Özel sektöre jest! Hükümet madende izin sürelerini kısaltacak
Ağırlıklı olarak özel şirketlerin elinde olan madencilikte ‘yatırım’ın önünü açmak için izin sürelerinin kısaltılması hedefleniyor. Bakan Bayraktar, düzenlemeleri içeren paketi hazırladıklarını duyurdu
Enerji güvenliğinin sağlanması ve ekonomik güçlenme için kamulaştırma çağrılarına rağmen, madende özel şirketleri rahatlatacak hamle geliyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Türkiye Maden Zirvesi'nde yaptığı konuşmada yatırımcıların karşılaştıkları en önemli zorlukların başında izin süreçlerinin uzunluğu olduğunu, bunun önüne geçecek hazırlık içinde olduklarını söyledi.
TÜRKİYE ÇEŞİTLİLİKTE DÜNYADA 7’NCİ SIRADA
Hükumet, son olarak Çayırhan Termik Santrali ve maden ocağında görüldüğü üzere kamulaştırmanın aksine özelleştirme adımları atıyor. Oysa Türkiye kömürün yanısıra stratejik birçok madeni bağrında saklıyor. Dünyadaki 90 civarındaki madenin 70'ini barındıran Türkiye, çeşitlilik açısından dünyada 7'nci sırada. Kamu eliyle çıkarılması gereken madenler ise özel yatırımlara açılıyor, devlet bu madenlerden pay alıyor.
YAKLAŞIK 6 MİLYARLIK İHRACAT
Madencilik zirvesinde konuşan Bakan Bayraktar, 2023 itibarıyla sektörün toplam ekonomik büyüklüğünün 270 milyar liraya ulaştığını kaydederek, "Geçtiğimiz yıl madencilik sektörümüz, 5 milyar 748 milyon dolar ihracat gerçekleştirerek ülkemizin ekonomisine önemli katkıda bulunmuştur. Bu yılın ilk 11 ayında ise 5,5 milyar dolara ulaşan maden ihracatımızın yıl sonunda 6 milyar doları aşacağına inanıyorum. Son 22 yılda madenciliğimizin Gayri Safi Yurt İçi Hasıla içindeki payını binde 6'lardan yüzde 1,4'e kadar çıkardık ama bu rakam Türkiye için az. Nihai hedefimiz bunu yüzde 5'lere yükseltmek." diye konuştu.
HEDEF İHRACAT
Bu kapsamda yatırım, üretim, istihdam ve ihracatın artırılması gerektiğine dikkati çeken Bayraktar, ülkenin sahip olduğu zengin kaynakları katma değerli şekilde işleyerek ekonomiye kazandıracaklarını ve Türkiye'yi madenler alanında net ihracatçı konuma getireceklerini belirtti.
YATIRIMCI 13 YIL BEKLİYOR
Bayraktar, yatırımcıların karşılaştıkları en önemli zorlukların başında izin süreçlerinin uzunluğu olduğunu, bir maden sahasının üretime geçebilmesi için en az 13 yıl gerektiğini anlattı.
MECLİS’E GELECEK
Hukuki güvenilirliği ve öngörülebilirliği arttırmayı, izin süreçlerini kısaltarak yatırım ortamını iyileştirmeyi, yeni rezerv keşifleriyle, cari açığı azaltmayı ve stratejik ve kritik madenlerde Türkiye'nin arz güvenliğini sağlamayı hedeflediklerini aktaran Bayraktar, bu düzenlemeleri içeren paketi yakın zamanda Meclise sunacakları bilgisini verdi.
MADEN DENETİMLERİ
Madenlerde sıkı ve etkin denetim yapıldığını, madencilik faaliyetlerinin sonlandırıldığı alanları doğaya yeniden kazandırdıklarını belirten Bayraktar, şunları kaydetti:
"2023'te 8 bin 828, aralık başı itibarıyla ise 8 bin 546 saha denetimi yaptık. Bu yıl sonuna kadar yaklaşık 9 bin saha denetim sayısına ulaşacağız. Bu denetimlerde radar, sonar, dron, elektronik takip ve dijital uyarı sistemleri gibi teknolojileri de kullanıyoruz. Madencilerimize verdiğimiz değerin, üretimi ve istihdamı artıracağının farkındayız. Rehabilitasyon çalışmaları kapsamında bugüne kadar 45 ilde 9 bin hektar yani 13 bin futbol sahası büyüklüğündeki alana 21 milyon adet ağaç dikildi. Yapmayı planladığımız yeni düzenleme ile madencilik faaliyeti yürütülen sahaların daha hızlı şekilde rehabilite edilmesini de sağlayacağız.”
Nijer’de altın arıyoruz
Sondaj ve arama çalışmalarına dikkati çeken Bayraktar, "Son yıllarda artan sondaj ve arama çalışmalarımız sonucunda yeni maden yatakları keşfettik. Özellikle Orta ve Batı Karadeniz bölgesinde önemli bakır rezervlerine ulaştık.” İfadelerini kullandı.
Bayraktar, yurt dışında yürütülen arama çalışmalarına da değinerek, "Ham madde arz güvenliği kapsamında sadece ülkemizde değil Asya'dan Afrika'ya kadar farklı coğrafyalarda faaliyetlerimizi yürütüyoruz. Bu çerçevede, Nijer'de arama çalışmaları yaptığımız altın sahalarından birinde MTA IC ile 2025'te ilk üretime başlamayı planlıyoruz." bilgisini paylaştı.
Ferrobor Üretim Tesisi açılacak
Bakan Bayraktar, Türkiye'nin dünyadaki rezervin yüzde 73'üne sahip olduğu bor madeninde yüzde 60'ın üzerinde küresel pazar payıyla liderliğini sürdürdüğüne işaret ederek "Bu çerçevede, 2024'te 2,5 milyon ton bor ürünleri satışı karşılığında, yüzde 97'si ihracat olmak üzere 1,3 milyar dolar satış gerçekleştirerek rekor kıracağız." dedi.
Bor madenini katma değerli hale getirerek ara ve uç ürün olarak satmayı da hedeflediklerini dile getiren Bayraktar, şöyle devam etti:
"Bu doğrultuda savunma sanayisinde ve aşınmaya dayanıklı makine parçalarının üretiminde kullanılan bor karbür üretimi için kurduğumuz Balıkesir Bandırma'da yıllık 1000 ton kapasiteli tesisimizde üretim faaliyetleri devam ediyor. Çelik üretimi ve neodiyum mıknatıs başta olmak üzere pek çok alanda kullanılan ve yine Bandırma'da yapımına başladığımız 800 ton kapasiteli Ferrobor Üretim Tesisi'ni de önümüzdeki günlerde hizmete açacağız. Türkiye nadir toprak elementleri alanında büyük bir potansiyele sahip.
Nadir toprak elementlerini saflaştırarak nihai ham maddeye dönüştürecek endüstriyel tesisin kurulumu konusunda farklı ülkelerle, farklı işbirliği modelleri görüşmelerimiz devam ediyor. Bu alana yapacağımız yatırımlarla ülkemizi dünyada nadir toprak elementleri üretebilen 5 ülkeden biri haline getireceğiz."
Yenilenebilir enerji, elektrik depolama ve elektrikli araç teknolojilerinin yanı sıra savunma sanayi gibi ileri teknoloji alanlarında kritik ve stratejik madenlerin kullanıldığını aktaran Bayraktar, "Bu nedenle 'Türkiye Kritik ve Stratejik Hammaddeler' raporunu hazırladık. Kritik mineraller konusunda ithalat bağımlılığımızı azaltacak ve arz güvenliği stratejimizi ortaya koyacak bu raporu sizlerle ve kamuoyumuz ile önümüzdeki günlerde paylaşacağız." diye konuştu.
