Pamuk: Sanayide başarı mutlaka devletle olacak

İktisat tarihçisi Prof. Dr. Şevket Pamuk, bir dönem "Devletin sanayide yeri yok denirken." bugün ABD ve AB'nin, Çin ile rekabette yeniden devletinin önemini kavradığına dikkat çekti. "Sanayide devletin yeri ilgi ve vurgu konusu." diyen Pamuk, İstanbul Sanayi Odası'nda düzenlenen "Cumhuriyetimizin İkinci Yüzyılı'nda Yeni Nesil Sanayi İçin Önceliklerimiz Neler Olmalı?" başlıklı oturumda konuştu. Pamuk, yeni dönemde sanayileşmenin özel sektör ve devletin işbirliği ile mümkün olacağını not etti.

YENİ FORMLAR GEREKİYOR

Pamuk, "Devletin ne kadar büyük olduğu değil ne kadar etkili olduğu önemli olacak.

Artık sanayide ileri aşamadayız. Nitelikli insan olmalı. Yeni dönemde daha katılımcı modeller ve yeni bir devlet özel sektör işbirliği olmalı. Doğu Asya'daki modeller var. Ama başarı yerel koşullara ve yerel siyaset ile yerel toplumsal özelliklere göre değişiyor. Kendi koşullarımıza uygun devlet özel sektör ilişkisini araştırıp deneme yanılma yoluyla bulmamız ve yenilik gerekiyor.

Sonuçlarını görmek gerekiyor. Yeni dönemde sanayide başarı mutlaka devletle birlikte olacak. Yeni arayışlar ve formlarla mümkün olabilecek." mesajı verdi.

SANAYİLEŞME İÇİN SİYASİ İRADE ŞART

"Doğu Asya örneklerine ve başka gelişen ülke örneklerine bakıldığında bu formlar, devlet ile özel sektör ilişkisini düzenleyen kurumlar çok önemli." ifadelerini kullanan Prof. Dr. Pamuk, bunlardan daha önemli olanın ise bir ülkedeki genel siyasal iklim olduğunu bildirdi. Başarının bu formlardan daha çok genel siyasi iklime bağlı olduğunu not eden Pamuk, "Hükümet politikasında sanayileşme öncelikler listesinde nerelerde, bu da çok önemli. Yakın tarihte bazı dönemlerde sanayileşmenin daha önemli, bazı dönemlerde daha az önemli olduğu görülüyor. Bu da sanayileşme için bir risk.

Sanayileşmeyi öncekiler arasına en yükseklere yerleştirmek çok önemli.

Yakın dönemde 30-50 yıllık, sık sık siyasal istikrarsızlıklarla da karşı karşıya kaldı. Bu makro ekonomik istikrarsızlıklara da neden oldu. Sanayinin önceliklerini kaybetmelerine de yol açtı. Sanayileşmenin arkasına bir siyasi irade gerekiyor." diye konuştu.

SANAYİYE ZARAR VERMEYECEK BİR MAKRO POLİTİKA GEREKİYOR

Ekonomist Prof. Dr. Hakan Kara da oturumda yaptığı konuşmada, enflasyonla mücadele konusunda dikkat çekti. Kara, şunları söyledi: "Siyasetçi tabandan bir merkez bankası bağımsızlığı talebi gelmezse bunu yapmıyor. 2002'de yaptık ama kalıcı olmadı. Dışardan ve toplumun talebini içermeyince ve toplum sahip çıkmayınca ardından merkez bankasının kredibilitesini örselemeye başladık. Merkez Bankası başkanları beş yıl görev yapıp gidiyor son yirmi yılda bu dönemde enflasyonun üç haneden tek haneye düştüğü ve orada kaldığı dönemdir. Faizi düşük tutalım sanayici ve ihracatçıyı düşük faizle fonlayalım üretim olur, istihdam olur dedik ama öyle olmuyor işte onun maliyeti ortaya çıkıyor. Kurla giden enflasyonla geri alınıyor. Asgari ücret artışı ile giyimciler etkileniyorlar. Değer yaratımına odaklanmanız ve faiz kur meselesinden çıkmamız gerekiyor. Yeni yönetim biraz daha rekabetçi kur politikasını arkaya atacak gibi görünüyor. Döviz kuru çok önemlidir. FED'in eski başkanlarından Volcker; kur, en önemli göreli fiyattır, diyor. Kuru da tamamen ihmal etmemek lazım.

2001 sonrası TL reel olarak fazla değerli kaldığında da sanayide birşeyleri kaybettik.

Sanayi politikasına zarar vermeyecek şekilde bir makro finansal çerçeve gerekiyor."

İŞSİZLİK SORUNU YOK MESLEKSİZLİK SORUNU VAR

Danışman-Yazar Evrim Kuran ise gençlerin iş beğenmemesinin sadece bize özgü bir durum olmadığını şu sözlerle anlattı: "Gençler iş beğenmiyor.' devirmemiz gereken bir klişe. Dünyada yetenek kıtlığı son 17 yılın en yüksek seviyesinde kıtlığı. Dünyada dört işverenden üçü aradığı yeteneği bulamıyor. Robotlar yapacak demeyin çünkü o robotları beraber yapacağız. 53 milyon 40 yaşın altında birey var bu ülkede. Bu kadar genç bir coğrafyada! İyi ki büyük sanayici değilim diyorum çünkü onlar için durum daha tehlikeli. İstihdam edilebilir genç veremeyen üniversiteler var hepsini kapatıp meslek lisesi yapalım. 293 meslek okulu var. 208 üniversite var. Ülkede işsizlik yok, mesleksizlik var. Üretim sektörüne ara eleman bulamama nedeni gençlerin iş beğenmemesi değil en başından beri yanlış yönlendirmeden kaynaklı. Yetkinlik ilk öğretimden bu yana geliştirilir üniversite çok geç. Çare üniversite diploması değil, üniversitelerin geldiği durum ortada. Ekol okullarda liselerden beri beyin göçü var.

Gitsinler gelişmiş ekonomilerde öğrensinler ama bir süre sonra dönebilecekleri sanayi ve iş kolları olsun. Biz bir araştırma yaptık; gidenlerin yüzde 60'ı 'Aslında dönmek istiyorum.' dedi. Nepotizmin olamadığı bir iş dünyasına dönmek istiyorlar. Gençler ülke kurumlarında liyakat olmadığını düşünüyorlar. Sizin liyakatli alım yaptığınızı göstermeniz lazım. Daha stajda başlıyor hocam diyorlar. Türk gencinin çok derdi var gençleri anlamak demek Twitter, TikTok'da şaka yapmak demek değil."