Pekin Büyükelçisi Önen: Türk Devletleri Teşkilatı Kuşak ve Yol’u geliştirebilir

Türkiye Cumhuriyeti Pekin Büyükelçisi Abdulkadir Emin Önen, South China Morning Post gazetesinde Türk Devletleri Teşkilatı’nı (TDT), Türkiye'nin Orta Asya ile ilişkileri ve dış politika önceliklerini değerlendirdi. Yazısını  “Türk Konseyi’nin isim değişikliği, Türkiye'nin Asya'daki bağlarını genişletme umutlarını yansıtıyor” başlığıyla yayınladı. Türk Devletleri Teşkilatı’nın, her ne kadar ortak dil ve kültürel mirastan güç alan bir oluşum olsa da “ne üyeleri arasında ne de üçüncü taraflara karşı etnik temelli siyaset izlemediğinin” altını çizen Önen, Teşkilat’ın bölge ülkeleriyle ilişkileri geliştirmeye katkı yapacağını belirtti.

Büyükelçi, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan ve Türkiye'nin üye, Macaristan ve Türkmenistan'ın gözlemci olduğu örgütün, Türk Konseyi’ni kuran 2009 tarihli Nahçıvan Anlaşması'na dayandığını ve Türk devletlerinin Birleşmiş Milletler (BM) Şartı'na ve egemen eşitlik, toprak bütünlüğü, devletlerin uluslararası kabul görmüş sınırlarının ihlal edilmezliği gibi uluslararası hukuk normlarına bağlılığını teyit ettiğini vurguladı.

‘BÖLGE ÜLKELERİNİN ALEYHİNE OLMADAN…’

TDT’nin bölge ülkeleriyle ilişkileri üzerine de fikirlerini belirten Önen, “Adı değişse de örgütün temel görevi değişmemiştir. Bu görev, üyeleri arasında, diğer bölge ülkeleri aleyhine olmadan, karşılıklı güveni ve iyi komşuluğu geliştirmektir.” ifadelerini kullandı.

Diğer ülkeler ve uluslararası örgütlerle olumlu ilişki kurmanın örgütün açık taahhüdü olduğunu, "2040 Vizyon Belgesi"nde yer aldığını hatırlatan Önen, TDT'nin bu amaç doğrultusunda, 2021 sonu itibarıyla Afrika ülkelerine 600 bin doz Kovid-19 aşısı bağışladığı bilgisini paylaştı.

Önen, bir diğer önemli öncelik konusunun "sürdürülebilir çok biçimli bağlantılılık" olduğunu vurgulayarak bu nedenle TDT'nin Uluslararası Trans-Hazar Doğu-Batı Koridoru'nu Avrasya'nın en kısa ve en güvenli ulaştırma güzergahı haline getirmeyi ve buna bağlı olarak Zangezur Koridoru'nu Güney Kafkasya ile Avrupa ve Orta Asya bağlantısını güçlendirmek üzere teşvik etmeyi amaçladığını ifade etti.

‘YENİDEN ASYA GİRİŞİMİ İLE MÜKEMMEL BİR UYUM İÇİNDE’

Üçüncü taraflarla verimli iş birliğine örnek olarak, Türkiye ile Çin'in Orta Koridor projesinin ve Kuşak ve Yol Girişimi kapsamındaki diğer bağlantı projelerini tamamlayıcı yönlerinin geliştirilebileceğine dikkati çeken Önen, "TDT, Türkiye'nin Yeniden Asya Girişimi ile de mükemmel bir uyum içinde. Bu girişim, yakın zamanda toplam küresel üretimin yarısını yapması beklenen Asya'nın yükselişinin 21. yüzyılı belirleyecek bir gelişme olacağı gözlemine dayanıyor." ifadelerini kullandı.

Önen, Türkiye'nin bu doğrultuda Asya'daki ortaklarıyla bağlarını güçlendirmeyi istediğini; TDT'yi kıtanın geniş siyasi, ekonomik ve kültürel çeşitliliğini göz önüne alarak bölgesel iş birliğine yönelik önemli bir araç olarak desteklediğine dikkati çekti.

ERMENİSTAN İLE NORMALLEŞME TDT VİZYONUNUN PARÇASI

Üye ülkeler ve komşular arasında dostane ilişkiler kurmanın TDT'nin amacı olduğu kadar Türk dış politikasının Asya bağlamındaki ana unsuru da olduğunu belirten Önen, bu bağlamda 10 Aralık 2021'de Ermenistan, Azerbaycan, İran, Rusya ve Türkiye arasında dışişleri bakan yardımcısı düzeyinde 3+3 bölgesel danışma mekanizmasının ilk toplantısının yapıldığını ve 14 Ocak'ta Türkiye ile Ermenistan arasında normalleşme sürecini başlatan özel temsilciler arasındaki ilk buluşmanın Moskova'da yapıldığını hatırlattı.

Önen, bu girişimlerin Türkiye'nin bölgesel barışa bağlılığını ortaya koyduğunu vurgulayarak "TDT, yetkisini üyelerinin kadim Türk dillerini konuşma geleneğinden alıyor fakat onu asıl güçlü kılan, dünya ile iş birliği dilini konuşma taahhüdüne bağlılığı." değerlendirmesinde bulundu.

Büyükelçi Önen, Türkiye'nin TDT'yi, temsile daha açık ve etkin bir uluslararası sisteme ulaşma hedefi doğrultusunda bir barış ve refah platformu olarak gördüğünü aktardı.