Putin'den Erdoğan'a 'SİHA' sitemi

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında önceki gün akşam saatlerinde gerçekleştirilen telefon görüşmesinde, Ukrayna'da kullanılan Bayraktar SİHA'ların da gündeme geldiği kaydedildi.

Kremlin'den görüşmeyle ilgili yapılan açıklamada, görüşme isteğinin Türk tarafından geldiği bildirildi. Rus TASS haber ajansının aktardığına göre de Putin, Ukrayna'yı ülkenin doğusundaki muhaliflere karşı "Bayraktar silahlı insansız hava araçlarının kullanılması" gibi "provokatif" askeri eylemlere girişmekle suçladı.

Putin, Ukrayna yönetiminin ülkenin doğusundaki çatışmaları sona erdirmek üzere varılan Minsk anlaşmalarını ihlal ettiğini ve yıkıcı bir tutum izlediğini vurguladı. Rus lider görüşmede ayrıca, Kiev yönetiminin ülkenin doğusundaki Donbass bölgesinde askeri güç kullanma girişimlerinden vazgeçmesi vurgusu yaptı.

Ukrayna, ekim ayında Türkiye'den satın aldığı Bayraktar TB2 SİHA'larını ilk kez ülkenin doğusundaki güçlere karşı kullandığını resmen açıklamış, bu açıklama Rusya'da rahatsızlık yaratmıştı.

'ERDOĞAN SOÇİ GÖRÜŞMESİNİ SORDU'

Kremlin açıklamasına göre Putin görüşmede Erdoğan'a, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ile 26 Kasım'da Soçi'de gerçekleştirdiği görüşmeyle ilgili de bilgi verdi.

Bilgi isteğinin Erdoğan'dan geldiği belirtilen açıklamada, "Görüşmelerde Bakü ve Erivan'ın bölgede istikrarın sağlanması ve iki devlet arasında hudut tayini için mekanizmalar kurulması bağlamında iş birliğine hazır olduklarını beyan ettikleri ve bunun çok büyük önem taşıdığı" kaydedildi.

Kremlin açıklamasında Azerbaycan ve Ermenistan'ın ticaret, ekonomi ve ulaşım gibi alanlarda gündelik konuları çözmeye istekli olduğu da belirtildi.

ENERJİ VE TARIMDA İŞ BİRLİĞİ

Putin-Erdoğan görüşmesinde iki ülke arasında enerji ve tarım alanlarında iş birliğinin de gündeme geldiği belirtilerek iki liderin, Türkiye-Rusya Üst Düzey İşbirliği Konseyi'nin bir sonraki toplantısının önümüzdeki yılın başında yapılması için hazırlıklara başlamak üzere ilgili birimlere talimat vermeyi kararlaştırdıkları kaydedildi.

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığından yapılan açıklamada ise iki liderin "Türkiye-Rusya ilişkilerini geliştirecek hususları ele aldığı, Azerbaycan-Ermenistan arasında yaşanan gelişmeler ile Suriye, Libya ve Ukrayna başta olmak üzere bölgesel konuları değerlendirdiği" ifadesiyle yetinildi.

UKRAYNA'YA SİHA SATIŞI

Türkiye ile Ukrayna arasında 6 adet Bayraktar TB2 ile 3 yer istasyonu ve 200 adet akıllı mühimmatı içeren anlaşma imzalanmıştı. Ukraynalı yetkililer anlaşmanın 69 milyon dolar değerinde olduğunu, teknik-bakım ve personel eğitimini de içerdiğini açıklamıştı. Bunun yanında Ukrayna devlet silah ticaret şirketi Ukrspetseskport Genel Müdürü Nozdriya, Bayraktar TB2 SİHA'nın Ukrayna'da ortak üretimiyle ilgilendiklerini belirterek, 48 adet SİHA satın almayı planladıklarını bildirdi. Ardından Ukrayna Dışişleri Bakanı Dimitro Kuleba da Bayraktar TB2'lerin üretimi için Ukrayna'da fabrika kurulacağını ve üretimin Ukrayna'da yapılacağını duyurdu.

Ukrayna'ya gönderilen 6 adet TB2'nin yanında çeşitli mühimmatlar da verildi. Artık TB2 ailesi olarak bilinen mühimmat grubunda L-UMTAS (Uzun Menzilli Tanksavar Sistemi), MAM-C ve MAM-L (Hassas Güdümlü Mühimmat), Roketsan Cirit (70mm füze sistemi), BOZOK (Lazer Güdümlü Minyatür Mühimmat), TOGAN (Havadan Bırakılan Havan Mühimmatı) ve KUZGUN (Modüler Müşterek Mühimmat) gibi milli mühimmatlar bulunuyor.

MANDALİNALI MESAJ

Rusya, ikili ilişkilerinde rahatsızlık duyduğu konuları sahada doğrudan muhatabına yansıtan bir diplomatik geleneğe sahip. Rahatsızlıklarını bazen Suriye sahasındaki hava harekatları ile bazen turizm kısıtlamaları ile bazen de yaş meyve-sebze kotaları gösteriyorlar.

Örneğin Moskova’nın geçen yaz uygulamaya aldığı Türkiye'ye uçuş yasağı ile ilgili konuşan Rusya Eğitim ve Bilim Komitesi Başkan Yardımcısı Onishchenko, Türkiye'nin NATO üyeliğini, Kırım'ı Rusya'nın bir parçası olarak tanımadığını ve Ukrayna'ya korvet ve İHA/SİHA satışını hatırlatmış, “Bu drone'lar orada bizim paramızla üretiliyor.” demişti.

Rusya Federasyon Konseyi’nin Başkan Yardımcısı Konstantin Kosaçov da Rus turistlerin Türkiye tatillerinden vazgeçmesini “bir vatanseverlik sınavı” olarak gördüğünü söylemiş, “Bu, Rusları dinlenmeye davet eden ülkenin liderinin, sorumsuz beyanlarına toplumumuzun gerçekten güçlü bir cevabı olacaktır.” diye konuşmuştu.

Ukrayna'nın TB2 ile Donbass'ı hedef aldığı gün, Rusya'dan ilginç bir haber daha geldi. Rusya, Türkiye’den deniz yolu ile Krasnodar’a ulaşan 218 tonluk 12 parti mandalinanın ülkeye girişine izin vermedi. Buna gerekçe olarak da ürünlerde Akdeniz meyve sineği görüldüğünü açıkladı.

Mandalina, Türkiye'nin yaş meyve-sebze ihracatındaki en önemli kalem. Türkiye'nin 2020 yılında gerçekleştirdiği 933 milyon dolarlık narenciye ihracatının 437 milyon 696 bin doları mandalina dış satımıyla kaydedilmiş. Bunun da 243 milyon dolarlık bölümü Rusya'ya gönderilmiş.

Türkiye ile Rusya'nın 100 milyar dolarlık ticaret hedefi koyduğu bir dönemde bu tür kısıtlamaların gelmesi, siyasi mesajlar olarak değerlendiriliyor. Daha önce de Rus uçağının düşürülmesinin ardından Moskova, Türkiye’den 24 tarım ürününün ithalatını resmen yasaklamış ve bu dönem ciddi bir domates krizi yaşanmıştı.