Rusya yüksek gelire ulaştı Ukrayna temerrüde gidiyor

Dünya Bankası'nın pazartesi günü açıklanan yıllık milli gelir sıralaması, Rusya'nın artık yüksek gelirli bir ülke olduğunu gösterdi. Banka, GSYH’yi 1989 yılına kadar uzanan bir yönteme göre ölçüyor. Sınıflandırmalar her 1 Temmuz'da bir önceki takvim yılının kişi başına düşen GSYH’sine göre güncellenip, gelir ABD dolarının eşdeğeri olarak ölçülüyor.

Ukrayna için ise işler tam tersi. Savaş boyunca aldığı silah ve krediler ödenemeyecek boyutlara ulaştı. The Economist'in pazar günkü haberine göre Kiev, alacaklılarıyla bir yeniden yapılandırma anlaşması müzakere edemezse önümüzdeki ay gibi erken bir tarihte devasa borçlarını ödeyemeyebilir.

ASKERİ FAALİYET ARTIŞI SAĞLADI

Dünya Bankası blogunda yer alan bir yazıda, "Rusya'daki ekonomik faaliyet 2023'te askeri faaliyetlerdeki büyük artıştan etkilenirken, büyüme ticaret (+ yüzde 6,8), finans sektörü (+ yüzde 8,7) ve inşaattaki (+ yüzde 6,6) toparlanmadan da destek buldu" denildi.

Banka, "Bu faktörler hem reel (yüzde 3,6) hem de nominal (yüzde 10,9) GSYH'de artışa yol açtı ve Rusya'nın kişi başına Atlas GSMH'si yüzde 11,2 oranında büyüdü." diye ekledi.

Bu ekonomik büyüme, ABD ve müttefiklerinin Ukrayna ihtilafı nedeniyle Rusya'ya karşı binlerce yaptırım uygulamasından ve amaçlarının Rus ekonomisini yok etmek ve Moskova'da rejim değişikliğini kışkırtmak olduğunu açıkça belirtmelerine rağmen gerçekleşti.

YÜKSEK GELİR NE DEMEK?

Bir ülkenin yüksek gelirli sayılabilmesi için bir önceki mali yılda 13 bin 845 dolar olan GSYH'sinin 14 bin 5 doların üzerinde olması gerekmektedir. Bu ayarlama Çin, Japonya, Birleşik Krallık, ABD ve Avro Bölgesi'nin GSYH deflatörlerinin ağırlıklı ortalamasına dayanmakta. Gelir sınıflandırmasının, GSYH'yi "ekonomik kapasitenin geniş kapsamlı bir göstergesi" olarak kullanarak bir ülkenin gelişmişlik düzeyini yansıtması beklenmekte.

Dünya Bankası raporları ayrıca Güney Asya ile Latin Amerika ve Karayipler'de kalkınma yönünde bir eğilim olduğunu gösterirken, Orta Doğu ve Kuzey Afrika 2023'te 1987'dekinden daha kötü durumdaydı. Buna karşılık, Avrupa ve Orta Asya 1987'de yüksek gelirli ülkelerin yüzde 71'ine sahipken geçen mali yılda bu oran yüzde 69'a düşmüştü.

BORÇ DONDURMA HAKKI BİTİYOR

Ukrayna ise hem sahada hem de ekonomide zor durumda. Şubat 2022'de, aralarında ABD'li finans devleri BlackRock ve Pimco'nun yanı sıra Fransız varlık yöneticisi Amundi'nin de bulunduğu tahvil sahipleri, Rusya ile yaşadığı anlaşmazlık nedeniyle Ukrayna'ya iki yıllık borç dondurma hakkı tanıdı. Ancak bu anlaşma ağustos ayında sona eriyor ve Kiev'in alacaklıları borç faizlerini yeniden ödemeye başlamasını bekliyor.

The Economist’teki haber kaynağına göre bu anlaşma Ukrayna'nın yıllık GSYH'sinin yüzde 15'ine tekabül ediyor; yani ödemeler gerekli olsaydı, Kiev'in savunmadan sonra en büyük ikinci harcama kategorisi borçları olacaktı.

EKONOMİ 4’TE 1 ORANINDA KÜÇÜLDÜ

Rusya ile yaşanan çatışmanın Ukrayna ekonomisine ağır bir darbe vurduğu ve çatışmaların başlamasından bu yana ekonominin dörtte bir oranında küçüldüğü belirtiliyor. Makalede, Kiev'in borç/GSYH oranının, Batı'nın "etkileyici" desteğine rağmen yılsonuna kadar yüzde 94'e yaklaşacağı, ancak bu desteğin büyük ölçüde "nakit yerine top, tank ve tahsis edilmiş fonlar" şeklinde geldiği belirtildi.

"Ukrayna'nın temerrüde düşmekten kaçınmak için bir ayı var" diyen yayın organı, Uluslararası Para Fonu'nun (IMF) bir borç hafifletme planı müzakere etmeye istekli olduğunu, ancak mevcut süre içinde böyle bir anlaşmanın olası olmadığını da sözlerine ekledi.

ANLAŞMAYA VARAMIYORLAR

Geçen ay Ukrayna hükümeti, ülkenin 20 milyar dolarlık Eurobond borcunun yeniden yapılandırılması konusunda bir grup yabancı yatırımcı ile anlaşmaya varamadı. Kiev, IMF'nin yeniden yapılandırma taleplerini karşılamaya ve uluslararası piyasalara erişimini sürdürmeye çalışırken tahvil sahiplerini yüklü bir borç indirimini kabul etmeye çağırıyordu.

Ukrayna borcunu mevcut değerinin yüzde 60'ı oranında azaltmaya çalışırken, kreditörler yüzde 22'nin "daha makul" olduğunu söyledi.

Yeni bir borç yeniden yapılandırma anlaşmasına varılamazsa Ukrayna temerrüde düşebilir. Bu da ülkenin kredi notuna zarar verecek ve gelecekte borçlanmasını zorlaştıracak.

Haberde Kiev için en olası senaryoların borç ödemelerinin 2027 yılına kadar dondurulması ya da temerrüt ilan edilmesi olduğu belirtildi. Her iki durumda da Ukrayna'nın alacaklılarına ödemelerine devam etmeyeceği belirtildi.