Körfez ülkeleri Rusya ile bağlarını güçlendiriyor
Rusya-Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi 6. Stratejik Diyalog Toplantısı dünya genelinde barış, güvenlik, istikrar ve refahın sağlanmasına yönelik ortak çaba mesajlarıyla öne çıktı.
Rusya Dışişleri Bakanlığı bünyesinde, 10 Temmuz Pazartesi günü başkent Moskova’da Rusya-Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi (KİK) 6. Stratejik Diyalog Toplantısı yapıldı. Toplantıya Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un ev sahipliğinde, Bahreyn Dışişleri Bakanı Ziyani, Umman Dışişleri Bakanı Busaidi, Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Ferhan, Katar Dışişlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Sultan Murayhi ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Devlet Bakanı Marar ve Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) Genel Sekreteri Jasem Muhammed Albudaiwi katıldı.
‘İŞBİRLİĞİMİZ KENDİSİNİ KANITLADI’
Toplantının başında açılış konuşmasını yapan Lavrov, söz konusu formatın oluşturulmasının üzerinden 12 yıl geçtiğini, bu süre boyunca stratejik diyaloğun, önemli bölgesel ve küresel meselelerle ilgili görüş alışverişinde bulunmak, ülkeler arasında ekonomik ve insani işbirliğini geliştirmek için etkili bir mekanizma olarak kendisini kanıtladığını söyledi.
Rusya’nın Konseye üye ülkelerle çok yönlü ilişkisini geliştirmeye devam ettiğini belirten Lavrov, zorlu jeopolitik koşullara rağmen ticarette olumlu gidişatı karşılıklı korumayı başardıklarını anlattı.
Lavrov, geçen yılın sonunda Rusya ile Konsey üyesi ülkeler arasındaki ticaret hacminin, bir önceki yıla göre yüzde 6 arttığına dikkati çekti. Stratejik açıdan önemli olan Orta Doğu'nun karşı karşıya bulunduğu tüm zorlukları müzakere edeceklerini söyleyen Lavrov, çok sayıda zorluk ve tehdide etkin şekilde karşı koymak adına “bölgesel bir toplu güvenlik sistemi oluşturma” konusuna değineceklerini belirtti.
Bakan Lavrov, Rusya ile Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyinin 2023-2028 dönemi için ortak bildiri ve eylem planının kabul edildiğini duyurdu.
GÜVEN MESAJI
Lavrov toplantı bittikten sonra düzenlenen basın toplantısında, körfez ülkeleri ile aralarındaki güven konusuna vurgu yaparak, Rusya ve Körfez ülkelerinin birbirlerine karşı tutumlarını dürüstçe ifade ettiklerini anlattı. Ne Rusya ne de Körfez ülkelerinin üçüncü taraflarla ilişkilerine karışmaya çalışmadığına dikkati çekerek, Rusya ile bu ülkeler arasındaki ilişkileri, “karşılıklı saygıya dayalı, birbirlerinin çıkarlarını gözeten, müzakere edilen herhangi bir konuya ortak yaklaşımlar konusunda fikir birliği oluşturma arzusuna dayalı dostane ortaklık” olarak nitelendirdi.
KARADENİZ TAHIL ANLAŞMASI YORUMU
Rusya’nın tahıl konusunda Arap ortaklarının tüm ihtiyaçlarını karşılamaya hazır olduğunun altını çizen Lavrov, “Bugün Arap ortaklarımızın ek ihtiyaçları da dahil olmak üzere tüm ihtiyaçlarını karşılamaya hazır olduğumuzu söyledik. Bunun için hiçbir engel yok.” ifadelerini kullandı.
Bir gazetecinin, Karadeniz Tahıl Anlaşması’nın şartlarının iyileştirilmesine yönelik sorusu üzerine Lavrov, bu anlaşmanın Rusya ile ilgili kısmının uygulanmadığını söyledi.
Birleşmiş Milletler yetkililerinin bu hususta inanılmaz çaba sarf ettiklerini uzun süredir işittiklerini belirten Lavrov, “Bu inanılmaz çabalar hiçbir sonuç getirmedi. Bu yüzden var olmayan bir şeyin nasıl iyileştirileceğini bilmiyorum.” diye konuştu.
Rus diplomat, anlaşmanın Ukrayna ile ilgili kısmının ticari projeye dönüştüğünü savunarak, Ukrayna limanlarından ihraç edilen toplam tahıl hacminin yüzde 3'ten azının Dünya Gıda Örgütü listesinde yer alan en fakir ve muhtaç ülkelere gittiğini dile getirdi.
‘ORTAKLIK KONUSUNDA İDDİALIYIZ’
KİK Genel Sekreteri Jasem Albudaiwi, KİK ülkeleri ile Rusya arasındaki ilişkilerin önemli ve tarihi olduğunu ve çoklu ortaklıklar içerdiğini belirtti. KİK ülkelerinin “dünyanın tüm ülkelerindeki dost, kardeş ve stratejik ortaklarıyla ilişkilerini güçlendirmek için aktif bir çaba içinde olduğunu” ifade eden Albudaiwi, Konsey ülkelerinin “ilişkilerini yoğunlaştırmak, güçlendirmek ve Körfez ülkelerinin çözülmesine katkıda bulunabileceği bazı bölgesel sorunların çözümünde bu ilişkileri kullanmak ve bunlardan yararlanmak için çaba sarf ettiklerini ve birçok adım attıklarını” belirtti.
Körfez Arap ülkeleri ile Rusya arasındaki stratejik diyaloğun önemine dair olarak Albudaiwi, Rusya ile ilişkileri “önemli ve tarihi, çok sayıda ortaklığımız var” şeklinde tanımladı.
KİK ülkelerinin Rusya ile “Ortak Eylem Planı (2023-2038) üzerinde mutabık kaldıklarına” dikkat çeken Albudaiwi, bunun “ekonomik, yatırım, siyasi, sosyal, sağlık ve kültürel alanların yanı sıra enerji, gaz ve petrol gibi birçok alanda ortak işbirliğini koordine etmeyi ve güçlendirmeyi amaçlayan iddialı bir plan” olduğuna işaret etti. Albudaiwi, “Bu ortaklık konusunda iddialıyız ve aktif bir şekilde bunu güçlendirmeye çalışıyoruz.” ifadelerini kullandı.
KÖRFEZ ARAP ÜLKELERİ İŞBİRLİĞİ KONSEYİ
Bahreyn, Katar, Kuveyt, Birleşik Arap Emirlikleri, Umman ve Suudi Arabistan; körfez ülkelerinin bir araya geldiği bölgesel bir örgüt olan Körfez Arap ülkeleri işbirliği konseyi, 1981 yılında kurulmuştur. Örgütün ana hedefleri üye ülkeler arasında siyasi koordinasyon ve ekonomik entegrasyonun yanı sıra Basra Körfezi'nde bölgesel güvenlik ve savunmanın sağlanması için etkileşimdir. 2016'da başlatılan Rusya-KİK stratejik diyaloğunun ilk toplantısı 2017'de Suudi Arabistan'ın başkentinde yapıldı.
ORTAK BİLDİRİ
Rusya-Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi 6. Stratejik Diyalog Toplantısı ortak bildirisi açıklandı. Açıklamada öne çıkan maddeler şunlar:
- "KİK ülkelerinin Ukrayna'daki krize siyasi bir çözüm bulunması için gerekli koşulların yaratılmasına yönelik arabuluculuk çabaları" memnuniyetle karşılandı
- "Sudanlı tarafların sakinleşmesini sağlamak üzere Cidde'de yürütülen barış görüşmelerine verilen destek" vurgulandı.
- "Deniz güvenliğinin korunmasının ve KİK ülkelerindeki deniz taşımacılığı hatlarına ve petrol tesislerine yönelik tehditlerin ele alınmasının önemi" belirtildi.
- "Tüm Yemenli taraflara Birleşmiş Milletler himayesinde derhal doğrudan müzakerelere başlama" çağrısında bulunuldu.
- "Tüm yabancı güçlerin, yabancı savaşçıların ve paralı askerlerin Libya'dan ayrılması ve başkanlık seçimlerinin yapılması" çağrısında bulunuldu.
- “Rusya ile KİK ülkeleri arasındaki ticari alışverişin arttırılmasına yönelik ortaklıkların destekleneceği” bildirildi.
- “Rusya-Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi’nin 7. Stratejik Diyalog Toplantısı’nın 2024’te Katar’da yapılmasına” karar verildi.