Prof. Dr. Hasan Ünal'dan Suriye'nin kuzeyi değerlendirmesi: Harekatla siyasi kazanım için mevcut politika değişmeli

Maltepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Uluslararası İlişkiler Uzmanı Prof. Dr. Hasan Ünal, Türkiye’nin Suriye’de istediği sonucu alabilmesi için Suriye politikasını değiştirmesi gerektiğini belirterek, yanlış Suriye politikasının başarının önünde engel olduğunu bildirdi.

Prof. Dr. Hasan Ünal, Suriye’nin kuzeyine yönelik olası operasyona ilişkin görüşlerini açıkladı. Ünal, “PKK/PYD'ye karşı harekat, bu örgüte sürekli darbe vurmak, psikolojisini bozmak, ABD korumasında olmasının kendisini kurtarmayacağını göstermek açılarından yerindedir. Harekat ile PKK/PYD'ye askeri, psikolojik darbeler vuracağımız kesindir. Ancak Suriye politikamızı değiştirmeden istediğimiz siyasi sonuçları elde edemeyiz.” dedi.

Böyle bir harekatın Biden ve Amerikan Derin Devleti'ne Türkiye'nin kararlılığını göstereceğini vurgulayan Ünal, şunları söyledi: “Çok kutupluluğun ne olduğunu, ne olacağını ortaya koyar. PKK/PYD'ye destek veren güya NATO müttefikimiz Avrupalı devletlere açık mesajlar verir. Dolayısıyla yerinde olur. Ancak unutmayalım ki askeri güç, siyasi kazanımlar elde etmek için kullanılır. Yanlış Suriye politikamız siyasi sonuçlar elde etmemize engel oluyor veya sınırlı kazanımlar elde edebiliyoruz. Harekatla birlikte sorunlar daha da içinden çıkılmaz, tehlikeli hale gelebilir.”

Terör örgütü YPG/PKK, Suriye'nin kuzeyinde Münbiç ve Ayn el Arab (Kobani) ilçelerinde kazdığı bazı tünellerde, alıkoyduğu kişileri tutmak için hücreler yapıyor. Anadolu Ajansı (AA), söz konusu bölgelerde işkence amaçlı da kullanılabilecek hücrelerin bulunduğu bazı tünelleri görüntüledi.
ÖMER KOPARAN- ETHEM EMRE ÖZCAN / AA

SORUNLARLA KARŞILAŞABİLİRİZ

Sınırımızın hemen ötesine yerleştirmeyi planladığımız 1 milyon Suriyelinin külfetinin devam edeceğine dikkat çeken Ünal karşılaşabileceğimiz diğer sorunları da şöyle sıraladı:

“Başka bir ülkenin topraklarına girip oradaki nüfus yapısını değiştirmek anlamına gelecek bütün bu girişimler ileride başımıza uluslararası davalar/suçlamalar şeklinde çok büyük belalar açabilir. Nelerle suçlanabileceğimizi görür gibiyim. Öte yandan bu şekilde sorunları da çözmüş olmayız. Bir milyonun dışındaki sığınmacılar burada kalıcı hale gelir. 30-40 km ötede PKK/PYD varlığını sürdürür. Ayrıca buralarda hangi ülkenin hukuku uygulamada olacaktır? Özel hukuk, kamu hukuku, yönetim biçimi vs? Hangi bayrak? Buralara kaymakam/vali atama politikasına devam edersek Suriye hükümeti ile ilişkilerimiz iyice bozulur ve giderek Arap devletleriyle olan ilişkilerimize de gölge düşmeye başlar. Onların gözünde bir Arap devletinin topraklarına göz dikmiş Türkiye görüntüsü oluşur.”

Yapılacak yanlışların PKK/PYD'nin devletleşmesinin önünü açabileceğini ifade eden Ünal şu görüşleri savundu:

“Kontrolümüz altına aldığımız toprakları bizimle işbirliği yapan Suriyeli gruplarla otonom bölgeler haline getirmeye çalışırsak, bu, PKK/PYD'nin ekmeğine yağ sürer. Suriye politikamız özetle şöyle: Çatışmasızlık, yeni anayasa, tercihen Esat'ın içinde yer almayacağı bir geçici hükümet, uluslararası gözetim altında yapılacak seçimler ve bizim kontrolümüzdeki Suriyelilerin (9-10 milyon) de büyük katkısıyla Esat'ın seçimleri kaybetmesi. Bunların gerçek olması mümkün mü? Ayrıca gerçek olması Türkiye'nin hangi ulusal çıkarına hizmet eder? Gerçekçi değil çünkü 2015 öncesine göre alandaki durumu ve uluslararası konumu güçlenmiş olan Suriye bunları kabul etmez. Rusya ve İran da kabul etmez.”

'ŞAM'LA ANLAŞARAK MUTABAKATI GÜNCELLEYELİM'

Şam’la anlaşarak Adana Mutabakatının güncellenmesini ve PKK ile ortak mücade edilmesini isteyen Prof. Dr. Ünal şu ifadeleri kullandı: “Müzakereler Rusya aracılığıyla yapılırsa daha iyi olur ve benzeri bir mutabakat Moskova ile de imzalanabilir. Türkiye-Suriye anlaşması ABD/PKK/PYD ikilisinin bütün hesaplarını bozar çünkü onlar Ankara'nın Şam ile katiyen anlaşmayacağını, Suriye'yi milli-üniter yapıdan fiilen çıkartacağını ve bu inat/kavganın kendi amaçlarının gerçekleşmesine yardımcı olacağını hesap etmektedirler. Suriye ile birlikte teröre karşı ortak mücadelede askeri harekata gerek bile kalmayabilir. Bu arada, sığınmacılar sorunu da kökten çözülebilir. Suriye'nin istisnasız bütün toprakları üzerinde tam egemenlik kurmasına yardımcı olacak böyle bir yeni politikada isim listeleri ve diğer bilgi paylaşımlarıyla birlikte sığınmacıların geri dönüşünün sağlanması mümkündür.”

'HEM HAYAL HEM TEHLİKELİ'

Rusya’nın Ukrayna’da zayıflayacağı iddialarını da değerlendiren Ünal şöyle dedi:

“Rusya'nın Ukrayna'daki savaşta zayıflayacağı, Suriye'deki gücünü azaltacağı, böylece Suriye'de istediğimizi yapacak duruma geleceğimizi, ABD ile de işbirliği yaparak Esad'ı devirmeye çalışmanın yeniden mümkün olabileceğini düşünmek hem ham hayal hem de tehlikelidir. Rusya'nın bu denli zayıflayacağını hesap etmek gerçekçi olmadığı gibi Suriye üzerinde bu türlü bir baskı kurulursa, bunun ülkenin fiilen bölünmesine sebep olacağını, PKK/PYD'nin devletleşerek bu süreçten çıkacağını ve sığınmacıların da elimizde kalacağını unutmamak gerekir.”

RUSYA'DAN DESTEK

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Türkiye'nin Suriye'nin kuzeyine olası operasyonuna ilişkin açıklama yaptı. Lavrov “Türkiye, Suriye'nin kuzeyinde teröre karşı elbette kayıtsız kalamaz. ABD, Fırat'ın doğusunda ayrılıkçılığı teşvik ediyor.Rusya'nın Suriye'de neredeyse hiç askeri görevi kalmadı.” dedi.

Russia Today Arabic’e konuşan Lavrov “Bunları yalnızca Suriye’nin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı temelinde çözmek istiyoruz. ABD’nin birilerine nasıl bir şey vaat ettiğine ve bu sözlerin daha sonra nasıl tutulduğuna dair son hikayelere daha yakından bakmaları için Kürtleri teşvik ediyoruz.” şeklinde konuştu.

Lavrov, ülkesinin askerlerinin Suriye'den çekilmediğine de değindi, Rus askerlerinin Suriye'de bulunmaya devam ettiğini, ülkesinin Suriye'nin toprak bütünlüğü ve egemenliğine destek vermey, sürdüreceğini vurguladı.

MGK'DA SURİYE'NİN TOPRAK BÜTÜNLÜĞÜ VURGUSU

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Bakanlık Kurulu toplantısı sonrası Suriye'nin kuzeyinde PKK/PYD'ye operasyon sinyali vermesinin ardından gözler Milli Güvenlik Kuruluna (MGK) çevrilmişti. MGK önceki akşam Erdoğan başkanlığında toplandı. Ardından yayımlanan bildiride şu ifadeler yer aldı: “Güney sınırlarımızın terör tehdidinden arındırılması için halihazırda icra edilen ve edilecek harekatların komşularımızın toprak bütünlüğü ve egemenliğini hiçbir surette hedef almadığı, milli güvenlik ihtiyaçlarımızın gereği olduğu belirtilmiş, bu harekatların, komşularımızın da huzur ve güvenliğine ciddi katkı sağlayacağının altı çizilmiştir.”