Pazarlar bayram boyunca açık olsun
Yaş sebze ve meyve üreticileri tam kapanmanın ilk haftasını 'tam kayıpla' geride bıraktı. Örtü altı tarımın ana üssü Antalya’da semt pazarlarının kapanması sonucu, hasat edilen tonlarca ürün heba oldu. Üreticiler ürünlerini çöpe atmak zorunda kaldı.
Örtü altı tarımda nisan-mayıs ayları demek, ürünün yüzde 100 artması, çiftçilerin tüm yılın ekmeğini kazanması, borçlarını karşılaması demek… Tam da bu bereketli döneme denk gelen tam kapanma, Antalyalı çiftçileri belinden vurdu. Üreticiler tepkilerini ziraat odalarına, ilgili bakanlık yetkililerine duyurmaya çalıştı. Tepkiler üzerine, İçişleri Bakanlığı 81 il için iki cumartesi (8 ve 15 Mayıs) günü, semt pazarlarının açılması kararını duyurdu. Bu gelişme, ürünü elinde kalan çiftçiye göre kötünün iyisi oldu. Ancak yaş sebzeler mevsiminde pazar değerinden alıcı bulmadığı için zarar hâlâ büyük. Antalyalı üreticiler ve Ziraat Odası Başkanları Aydınlık için gelişmeleri değerlendirdi.
GEÇİCİ CAN SUYU
Kumluca Ziraat Odası Başkanı Hidayet Kökçe, semt pazarlarının 8 Mayıs Cumartesi günü açılmasını geçici bir can suyu olarak değerlendirdi. Kökçe, şöyle konuştu: “Hafif bir rahatlama oldu. Bir serada kışın ortalama 100-200 kg olan hasadın, bu mevsimde 2 bin tona çıktığını düşünürseniz, çiftçinin nasıl büyük bir zararla karşı karşıya kaldığını görürsünüz. Kışın haftada bir kez toplanan sebze, bu mevsimde gün aşırı toplanıyor. Bu verimli süre, toplasanız üç haftayı geçmez. O üç haftanın kazancıyla, girdi maliyetleri altında ezilen çiftçi bir nebze nefes alıyordu. O da ne yazık ki tam kapanmaya denk geldi.”
Kökçe, pazar yerlerinde yığılmaların önüne geçilmesi ve toplanan ürünün tüketici ile uygun fiyatlarla buluşması için pazarların gerekli önlemler altında haftanın iki günü açılması talebini dile getirdi.
‘KÖKLÜ ÇÖZÜM BEKLİYORUZ’
“Fakir çıra satacağı zaman ay doğarmış!” Demre Ziraat Odası Başkanı İbrahim Oğuz, çiftçinin yaşadığı mağduriyeti bu sözlerle özetledi ve ekledi: “Çiftçiler için tam bol ürün, bellerini doğrultacak kadar da kazanç zamanıydı. Semt pazarlarının kapanması ile ürünler gerçek pazar değerini kaybetti. Tonlarca ürün elinde kaldı. Pazarların haftada bir kez açılması biraz nefes aldırdı. Ama fiyatlar yine maliyetin altında kaldı. Üreticilerin sorunlarının çözülmesi için özellikle girdi maliyetleri ile ilgili köklü çözüm bekliyoruz.”
Türkiye'nin tüm illerinde dün açılan semt pazarlarına ürün geçişini sağlayan Antalya Toptancı Hali'nde de hareketli saatler yaşandı. Sabahın ilk ışıkları ile çiftçiler hal önünde uzun kuyruklar oluşturdu. Hale ürün getiren üreticilerden Kadir Taş, çiftçinin durumunu şu sözlerle anlattı:
‘KAZANCIM BORCUMDAN DAHA AZ’
“Nisan ayında ihracat durdu, fiyatlar yarıya düştü. 6 TL’lik ürün 3 TL’ye indi. Tam kapanma olunca, fiyat bir kez daha yarılandı. 1.5- 2 TL bandına oturdu. Bu da artık maliyetimizi bile karşılamaz oldu. Çok zor durumdayız. Pazartesi günü 6 ton mal döktük. Şimdi ise ortalama 5 TL olan domates 2 TL’ye gitti. Benim 18 bin TL kaybım var. Gübre, mazot, Bağ-Kur primi ödemelerini yapamayacak duruma geldik. Tam 2 bin 240 kg ürün getirdim hale. Ama ‘kazancınız nedir?’ diye sorarsanız; ‘borcumdan az’ derim…”
Antalyalı çiftçiler semt pazarlarının haftada bir gün açılmasının yeterli olmadığı görüşünde. Bir tek günün, çiftçiye de, tüketiciye de, pazarcıya da kazanç sağlamayacağını söyleyen üreticiler, semt pazarlarının en azından bayram haftası olağanüstü önlemler altında iki kez kurulması talebini dile getirdi.
