Rusya’dan davet: Ticaretin ötesinde birlikte üretim

Rusya Federasyonu Başkurdistan Özerk Cumhuriyeti Türkiye Temsilcisi Marat Tansykkuzhin, 3 Mart Pazar günü Ulusal Kanal’da Aydınlık Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Mustafa İlker Yücel’in sunduğu Ezber Bozan programına konuk oldu. 1919’da Rusya içerisinde kurulan ilk özerk Türk Cumhuriyeti olduğunun bilgisini veren Tansykkuzhin, toplam 4 milyon olan ülke nüfusunun yüzde 65’inin Müslüman olduğunu aktardı. Başkurdistan’ın, Rusya Federasyonu’nun petrol arıtma, kimya, makine imalatı ve tarım merkezi olarak bilindiğini dile getiren Tansykkuzhin, özellikle Sakarya Ticaret ve Sanayi Odası ve Konya Ticaret Odası’yla önemli ticari ilişkiler kurulduğunu belirtti. Tansykkuzhin, “2023’teki para transferinde vs. tüm sıkıntılara rağmen Konyalı şirketler çok büyük ihracat yaptı Rusya'ya. Konya değirmen ve silo üretiminde çok kuvvetli. Rusya da dünyanın tahıl ambarı. Rus pazarında o tür malzemelere büyük ihtiyaç var. Konya şirketleri bu imkanları çok iyi değerlendiriyor.” dedi.

BATILI ŞİRKETLER ÇEKİLDİ TÜRKİYE’YE İMKAN DOĞDU

Ukrayna özel askeri operasyonunun başlamasından sonra Rus pazarından 1200’e yakın Batılı şirketin çekildiğini söyleyen Marat Tansykkuzhin, oluşan boşluğun Türkiye için ciddi imkanlar doğurduğunu ve Türk şirketlerinin küçük istisnalar hariç Rus pazarını terk etmeyerek yatırımlarını aktardığını kaydetti. İlker Yücel’in “Türk şirketlerin Başkurdistan’da hangi sektörlerde yatırımları mevcut?” sorusunu yanıtlayan Tansykkuzhin, şu ifadeleri kullandı:

“Başkurdistan’da Türk şirketlerinden Şişecam’ın büyük bir yatırımı var. Anadolu Efes'in de bira fabrikası mevcut. Limak, büyük bir alt yapı projesini şu an bitirmek üzere. Başkurdistan’da özel serbest bölgesi kuruldu. Türk firmaları için önemli fırsat. Çünkü özel serbest bölgesinde üretim yapan firmalar hem Rusya Federasyonu içerisinde hem de Avrasya Ekonomik Birliği üyesi olan Rusya, Beyaz Rusya, Kazakistan, Kırgızistan, Ermenistan gibi ülkelere gümrüksüz mal ürün pazarlayabiliyor.”

KARŞILIKLI TİCARET YÜZDE 118 ARTTI

Yücel’in “Ukrayna'ya yönelik operasyon başladıktan sonra iki ülkenin ticaretinde azalma oldu mu?” sorusuna “2023 yılında Türkiye’nin Başkurdistan ihracatının yüzde 118 arttı.” yanıtını veren Tansykkuzhin, şöyle devam etti:

“Hem Başkurdistan’ın hem de Türkiye'nin ihracatı oldukça artıyor. Tabii ki para transferindeki sorunlar etkiliyor ama iki ülkenin firmaları ulusal para birimleriyle de ticareti yoğunlaştırdı. Bu para transferiyle ilgili olarak da büyükelçiliğimiz ve ticaret müşavirliğimiz ilgili birimlerle görüşüyor ve bazı çözümler söz konusu. Her iki taraf için de sürdürülebilir bir çözüm önemli. Gerekli çalışmaları sürüyor.”

Rusya ve Türkiye ekonomisi birbirini çok iyi tamamlama özelliğine sahip olduğunu vurgulayan Tansykkuzhin, şunları kaydetti:

“Türkiye, mineral yakıtlar, demir çelik malzemeleri, gıda, ham madde tedarik ediyor. Türkiye'nin un sektörünün çoğu, Rusya Federasyonu'ndan gelen tahıl ürünlerinden oluşuyor. Rusya’nın geleneksel olarak Türkiye'den yaş meyve sebze alımları var. Sanayi kuruluşlarımız son dönemde Avrupa menşeili makineyi ikame edebilen Türk markalarına yoğunlaştı. Ciddi ölçüde makine alımları da söz konusu. Bizim tercihimiz Başkurdistan’da beraber üretim yapmak. Gerekirse ortak da buluruz, arazi konusunda yardımcı oluruz, her türlü teşvikleri de sağlarız.”

‘SADECE TİCARET YAPMAYALIM BİRLİKTE ÜRETELİM’

Başkurdistan’da özellikle ham maddenin işlenmesine odaklı üretimin ön plana çıktığını paylaşan Tansykkuzhin, Türk iş dünyası için fırsat olan sektörleri şöyle sıraladı: “Mobilya sektörü önü açık bir sektör. Batılı şirketler Rus pazarını terk etmiş durumda. Türkiye'nin de mobilya sektöründe bilgi birikimi yüksek. Bu konuda yatırımlar düşünülebilir. Asansör üretimi çok önemli. Rusya inşaat sektöründe rekorlar kırıyor. 2023 senesinde Rusya Federasyonu’nda 153 milyon metrekare konut inşaatı yapıldı. İnşaat malzemeleri, ev düzenlemesiyle ilgili ürünlerde yatırım projeleri düşünülebilir. Bunların hepsi Türkiye'nin de çok güçlü olduğu sektörler. Sadece ticaretle sınırla kalmayalım, üretimi beraber yapalım.”

‘İŞBİRLİĞİNE DEVAM EDECEĞİZ’

Yücel, Tansykkuzhin’e “Başta ABD olmak üzere Batı, Türkiye ve Rusya ticaretini engellemek istiyor. ABD Ticaret ve Kalkınma Ajansı Türk iş insanlarını Rusya'yla ticarete girmelerini tehditlerle engellemeye çalışıyor. Sizce bu engellemeler nasıl aşılır?” sorusunu yöneltti. Tansykkuzhin, değerlendirmeyi yaptı: “Türk iş dünyasını zarar ve sıkıntıya sokan bu tehditler kesinlikle kabul edilemez. Rusya olarak, Başkurdistan, olarak Rus iş dünyası olarak Türkiye ile ilişkilerimizi geliştirmeye kesinlikle kararlıyız. Tabii ki riskleri analiz ederek ve Türk iş dünyasının kaygı ve endişelerini dikkate alarak işbirliğimize devam edeceğiz.

AMBARGOYA RAĞMEN 50 YILLIK DENEYİM

“Türkiye'nin aslında bir tecrübesi var. İran, 50 yılı aşkın süredir Batı ambargosu altında. Fakat Türk iş dünyası İran'la ticaret ve yatırım ilişkilerini geliştirmeye devam ediyor. Güzel bir örnek aslında. Türk iş dünyasının cesaretle alakalı hiçbir sıkıntı yaşamadığını görüyoruz. Hatta Rusya ve Türk iş dünyasının birbirine karşı güveni de arttı.”

Yücel’in yaptırımların Rusya'yı etkileyip etkilemediği yönündeki soruya karşın, Avrupa ülkelerinin daha çok etkilendiğini belirten Tansykkuzhin, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Rus ekonomisi gelişmeye devam ediyor. Rusya, bazı sektörlerde alternatif, olmayan bir ülke. Özellikle petrol, petrokimya rafineri ürünleri, çelik malzemeleri, plastik ham maddesi, tarım ve özellikle tahıl sektörü. Bu sektörlerin sayesinde yaptırımlar, daha çok bu yaptırımları bizim ülkemize karşı uygulayanları etkiledi. Avrupa'nın en büyük sanayi ve ekonomisi Almanya uygun fiyatlarla alınan doğalgaz ve enerji kaynaklarından yararlanıyordu. Fransa için de bunlar geçerli. Rusya ise büyük bir yani coğrafya olduğu için mutlaka alternatif ortaklarını bulabiliyor. Türkiye, Hindistan, Çin, Orta Doğu ülkeleri. İlk etaplarda firmaların sıkıntı yaşamadı diyemeyiz. Ufak sıkıntılar yaşandı ancak şirketlerimiz çok hızlı adapte oldu. Devlet desteği sayesinde ve çok hızlı toparlandı.”