Plansız alanlar imar yönetmeliği değişti: Köyler, küçük şehirlere dönüşecek

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Temmuz ayında Plansız Alanlar İmar Yönetmeliği'nde yaptığı değişiklikle, 30 büyükşehir belediyesinin sınırları içinde bulunan kırsal yerleşik alan sınırını, 100 metreden 300 metreye çıkardı. Böylece köylerin etrafında yapılaşma için 200'er metrelik yeni bir genişleme alanı oluşturuldu. 300 metrelik mesafe ile belirlenecek alan, köylerin etrafında çok geniş ilave yerleşme alanları yaratacak. Oysa kırsal yerleşmelerde, köy halkının önemli bir yerleşme alanı ihtiyacı bulunmuyor. Düzenleme ile ilave edilmesi öngörülen yerleşme alanları, tarımsal üretim amaçlı kullanılıyor. Düzenleme tarım arazilerinin korunması ve kullanılması bakımından önemli sakıncalar yaratacak, kentsel alanlardan köylere yönelik ikinci konut baskısını artıracak ve kırsal arazilerin tahrip edilmesine neden olacak.

BİR PARSELE 3 YAPI

Yönetmelikte bir parsele birden fazla yapı yapılmasını yasaklayan düzenleme de yumuşatıldı. 1.5 dönümden büyük parsellerin içine 3 ayrı yapının birden yapılmasının da önü açılmış oldu. Yeni düzenlemeye göre, bin 500 metrekareden büyük parsellere, her bir binanın yapı inşaat alanı 250 metrekareyi, toplam yapı inşaat alanı da 750 metrekareyi geçmemek üzere 3 adede kadar yapı yapılabilecek.

KÖYLERİN ETRAFI YABANCILARLA DOLACAK

Köylere yapı yapabilmek için aranan, köy nüfusuna kayıtlı olma ve köyde sürekli oturma şartları da kaldırıldı. Böylece mevcut köylerin etrafında yabancılar da ev yapabilecek, kentlerden köylere yönelen konut baskısını artıracak ve kırsal yerleşmelerin demografik ve sosyal nitelikleri önemli ölçüde değişecek.

YASADIŞI YAPILAŞMA ARTACAK

Yönetmeliğin 43. maddesi ile dağınık yerleşimlerin olduğu yerlerde, arası en çok 200 metre olan 2 ve daha fazla binayı içerecek şekilde ‘Dağınık Yerleşik Alan’ belirlenme imkânı sağlandığı, bu alanlarda da köy yerleşik alanı kurallarının geçerli hale getirildiği görülüyor. Bu maddede bahsedilen dağınık yerleşmelerin bir köy niteliği olmadığı, 2 veya daha fazla binayı içerecek çok fazla yapı ve küçük yapı grubunun bu kapsam altına girebileceği, bu alanlarda yerleşik alan kurallarının geçerli hale getirilmesi ile çoğunlukla tarımsal üretim için kullanılan alanların tahrip olabileceği belirtiliyor. Ayrıca yasa dışı yapılaşmanın da artacağı endişesi yaşanıyor.

PROF. DR. ÇAĞATAY KESKİNOK: RANT ARTACAK, TARIMSAL ÜRETİM ETKİLENECEK

ODTÜ Şehir ve Bölge Planlama Bölümü Öğretim Üyesi ve Ütopya Kooperatifi Başkanı Prof. Dr. Çağatay Keskinok, düzenlemenin, talebin en çok olduğu yerlerde, örneğin İstanbul’da kentsel rantın artmasına neden olacağını belirtti. Keskinok, düzenleme ile oluşan genişlemenin tarımsal potansiyeli ve köy hizmetlerini engelleyeceği uyarısı yaptı. Keskinok, “Plansız alanlarda yerleşim alanlarının büyütülmesi, kırsal peyzajı bozar. Tarımsal üretimin yapısını olumsuz etkileyecek bir gelişme” değerlendirmesini yaptı. Düzenlemenin büyükşehirlerde kentsel ranta dönüşeceğini belirten Keskinok, “En büyük sıkıntı, gelişmemiş bölgelerdeki kırsal kesimde olur. Düzensiz gelişmelere neden olur. İstanbul gibi rant bölgelerinde düzensiz yapı oluşumunun devamını beraberinde getirir. Ama tarımsal nitelikli olan bölgelerde yerleşim alanlarının genişletilmesi, düzensiz yapılaşmayla birlikte tarımsal toprağı da tehdit edecektir” dedi.