Para politikası sadece faiz yükseltmek değil
TCMB Başkanı Kavcıoğlu, yılın ikinci enflasyon raporu sunumunda faiz yükseltmenin tek araç olmadığını vurguladı ve şöyle konuştu: Çin, Japonya gibi ülkeler de farklı politikalar izliyor. Para politikasının kendi ülke ihtiyaçlarına göre uygulanması gerekir. Buna da zamanla alışacaklar.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) yılın ikinci enflasyon raporunda 2022 yılsonu enflasyon tahminini 23.2’den 42.8’e, 2023 tahminini de yüzde 12.9’a yükseltti. TCMB Başkanı Kavcıoğlu rapor sunumunda şu an en önemli sorunun enflasyon olduğunu, mayıstan sonra enflasyonun azalacağını belirtti, "Halkımız bize güvensin, kalıcı fiyat istikrarını en kısa sürede sağlayacağız" dedi.
İhracattaki ve kapasite kullanım oranlarındaki yükselişe dikkat çeken Kavcıoğlu, enflasyona rağmen uyguladıkları ekonomi politikalarından memnun olduklarını ifade etti. Şahap Kavcıoğlu, liralaşma stratejisinin Merkez Bankası’nın politika gözden geçirme sürecinin asli unsuru olduğunu yineledi. Rusya-Ukrayna çatışmasının küresel ekonomiyi emtia ve tedarik zinciri kanalları üzerinden etkilediğini belirten Kavcıoğlu arz ve tedarik sorunlarının henüz düzelme eğilimine girmediğini belirterek şöyle konuştu: "Küresel ekonomi açısından sürdürülebilir bulmadığımız enerji fiyat seviyelerinde normalleşme yaşandıkça enflasyondaki düşüş ve sürdürülebilir cari denge hedeflerimize ulaşacağız. Bu süreci, liralaşma stratejisi çerçevesinde atacağımız güçlü adımlarla yürütmeye kararlıyız."
Şahap Kavcıoğlu, sadece faiz yükseltmenin para politikası olarak algılanmasını eleştirdi, “Falanca faiz artırdı diye faiz artıramayız. Makro ihtiyati tedbirler de para politikasıdır. Çin Japonya gibi ülkeler de farklı politikalar izliyor, onlar da mı para politikası uygulamıyor? Para politikasının kendi ülke ihtiyaçlarına göre uygulanması gerekir. Buna da millet zamanla alışacak. ABD-FED bakışıyla değerlendirmemek lazım. Bakın ABD’de bir haftadır resesyonu konuşuyorlar.” dedi.
‘TEK ÖDEME ARACININ TL OLMASI HEDEFİMİZ’
Liralaşma stratejisinin TCMB'nin gözden geçirme çalışmasının asli unsuru olduğunu vurgulayan Kavcıoğlu, TL cinsinden kıymetlerin teminat olarak kullanımını artıracak ek adımların yakında devreye alınacağını söyledi.
Kavcıoğlu, "Hane halkı, firma ve banka bilançolarında milli paramızın ağırlığının kalıcı olarak artması ve ülkemizde tek ödeme aracının Türk lirası olması, liralaşma stratejimizin nihai hedefidir” dedi. Kavcıoğlu, liralaşma stratejisinin önemli bir bileşenin de uygun maliyetli ve uzun vadeli kredilerin üretim, yatırım ve ihracat artışlarıyla sürdürülebilir fiyat istikrarını desteklemesi olduğuna işaret etti. Kavcıoğlu, uzun vadeli ve uygun maliyetli Türk lirası kredilerin doğru bir kompozisyonla ve tabana yayılmış olarak iktisadi faaliyetle buluşması için makro ihtiyati araçları güçlü bir şekilde kullanmaya devam ettiklerini dile getirdi.
‘İHRACAT BEDELLERİNİN TÜRKİYEYE GETİRİLMESİ ÖNEMLİ’
TCMB Başkanı Kavcıoğlu ticari kredilere dönük zorunlu karşılık düzenlemesi için "Kredilerin dövize, farklı yerlere gitmesini arzu etmiyoruz" değerlendirmesinde bulundu. Kavcıoğlu şöyle konuştu: “Liralaşma stratejisi kapsamında gözden geçirme süreci devam eden likidite yönetiminin teminat yapısına yönelik atılacak adımlar teknik ekiplerimiz tarafından tamamlanmıştır. Çok yakın bir dönemde Para ve Kur Politikası metnindeki yol haritamız ile uyumlu olarak fonlama yapısında Türk lirası cinsinden kıymetlerin teminat olarak kullanımını ve talebini artırıcı ek adımlarımızı devreye alacağız.”
İhracat bedellerinin TL’ye çevrilmesi konusunda Kavcıoğlu, “Geldiğimiz noktada ürettiğimiz ürünlerin Türkiye’ye getirilmesi ve bozdurulması çok daha önem arzetmektedir. MB piyasanın ihtiyaç duyduğu parayı veriyor.” dedi.
BEKLENTİLER
Kavcıoğlu enflasyonla ilgili şu değerlendirmeyi yaptı: “ilk çeyrekte küresel emtia fiyatlarındaki güçlü artış enflasyondaki yükselişin ana belirleyicisi oldu. Yüksek seyreden taşımacılık maliyetleri gibi arz yönlü unsurlar enflasyon görünümünü olumsuz etkilemeye devam etmektedir.”
Enflasyonun kademeli olarak azalacağını kaydeden TCMB Başkanı, şöyle sürdürdü: “Ham petrol fiyatlarına ilişkin varsayımlarımızı 2022 yılında ortalama 102.2; 2023 yılında ise ortalama 93.9 ABD doları olarak güncelledik. Enflasyon tahmin aralığımızın orta noktaları 2022 sonunda yüzde 42.8, 2023 sonunda yüzde 12.9 ve 2024 sonunda yüzde 8.3 seviyelerine tekabül etmektedir. Bir önceki rapor dönemine göre Türk lirası cinsinden ithalat fiyatlarına bağlı güncelleme enflasyon tahminini 5.5 puan artırırken; gıda fiyatları varsayımındaki artıştan 2.8 puan katkı gelmektedir. 2023 yıl sonu enflasyon tahminini de yüzde 8.2’den yüzde 12.9’e yükselttik.”
‘KAYNAKLAR YATIRIMLARA İHRACATA VE KOBİ’LERE’
Büyümeye en büyük katkının sanayi ve hizmetlerden geldiğini belirten Kavcıoğlu, ekonomik faaliyetlerde iyileşme eğiliminin devam etiğini belirterek şöyle konuştu:
“Sürdürülebilir cari dengenin kalıcı fiyat istikrarı için kritik önemde olduğunu değerlendiriyoruz. Dış ticaretimizi fiyat etkilerinden arındırarak miktar bazında incelediğimizde ihracat miktarının ithalata kıyasla belirgin bir iyileşme sağladığını görüyoruz.
“Liralaşma stratejimizin en önemli bileşenlerinden biri de kredilerin iktisadi faaliyetle uyumlu hareket etmesini sağlamaktır. Sürdürülebilir cari dengenin tesis edilmesi için uzun vadeli Türk lirası kaynaklarının yatırımlara, ihracata, kapasite artışlarına ve özellikle KOBİ’lere yönlendirilmesi kritik önemdedir. Liralaşma stratejisi çerçevesinde kredilerin büyüme hızı ve kompozisyonu fiyat istikrarı ve finansal istikrarla uyumlu hale getirilecektir.”
Rusya ve Ukrayna’ya ihracatın azalırken AB’ye ihracatın arttığını, bu nedenle kayıpların telafi edildiğini kaydeden Kavcıoğlu “Enerji fiyatlarındaki artış nedeniyle ithalat ilk çeyrekte yükseldi. Miktar bazında ihracat ithalata karşı belirgin iyileşme gösterdi. Liralaşma stratejisi çerçevesinde kredilerin büyüme hızı ve kompozisyonu fiyat istikrarıyla uyumu hale getirilecektir. ” dedi.
SANAYİCİDE İÇ TALEP ENDİŞESİ
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, dünyada süregelen belirsizlik ortamının yanı sıra enflasyonun reel gelirlerde yarattığı erozyon nedeniyle iç talepte yaşanabilecek bir soğumanın büyüme performansını olumsuz etkileyebileceğine ilişkin endişeleri dile getirdi. İSO Meclisi’nin önceki gün yapılan nisan ayı toplantısında Bahçıvan, “Bu bağlamda ortaya konulan çabaları desteklemekle beraber, enflasyonu kalıcı olarak düşürebilmek için daha fazla gayrete ihtiyaç var.” dedi.
Toplantıya konuk olarak katılan ve bir konuşma yapan Hazine ve Maliye Bakanı Nebati şu açıklamayı yaptı: “Ülkemizin üretim kapasitesini ve ihracat potansiyelini artırmak için Selektif Kredi Politikamıza bir yenisini daha ekledik. İhracatçılara ve turizm sektörüne uygun faizli, uzun vadeli TL cinsinden kredi imkânı sunuyoruz. Bu çerçevede, 100 milyar lirası ihracatçılara, 50 milyar lirası ise turizmcilere olmak üzere toplamda 150 milyar liralık uzun vadeli ve düşük faizli kredi imkânı sağlanacaktır.”
ENFLASYON HER ŞEYİ OLUMSUZ ETKİLİYOR
Türkiye’nin yeni döneme hem fırsatlar hem de risklerle girdiğini belirten İSO Başkanı Bahçıvan, “Artan maliyetler nedeniyle işletme sermayesi ve finansman ihtiyacında ciddi bir artış söz konusu. Yine yatırımların planlanmasından piyasada fiyat belirlemeye kadar pek çok süreç olumsuz etkileniyor. Bu anlamda enflasyon sanayici için önemli bir istikrarsızlık ve öngörülebilirlik sorunu yaratıyor.” dedi.
