Emekli ve memur maaşlarında zam oranları netleşti: Emekli ve memura maaş değil sadaka!

Emekli, memur ve memur emeklisi aylıklarındaki zam oranlarını belirleyecek olan aralık ayı enflasyonu açıklandı. Türkiye İstatistik Kurumuna (TÜİK) göre aralık ayında enflasyon yüzde 1,03 oranında artış gösterirken, yıllık enflasyon yüzde 44,38 olarak hesaplandı.

Böylelikle memur ve memur emeklilerinin 2025 yılının ilk 6 ayında alacağı zamlı maaşlar ile SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin aylıklarındaki artış oranları belirlendi.

Emekli maaşları, 2025 yılının ilk 6 ayında yüzde 15,75 oranında artacak. Şu an için en düşük emekli maaşı 12 bin 500 TL olarak belirlenmiş durumda. Önceki iki dönemde, en düşük emekli maaşı 2 bin 500 TL artışla 12 bin 500 TL'ye yükseltilmişti.

6 aylık enflasyon artışı ve önceki dönemdeki uygulamalar göz önüne alındığında, en düşük emekli maaşının 15 bin TL'ye çıkarılması bekleniyor. Ancak bu düzenlemenin hayata geçebilmesi için Meclis'in onayı gerekecek.

MEMUR AYLIKLARI DA YÜZDE 11,54 ARTACAK

Bu yılın ocak ayından geçerli olmak üzere kamu görevlileri ile memur emeklilerinin tamamının aylık ve ücretlerinde yüzde 6 artış öngörüldü. Geçen yılın ikinci 6 aylık döneminde enflasyon, yüzde 15,75 oldu. Bu enflasyon oranından kaynaklı olarak ilave yüzde 5,54 artışla birlikte kamu görevlileri ile memur emeklilerinin aylık ve ücretlerinde bu aydan geçerli olmak üzere toplamda yüzde 11,54 artış yapıldı.

Aynı dönemde SSK ve Bağ-Kur emekli aylıkları da yüzde 15,75 arttı. Memur emeklileriyle işçi emeklilerinin aylıkları arasında 4,2 puanlık fark var.

EMEK GELİRLERİ ENFLASYON ALTINDA EZİLİYOR

Çalışma yaşamı uzmanı Prof. Dr. Aziz Çelik, enflasyon verilerini Aydınlık’a değerlendirdi. TÜİK’in, enflasyon verilerinin ayrıntılarını yargı kararına rağmen açıklamadığını dile getiren Çelik, şunları söyledi:

“Baskılanmış oranlarla karşı karşıyayız. Açıklanan yıllık enflasyon 44,38. Ortalama enflasyon da yüzde 58,5 civarında. Bu, dünyanın en yüksek enflasyonlarından birisi. Kuzey yarımküredeki en yüksek enflasyona sahibiz. Türkiye’den yüksek enflasyon bir tek Latin Amerika ve Orta Afrika’daki bir iki ülkede var.

"Aynı zamanda enflasyon verilerinin şaibeli olduğunu da belirtmek gerekir. Açıklanan enflasyon verileriyle, emek gelirleri arasında büyük bir çelişki var. Emek gelirleri enflasyon altında eziliyor. Asgari ücret yüzde 30 artmasına rağmen yıllık enflasyon yüzde 45’e yakın. Ortama yüzde 58,5. Bu nedenle asgari ücret açısından 28 puana yakın kayıp var.

“Emekli aylıkları açısından baktığımızda son 6 ayın enflasyonu yüzde 15,75’te kaldı. İşçi ve Bağkur emeklilerine ocak ayından itibaren bu oranda zam yapılacak. Ancak bu kök aylıklarına yapılacağı için en düşük emekli aylığının ne olacağı tam belli değil. 15 bine kadar çıkacağını düşünmüyorum. Bu oran ile 14 bin 300 yapar. Bu civarda tutarlar diye düşünüyorum. Bunun için ayrı bir yasal düzenleme lazım.

"Mesela 20 bin civarı emekli aylığı alan birisi 3 bin TL zam almış olur. Memurlar ve memur emeklileri ise enflasyonun 4,2 puan altında kalacak. Bu da toplusözleşmeden kaynaklanıyor. Hem geçen temmuzda hem de bu ocakta enflasyonun altında kaldı. Bu durum şimdi de devam edecek.”

MEMURDAN REFAH PAYI TALEBİ

Memur-Sen Başkanı Ali Yalçın da kendi tekliflerinin yüzde 15 zam üzerine yüzde 10'luk refah payı olduğunu belirtti. Enflasyonu dizginlemek için maaşların baskılanması anlayışına anlam veremediklerini söyledi.

Kendileri açısından maaş artışları kadar gelir vergisi adaletsizliğinin de önemli bir konu olduğunu belirten Yalçın, “2025'te gelir vergisi birinci dilim matrahı 158 bin TL, ikinci dilim ise 330 bin TL olarak uygulanacak.

Nisan-mayıs aylarında yüzde 20'lik dilime, ekim-kasımda da yüzde 27'lik dilime girerek maaşların eriyeceğini öngörüyoruz. Gelir vergisi sistemi adaletli bir şekilde düzenlenmeli, kamu vergilerinin gelir vergisi yüzde 15'e sabitlenmelidir. Kayıplarımızın tazmini, toplu sözleşme hükümlerimizin eksiksiz uygulanması ve Refah Payı talebimiz için 7 Ocak’ta Hazine ve Maliye Bakanlığı önünde olacağız.” dedi.

EMEKLİNİN GELİRDE PAYI DÜŞTÜ, ADALETSİZLİK ARTTI

İstanbul Planlama Ajansı (İPA)’nın araştırmasına göre, Türkiye’de 2009-2024 yılları arasında emekli sayısı yüzde 85,3 artarken, emekli maaşlarının toplam gelirdeki payı yüzde 18,3’ten yüzde 15,6’ya geriledi. Gelir eşitsizliği ise artıyor.

2014-2024 döneminde İstanbul’da Gini katsayısı 0,357’den 0,428’e yükselerek gelir eşitsizliğinin arttığını gösterdi. En zengin yüzde 10’un gelir payı, en yoksul yüzde 10’un payının 9 katından 14 katına çıktı.

YOKSULLUK YAYGINLAŞIYOR

TÜİK’e göre, İstanbul’da yoksulluk sınırının altında yaşayan kişi sayısı 2,7 milyon olarak hesaplandı. Konut masraflarının yoksul bireyler üzerindeki yükü yüzde 88,9’dan yüzde 93,8’e çıktı. 2024’te Türkiye’de 100 yaşlıdan 23’ü yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında. Bu oran, 2021’de 17 idi. Uzmanlar, artan gelir eşitsizliği ve yaşam maliyetinin, İstanbul’da sosyal adaleti tehdit ettiğini belirtiyor.