Çay üreticisi kanun istiyor

Yaş çay hasadının bitmesine az bir zaman kaldı, üreticinin bahçede en yoğun çalıştığı dönem. Aileler ve işçiler tarafından toplanan çaylar, ÇAYKUR’a teslim ediliyor. Ancak ÇAYKUR, stoklar dolunca alımlara iki gün ara vermek zorunda kaldı. Özel sektör ise bu fırsattan faydalanarak fiyatı 17 lira olarak açıklanan yaş çay fiyatını 12 liraya kadar düşürdü. Taban fiyatın zaten maliyeti karşılamadığını belirten üretici ise zarar etmemek için kanuni güvence istiyor.

ÇAYKUR ELİNDEN GELENİ YAPIYOR

“Özel sektörün eline düştük” diyen Rize Ziraat Odası Başkanı Bünyamin Arslan, Aydınlık’a yaptığı açıklamada şunları belirtti:

“Hasadın tam ortasındayız. ÇAYKUR’un herkesin çayını alma şansı yok, günlük işleme kapasitesi var. ÇAYKUR, elinden geldiğince aldı ama stoklar tamamen doldu. Stoklardaki yaş çay yanar. Çay, uzun süre beklerse gübre haline dönüşür, rezalet olur. O yüzden ÇAYKUR’a seslendik, ‘alımları bir iki gün durdurun’ dedik. Üreticilere de seslendik ‘iki gün hasat yapmayın ki stoklar eritilsin’, dedik. ÇAYKUR elinden geleni yapıyor. Ama fabrikalarda yoğunluk olunca özel sektör bunu fırsata çeviriyor. Fiyatı 12 liraya kadar indirdi, günlük borsa gibi fiyatı aşağı çekiyor.”

RİZE’DE KIYIM VAR

Bu durumu ‘emek hırsızlığı’ olarak nitelendiren Arslan, üreticilerin emeğinin gasp edildiğini belirtti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a da seslenen Arslan, “Rize’de kıyım var” dedi. Arslan, çay üreticilerine iki gün boyunca çay toplamaya ara vererek, düşük fiyat politikalarına karşı durma çağrısı yaptı.

ÖZEL SEKTÖR KANUN İSTEMİYOR

Devletin özel çay fabrikalarını düzenlemesi gerektiğini belirten Arslan, önceki yıl Meclis’ten geri dönen Çay Kanunu’nun üreticinin güvencesi olduğunu belirtti. Arslan şöyle devam etti:

“Devlet burayı planlamalı ve yıllardır istediğimiz, Çay Kanunu’nu muhakkak çıkarmalı. Üretici hakları hukuksal olarak güvence altına alınmalı. Fiyat sabitlenmeli. Maddeler tartışılınca kanun geri çekildi. Kanunun çıkmasını istemeyen özel sektör. Çünkü boşluktan yararlanıyorlar, fırsatları değerlendiriyorlar. Üreticinin emeğini çalanlar kanunun çıkmasını istemiyor.”

TABAN FİYAT ALTINA DÜŞÜLMESİN

Arslan, kanunda olması gerekeni de şöyle açıkladı: “Kanunda şu olmalı. Ben ürünü toplayayım, istediğim yere satayım ve taban fiyat altında fiyatlar olmasın. Çay paramda en az 45 gün içinde bana ödensin.

“Ama ne oldu kanunda sanayici hakları, fabrika hakları, sözleşmeli tarım maddeleri var. Şöyle bir madde koydular, fabrikayla sözleşme yapacaksınız, en fazla 2 fabrikayla sözleşme yapabilirsiniz, başkasına satamazsınız. Büyük baronlar sözleşmeli tarımı koydurttular. Ben ürünümü istediğime satarım.

“Üretici hakları güvence altına alınsın istiyoruz. Sanayici de üreticiyi mağdur etmemesi için devlet tarafından fonlarla desteklensin. Devlet desteklesin sanayiciyi. Sanayici üreticiyi sömürmesin.”