Patates tarlada kalabilir

CHP Niğde Milletvekili ve Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, Niğde’de patates üreticileriyle görüştü, sorunlarını dinledi.

Patatesin tarlada 5 lira iken pazar tezgâhında 15-20 lira arasında satıldığını belirten Gürer, “Çiftçinin patates üretim maliyeti 8- 10 lira arası iken patates tarlada tüccarın insafına bırakılıyor.” dedi.

YURT DIŞINA 24 MİLYON DOLAR

Gürer ayrıca Niğde patates enstitüsünün yerli patates tohumu için çalışma yaptığını ancak halen ülkemizin ihtiyacına yetmediği için ithal tohum kullanıldığını, 2024 yılında TÜİK verilerine göre 27 bin 551 ton patates tohumu ithalatı karşılığında 24 milyon 129 bin dolar yurt dışına ödendiğini belirtti.

VERİM İYİ FİYAT DALGALI

Gürer, Niğde’de genelde kışlık patates ekildiğini ancak bazı bölgelerinde erkenci patates hasadının başladığını belirterek, “Patates üreticisi yazlık patatesin fiyatlarından mutlu değil, kışlık patates için de fiyatların düşük oluşma kaygısı yaşanıyor. 1996 yılında 6,5 milyon ton patates yetişirken günümüzde 5,5 milyon tona kadar patates üretimi düştü. Nüfusumuz arttı ama patates üretimi azaldı ama bunun yanında çiftçi patatesten para kazanmadığı zaman ekimden uzaklaşıyor, o yılda fiyatlar artıyor. Bu yıl patates var, beklenen fiyat şu an yok.” diye konuştu.

GEÇİM KAYNAĞI

Yaşadıkları sorunu maliyet hesabı üzerinden anlatan patates üreticisi Sami Akkoç, “Geçen yıl patatesin maliyeti kiloda 6 liraydı, 7-8 liraya satıldı. Bu yıl kilo da 10 liraya yükseldi. Şu anda patatesin durumu 4-5 liraya satılıyor. Patatesi 13-14 sefer suluyoruz, elektrik maliyetleri arttı, yüzde 38 elektriğe zam yapıldı. Mazotu geçen yıl 21 liraya, 22 liraya alırken bu sene 45 lira oldu.” şeklinde konuştu.

HASAT 20 EYLÜL’DE

Fiyat konusunda kaygılı olduklarını belirten Akkoç, “Maliyetini alamıyoruz şu anda. Yani yazlık patateste fiyat artışı olmadığı için kaygılıyız.” derken, bir diğer üretici Özay Aksu ise “Patates konusunda durum pek iç açıcı değil. 3 lira, 4 lira şu anda, araba üstü 5 lira diyorlar, maliyeti 10 lira. Şu anda patates 4 lira, 5 lira maliyetinin yarı fiyatına tüccar fiyat veriyor.” dedi.

‘İŞÇİ PARASINI ZOR ÖDEYECEĞİZ’

Bir diğer patates üreticisi Aziz Esenlik de “Maliyetler bizde çok aşırı arttı. Tohumu 20 liraya aldım, tarla kirasını 6 bin liraya tuttum, gübre desen ona keza, mazot desen ona keza. Yani gömdüğümüzü geri alamıyoruz. Bu sene ihracat olmazsa patates komple dökülür ve üretici bu tarladan geri çekilir. Yazlık patates de para kazandırmadı. Yazlıklar depoya girerse kışlık da kazandırmaz. Yazlık patateslerin etkisi kışlık patateslere de vurur. Rafta vatandaş pahalı ürün alıyor. Nakliyesi var, mazot pahalı, işçilik pahalı. Bir işçi günlük 1000 liraya çalışıyor. Belki de biz işçi parasını zor ödeyeceğiz.” dedi.

Tarla fiyatı ile raf fiyatı arasındaki farkı değerlendiren patates üreticisi, “Esnafa ‘pahalı satıyorsun’ diyoruz. Esnafın yer parası, gelip gitme parasını soran var mı? Onun giderleri de artıyor. Patatesin yetişmiş durumda bile 2 lira depo kirası var. Patatesi hasat yaptım, topladım götürsem depoya koysam kiloda 2 lira depolama gideri var. Yani depo gideri bindiğinde de fiyat artıyor. Bir de tüccar gelmezse ya da tüccar istediği fiyatla almazsa mağduriyetin artıyor. Bu şekil olursa zaten çoğu sökmez, patatesler tarlada kalır.” diye konuştu.