Sözcüsü Faysal Yusuf, ABD’nin Kürt gruplarını birleştirerek Suriye’nin geleceğinde tek ses olması gerektiğini vurguladığını açıkladı. Mesud Barzani de geçen hafta ENKS ile görüştü. Barzani, Kürtler arasında birliği sağlama çağrısı yaptı. Görüşmede, Kürt İstişare Kurulu kurulduğu duyuruldu ve kurulun yüzde 40'ı ENKS'den, yüzde 40'ı PYNK'den ve yüzde 20'si bağımsızlardan oluşacağı bilgisi verildi.

PKK/PYD TALEP ETMİŞTİ

PKK/PYD’nin çatı yapılanması Suriye Demokratik Güçleri (SDG)’nin elebaşı Mazlum Abdi, birçok kez kendilerinin ademimerkeziyetçi bir sistem talep ettiklerini dile getirmişti. Abdi ademimerkeziyetçilik talebini şu ifadelerle anlatmıştı:

“Ademimerkeziyetçi yönetim bizim ana talebimiz ancak Suriye yönetiminin farklı bir görüşü var. Onlar merkezi bir yönetim istiyor. Bizim talebimiz açık, bu talep üzerinde çalışmalıyız. Ademimerkeziyetçilik Suriye topraklarının bütünlüğüne aykırı değil, bu nedenle Suriye toplumunun çeşitliliği göz önüne alındığında, bunun, birleştirmenin en iyi yolu olduğuna inanıyoruz. 10 yıldır normal bir şekilde işleyen askeri ve sivil kurumlarımız var. Bu nedenle bu kurumları Şam'daki yeni Suriye yönetimiyle kendi özgünlüklerini koruyacak şekilde ilişkilendirmek için çalışıyoruz.”

10 Mart’ta Ahmed Şara ile Mazlum Abdi arasında yapılan 8 maddelik anlaşmada “ademimerkeziyetçilik” konusu yer almazken, Suriye geçiş hükûmeti tarafından duyurulan anayasal bildirgeye de ademimerkeziyetçilik eklenmedi. PKK/PYD ve ENKS bundan dolayı ilan edilen anayasal bildirgeyi tanımadıklarını ilan etmişti.