Paslanmazda ek vergi 1.5 milyar dolar kaybettirdi
Paslanmaz çelik ithalatındaki vergi artışı mutfak sektöründe yedi ayda 1 milyar dolarlık kayba neden oldu. Yıllık kaybın 1.5 milyar dolara çıkması bekleniyor. Konya'da ziyaret ettiğimiz paslanmaz çelik kullanan fabrikalar işçi çıkarmaya başladı
Recep Erçin
Türkiye'nin dış ticaret rejimi gariplikler içeriyor. Nihai ürün yerine hammaddeye vergi koyan anlayış yüzünden sektörler rekabetçiliklerini günden güne kaybediyor. Döviz fiyatları sabit kalırken TL maliyetlerin artması yüzünden neredeyse bütün ihracatçı sektörler fiyat tutturmakta zorlanıyor. Paslanmaz çelik kullanan sektörler ise yüzde 8'lik verginin yüzde 12'ye çıkması yüzünden zor ihracatta ağır kayıplar yaşamaya başladı.
Üstelik anti-damping soruşturması yüzünden ek verginin gündeme gelmesi de paslanmaz çelik kullanan ev ve mutfak eşyalarından beyaz eşyaya, ısıtıcı gereçlerinden endüstriyel mutfağa kadar bir dizi sektörde endişeye neden oldu. Firmaların davetlisi olarak Kahramanmaraş'a yaptığımız gezinin ardından Konya'daki üreticileri de geçen günlerde ziyaret ettik.
Dört ayrı tesise yaptığımız ziyaretlerde ihracat kaybı yüzünden Konya'daki firmaların işçi çıkarmaya başladığını öğrendik. Ziyaret ettiğimiz üreticiler, “İç pazarda yüksek fiyatlardan dolayı talep azalırken, ihracatta da müşterilerimizi rakiplere kaptırıyoruz. İtalyan, Fransız rakiplerimiz bizden daha uyguna ürün satıyor. Böyle devam ederse üretimi yurt dışına taşıyacağız, ülkemiz de ithalat cenneti olacak.” diyor.
'KAPATIN, ZARARDAN KURTULUN'
Burada sorularımızı yanıtlayan Endüstriyel Mutfak, Çamaşırhane, Servis ve İkram Ekipmanları Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TUSİD) Yönetim Kurulu Başkanı Bekir Topuz, ilk 7 ayda mutfak ve mutfak ekipmanları ihracatının 1 milyar dolar azaldığını kaydetti. Topuz, yıl sonuna kadar kaybın 1.5 milyar dolara ulaşacağını savundu.
Posco Assan TST'nin başvurusu üzerine açılan anti-damping sonrası gelebilecek ek vergiler nedeniyle sektörde 400 bin kişinin işsiz kalma tehlikesi ile karşı karşıya olduğunu öne süren Topuz, Kibar Holding ortaklığında Güney Koreli paslanmaz çelik devi Posco'nun ortaklığında kurulan Posco Assan TST yöneticilerinin daha önce bu sayfada sizlere aktardığımız iddialarını ise şöyle yanıtladı:
“Çelik servis merkezleri fiyat artırmadı. Posco'nun anti-dampingin sözü edilince fiyatları geri çektiğini gördük. Biz kesinlikle zarar ettiklerini düşünmüyoruz. Kendileri ile de görüştük yüzlerine de söyledim: kapatın, zarardan kurtulun.”
ÇİN'DEN GELEN ÜRÜN 2050 DOLAR
Posco Assan TST'nin iddia ettiği gibi bir yerli katma değer sağlamadığını üretim sürecini gösteren tablo ile anlatan Bekir Topuz, “Çelik servis merkezleri yüzde 12 katma değer sağlıyor. Posco Assan yüzde 8 katma değer sağlıyor. Dertleri firmayı kazançlı duruma geçirmek. Ben zarar ettiklerine de inanmıyorum. Bu Güney Koreli dev Posco'nun ülkelere yönelik bir stratejisi daha önce başka ülkelerde de yaptılar. 2015'te de ek vergi getirmeye çalıştılar.
Çin’den alınan soğuk çekilmiş rulo sacın ton fiyatı 2 bin 50 dolar. Bunun daha ucuza iddia edildiği gibi 1800'lere satılması mümkün değil. Dünyada paslanmaz maliyeti belli. Yüzde 12 vergi ile fiyatı 2 bin 290 dolara geliyor. Buraya yine ek vergi gelirse fiyat 2 bin 900 dolarlara kadar çıkacak. Posco Assan TST’de de fiyat 2 bin 200 dolar seviyesinde. Eğer ek vergi gelir ve fiyatlar artarsa Posco Assan TST’de fiyatlarını yükseltecek. Böyle bir durumda senede 140-150 milyon dolar daha fazla para kazanacak. Fiyatları artırmama sözü veriyor mu?” diye sordu.
ANAHTARLARI POSCO ASSAN TST'YE VERECEK!
Hamur yoğurma makinesi, et-soğan doğrama makinesi, kıyma makinesi, patates soyma makinesi gibi ürünler üreten Osimo’nun Yönetim Kurulu Başkanı Rıza Bayar:
“Yıl başında getirilen ek verginin ardından zaten zamlanan ürünlerimiz, anti-damping soruşturması sonrası gelebilecek ek vergilerle daha da zamlanır. Söylentisi bile yüzde 10-15 zam gelmesine neden oldu. Yıl başında toptan fiyatı 7 bin TL olan 15 kilogramlık hamur yoğurma makinesinin fiyatı vergi artışı sonrası 10 bin TL’ye çıktı. Şimdi yüzde 25 ek vergi konuşuluyor. Böyle olursa fiyat en az 12 bin 500 TL’ye çıkacak. İtalyan rakibimizin fiyatı ise 9 bin 500 TL. Böyle bir durumda ülkemiz ithal ürünlerle dolacak, ihracatımız sıfırlanacak. Anti-damping soruşturması bir an önce sonlandırılmazsa ve sektörümüz için olumsuz bir karar çıkarsa Posco Assan TST’ye fabrikamın anahtarlarını teslim edeceğim. Gelsin onlar üretim yapsın, 200 kişiye istihdam sağlasın.”
'EKMEĞE, SİMİDE ZAM GELİR'
Konya’da fırın ve endüstriyel mutfak sektöründe tedarikçi firma olarak hizmet veren Klematis’in Genel Müdürü Ahmet Karaçam:
“Paslanmaz çeliği ana hammadde olarak kullanan firmalardan biriyiz. Hamur yoğurma mikserleri, kazanlar ve karıştırıcılar üretiyoruz. Hammadde girişinin tamamen paslanmaz olduğu bir sektörüz. 2017 yılında kurulduk. Biz kurulduğumuzda üretim yaptığımız sektörün tamamı ithaldi. Ancak şu anda sektörde iki yerli firma olarak hizmet veriyoruz. Artık geldiğimiz noktada ithal ürün girişi neredeyse sıfırlandı. İhracat yapar duruma geldik. Çok zor bir alanı yerlileştirdik.
"Bu yılın başında gelen ek vergiler ve sonrasındaki anti-damping soruşturması bizi çok zorladı. İthalatı sıfırlayan bir sektörüz ancak ek vergi gelirse sadece bizim için değil tüm ülke için korkunç senaryo gerçekleşir. Çünkü bizim ürettiğimiz ürünler olmadan ekmek, simit bile üretilemez. Endüstriyel üretim yapan tüm gıda işletmeleri paslanmaz çelikten üretilen ürünleri kullanmak zorunda. Ekmeğe, simide bile zam gelir.”
BAŞKA ÜLKEDE ÜRETİM GÜNDEMDE
Türkiye’de kafe, restoran ve fabrikalara doğal gazlı ısıtıcı üreten Panera Mühendislik’in Genel Müdürü Gökhan Kaynakoğlu:
“Ana hammaddemiz olan paslanmaz çelikte vergilerin yüzde 12’ye çıkması sonrası sendeledik. Şimdi ise anti-damping soruşturması ile yine ek vergi getirmek istiyorlar. Eğer bu durum yaşanırsa üretimi durdurup başka ülkede kendi markamla üretim yaptıracağım. Daha uyguna gelecek. Ülkemizin ise ithalatı artacak. Eğer böyle olsun istiyorlarsa ek vergi getirebilirler. Kaybeden ülkemiz olacak. Sektörümüzün tamamı yine ithal olacak.”
