Otizm erkek çocuklarda daha fazla görülüyor

2 Nisan, Birleşmiş Milletler tarafından otizm konusunda farkındalık yaratmak ve otizm ile ilgili sorunlara çözüm bulmak amacıyla “Dünya Otizm Farkındalık Günü” olarak ilan edilmiş.

İstanbul Aile Hekimliği Derneği (İSTAHED) Bilim Komisyonu Üyesi Uzm. Dr. Gülden Uzer Ekin, otizmin yaşamın ilk yıllarında ortaya çıkan ve yaşam boyu devam eden; iletişim ve etkileşim alanında gecikme, sapma ve kısıtlayıcı ilgi alanlarıyla kendini gösteren karmaşık nörogelişimsel bir bozukluk olarak tanımlandığını belirterek, şu bilgileri paylaştı:

“Otizm, bir kişinin çevresiyle etkileşiminde yetersizliğe sebep olur. Genellikle kişinin diğer insanlarla iletişim kurmasını zorlaştırır. Nedeni halen net olarak bilinmemektedir. Genetik ve epigenetik faktörler üzerinde durulmaktadır. İnanışların aksine; aşıların otizmle ilişkisine yönelik bilimsel bir kanıt yoktur. Otizmin görülme sıklığı 40 ila 500 çocukta 1'dir. Erkek çocuklarda kızlara göre üç ila dört kat daha yaygındır. Bir çocuğunda otizm olan bir ailenin diğer çocuğunda otizm görülme olasılığı yüzde 4-10 arasındadır.

“Otizm teşhisi konması için bir çocuğun erken çocukluk döneminde bazı belirtileri göstermesi gerekir. Bazen, bu belirtiler çocuk okula başlayana kadar fark edilemeyebilir. Otizmli çocuklar diğer insanlarla ilişki kurmakta zorlanırlar. Göz temasından kaçınmak, fiziksel temastan hoşlanmamak, diğer çocuklarla oynamayı veya etkileşimde bulunmayı istememek gibi davranışlar sergiler. Otizmli çocukların konuşmayı öğrenmeleri genellikle diğer çocuklara göre çok daha uzun sürer. Bazıları konuşmayı asla öğrenemez. El hareketleri, yüz ifadeleri ve farklı ses tonları gibi diğer iletişim biçimlerini de sıklıkla kullanmazlar. Yine otizmli çocuklar belirli şeylere yoğun ilgi gösterme eğilimindedir. Aynı davranışları sıklıkla tekrarlarlar. İşitme sorunu yaşayan çocuklarda otizm benzeri bulgular olabilmektedir. Bu nedenle işitme testi de ayırıcı tanıda önemlidir.”

BELİRTİLERİ FARKEDERSENİZ AİLE  HEKİMİNİZE BAŞVURABİLİRSİNİZ

Anne ve babaların çocuklarında otizm belirtilerinden herhangi birini fark ettiklerinde aile hekimlerine başvurabileceklerini belirten Ekin, şöyle devam etti: “Ayrıca 18-36’ncı aylar içerisinde aile hekimleri tarafından periyodik sağlık muayenesi kapsamında otizm açısından çocuklar değerlendirilmektedir. Aile hekimi; ‘İsmi söylendiğinde bakıyor mu? Göz teması kuruyor mu? Parmağınızla işaret ettiğiniz bir nesneye bakıyor mu? Tekrarlayıcı davranışları var mı? Konuşmasında gecikme var mı?’ gibi kısa bir değerlendirme yaparak şüphe duyulan durumlarda, çocukların çocuk psikiyatri hekimine sevkini sağlamaktadır. Bu tarama programı ile otizmli çocuğun ihtiyaç duyduğu yardım ve desteği alabilmesi mümkün olan en kısa sürede sağlanabilir. Çocuklarını en iyi ebeveynler tanırlar, onlarla en çok zaman geçiren onlardır. Çocuğunuzun gelişimi yetersizse, oynama, öğrenme, konuşma ve hareket etme şeklinde normal dışı bir gözleminiz varsa aile hekiminizle iletişime geçiniz. Zira otizmin en etkili tedavisi erken dönemde başlanan yoğun, kesintisiz ve nitelikli eğitimdir.”