Prof. Dr. Mehmet Yuva: ‘Anlaşma olmadan dönüş kolay değil’

Suriyeli sığınmacıların geri dönüşü için yegane formülün Suriye Hükümeti ile anlaşmak olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Mehmet Yuva, Ürdün-Suriye sınırı arasındaki bölgede yapılan silah bırakma çağrısına çok olumlu yanıtlar geldiğini bildirdi.

Suriye’deki savaştan kaçarak Türkiye’ye gelen sığınmacılar meselesi, son günlerde Adana ve İstanbul’da yaşanan olaylarla tekrar gündeme taşındı.

Adana'da Suriye uyruklu kişilerin ellerinde kılıç, pala ve sopalarla sokakta yürüdükleri sırada çekilmiş görüntüleri, sosyal medyada tepkilere neden oldu. Olayın ardından gözaltına alınan şüpheliler, sınır dışı edilmek üzere İl Göç İdaresi Müdürlüğüne gönderildi.

Konuyla ilgili valilikten yapılan açıklamada, “İki gün önce çiftliklerde çalışmak üzere sabah saatlerinde işe giden bir grup ellerinde sopalarla kendi arasında tartışmış, olay çalışacakları tarlaların yakınındaki mahallede meydana gelmiştir. Olaya karışan kişilerin tamamı yakalanmış olup, haklarında hukuki süreç yürütülmek suretiyle Geri Gönderme Merkezine teslim edilmişlerdir.” denildi.

Önceki gün de İstanbul’un Esenyurt ilçesinde Türk vatandaşlarla Suriye uyruklu kişiler arasında kavga çıktı. Suriyelilerin işlettiği dükkanların taşlandığı gerginlik sırasında bir grup vatandaş, “Burası Türkiye, Suriye değil” sloganları atarak yürüyüş yaptı. Olayların ardından 7 kişinin gözaltına alındığı duyuruldu.

Benzer bir gerginlik 11 Ağustos 2021’de Ankara'nın Altındağ ilçesinde de yaşanmış, olayda iki grup arasında çıkan kavgada bir kişi bıçaklanarak hayatını kaybetmişti.

'YEGÂNE FORMÜL SURİYE İLE BARIŞMAK'

Suriyeli sığınmacıların ülkelerine dönüşüyle ilgili Aydınlık’a değerlendirmelerde bulunan Şam Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Yuva, sığınmacı meselesinin çözümü için yegâne formülün Türkiye ile Suriye’nin barışması olduğunu söyledi. Prof. Dr. Yuva, “Bunu sağlayamazsanız alacağınız önlemler geçici olacaktır. İşte Adana'da ellerinde palalarla yürüyen Suriyeliler yakalandı. Nereye göndereceksiniz? Varsayalım ki Suriye'de Türkiye'nin kontrol ettiği bölgelere bunları sınır dışı ettiniz. Orası onun evi değil, köyü değil. Ondan sonra öfkelenir, gider Türkiye düşmanları örgütlerle çalışırlar. Nihai çözüm Türkiye ile Suriye arasındaki bu barışı tesis etmektir. Onun dışındaki çözüm sürekli çözümsüzlük yaratacaktır.” ifadelerini kullandı.

Türkiye ve Suriye’nin anlaşamaması durumunda Adana ve İstanbul’daki olayların daha sıklıkla yaşanacağını dile getiren Mehmet Yuva, gayrimüslim vatandaşlara yönelik yağma hareketi olan 6-7 Eylül Olayları’nı hatırlatarak “Eylül 1955'i hatırlayın. İstanbul'u yaktılar, aynı şey tekrarlanabilir. İç siyasetteki rekabetten ve kavgadan dolayı insanlar bu ateşe sürekli benzin de döker.” uyarısında bulundu.

ŞAM GEREKLİ ADIMLARI ATIYOR

Suriye Hükümeti'nin ülkeye geri dönüş için çeşitli adımlar da attığını aktaran Prof. Yuva, Ürdün-Suriye sınırı arasındaki bölgede yapılan silah bırakma çağrısına çok olumlu yanıtlar geldiğini bildirdi. Yuva şöyle devam etti:

“İnsanlar Ürdün kamplarından geri dönüş yaparak kendi köylerine yerleştiler. Kimseye işkence yapılmadı, kimse hapse atılmadı. Ama Türkiye ile Suriye arasında bu diyalog olmadığı için Türkiye'den dönenleri 'Neden döndünüz?' diye sorgulamaya alırlar. Acaba bunun arkasında bir hinlik mi var, başka hedeflerle mi geldiler diye düşünebilirler.”

Sığınmacıların Türk ekonomisi üzerinde ciddi sorunlara yol açabileceğine işaret eden Yuva, sözlerini şöyle tamamladı:

“Türk toplumunun en az yarısı Suriyelilerin Türkiye'de olmasına karşıdır. Bunu herhangi bir ırkçı-faşist duyguyla yapmıyorlar. Buraya gelen Suriyelileri; bir 'vatan haini', iki Türkiye ekonomisi üzerinde ciddi bir sorun, üç AK Parti'nin arka bahçesi ve potansiyel milis gücü olarak gördüğü için doğrudan onlara karşı konumlanıyor. Gerçekçi olmamız gerekiyor.”

12 AF ÇIKARDILAR

Batılı medya kuruluşlarının ülkelerine dönen Suriyelilerin 'işkence gördüğü' yönündeki iddiaları, ülkeye dönüş için sürekli af paketleri hazırlayan Esad yönetiminin kararları karşısında gerçeği yansıtmıyor. Suriye Hükümeti bugüne kadar 12 kez af çıkararak ülkeye geri dönüş çağrısı yaptı. Suriye'nin yeniden inşası ve büyük kalkınma hamlesi için yurt dışındaki Suriyelilere ihtiyaçlarını olduğunu kaydeden Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esad, geri dönüşün en önemli gündem maddeleri olduğunu bildirmişti.

Resmi rakamlara göre Türkiye'de 3 milyon 737 bin 369 Suriyeli sığınmacı bulunuyor. Bu sayının gerçekte 5 milyonu aştığı tahmin ediliyor. Sığınmacılara ev sahipliği yapan kentlerin başında 534 bin 234 sığınmacıyla İstanbul geliyor. İstanbul’u 460 bin 690 sığınmacı ile Gaziantep ve 435 bin 678 sığınmacıyla Hatay takip ediyor.