Patlamada küle dönmüştü: 2000 yıllık parşömenin sırrı çözüldü! Bakın o parşömende ne yazıyormuş...

MS 79 yılında patlayan Vezüv Yanardağı, Pompeii şehrini yerle bir ederken, Herculaneum şehrini de es geçmemişti. Patlama, lüks bir villanın kütüphanesindeki yüzlerce antik parşömeni cayır cayır yaktı ve kenti küle gömdü. 2000 yıllık küle dönmüş parşömenlerden birinin sırrı ise yapay zeka sayesinde çözüldü.

PARŞÖMENLER İÇİN YARIŞMA BAŞLATILMIŞTI

Artık tamamen taşlaşmış olan parşömenler, MS 79 yılında Vezüv Yanardağı patladığında volkanik kül ve enkaz altında kalan zengin bir mülk olan Villa Papyri'de yer alıyordu. Patlamadan kaynaklanan ısı sebebiyle "kızaran" parşömenler, günümüzde okunamaz haldeydi.

Mart 2023'te başlatılan ve dünyanın dört bir yanındaki insanların antik papirüsü okumak için yarıştığı bir yarışma olan Vesuvius Challenge'da üç yarışmacı parşömenin sırrını çözdü. 10 aylık sıkı bir çalışmanın ardından, Vesuvius Challenge'ın (Vezüv Meydan Okuması) kazananları, kırılgan yapılarına zarar vermeden içeriklerini tarayan yapay zeka (AI) tekniklerini kullanarak bu paha biçilmez eseri çözmenin yolunu buldular.

2000 YILLIK PARŞÖMENİN SIRRI ÇÖZÜLDÜ

Yarışmacılar, şu ana kadar parşömenin yaklaşık yüzde 5'ini okumayı başardı. Yapılan çalışma, parşömenin tamamen orijinal bir metin olduğunu ve başka bir eserin kopyası olmadığını gösteriyor. Time'ın haberine göre bu felsefi metin, Epikür felsefesine göre iyinin en yüksek biçimi olan "haz" konusunu ele alıyor. İşte 2000 yıllık parşömenden bir alıntı...