Rusya'nın NATO operasyonuna karşı operasyonu

Moskova, Washington ve Brüksel’in taktik ve stratejideki ortaklık ve farklılıklarına büyüteci tutalım.

NATO'NUN ZAYIF HAFIZASI

Rusya'nın Ukrayna'daki askeri operasyonunu kınayan önde gelen AB ve NATO yetkilileri, Avrupa'nın 2. Dünya Savaşı'nın sona ermesinden bu yana ‘böyle bir şey yaşamadığını’ belirtmeyi unutmadılar.

Ancak böyle bir görüş, AB ve NATO'nun zayıf hafızasını ve Avrupa merkezli zihniyetini yansıtıyor. Üstelik Balkanlar ve Doğu Akdeniz Avrupa'nın bir parçası değilmiş gibi davranıyorlar. 1946'dan 1949'a kadar süren Yunan iç savaşında 30.000'den fazla insan öldü. Sonrasında iktidara gelen Yunan aşırı sağının eylemlerinin zorlamasıyla başlayan Kıbrıs'ta Rumlar ve Türkler arasındaki kanlı savaşı, yalnızca Türkiye'nin 1974'teki müdahalesi durdurdu. O zaman bile NATO, Türkiye'nin ve Türklerin çıkarlarını hiçbir şekilde koruyamadığını gösterdi. Yirmi üç yıl önce Yugoslavya bombalanmıştı. Bu, Avrupa'da NATO güçleri tarafından yürütülen bir savaştı.

YUGOSLAVYA'YA KARŞI SAVAŞ

NATO'nun Yugoslavya'ya karşı Müttefik Kuvvet Operasyonu 24 Mart 1999'da başladı. Bombardıman sırasında hem Sırplar hem de Arnavutlar arasında çok sayıda askeri ve sivil kayıp meydana geldi. Askeri müdahale 10 Haziran 1999'da sona erdi.

NATO'nun Yugoslavya'yı bombalaması sırasında, yaklaşık 400'ü çocuk olmak üzere 1.700 sivil öldürüldü ve yaklaşık 10.000 kişi ağır yaralandı. 1 milyona yakın kişi susuz, 500 bin kişi işsiz, binlerce kişi başının üstünde çatısız kaldı. BM'ye göre, çoğu Sırp olan 821 kişi kayıptı. Silahlı kuvvetlerin ve Yugoslavya İçişleri Bakanlığı'nın kayıpları 462 Yugoslav asker ve 114 polis memuruydu. Askeri operasyonun ana kurbanları askerler değil, sivillerdi.

Yugoslavya'daki NATO güçleri hem askeri tesisleri hem de konut binalarını, su borularını, köprüleri, bir televizyon merkezini, tıbbi tesisleri, okulları ve anaokullarını ve yolcu trenlerini bombaladı. 7 Mayıs 1999'da bir Amerikan füzesi Belgrad'daki Çin büyükelçiliğini yok etti.

NATO güçleri 123 ülkede yasak olan misket bombalarını kullandı. Bombalama sonucunda Yugoslavya önemli ölçüde zarar görmüş ve toprak, su ve hava kirliliğine maruz kalmıştır. NATO kuvvetleri tarafından tükenmiş uranyum mühimmatının kullanılması radyoaktif kirlenmeye neden oldu. Bu daha sonra Sırbistan'da kanser oranlarında çarpıcı bir artışa yol açtı.

NATO'nun Pancevo sanayi kompleksine yönelik saldırıları sonucunda, nitrojen tesisi, petrol rafinerisi ve petrokimya kompleksi üzerinde gözle görülür hasarlar meydana geldi. Zehirli kimyasallar ve bileşikler atmosfere, suya ve toprağa girerek Balkanlar genelinde insan sağlığını ve ekosistemi tehdit etti.

NATO bombardımanı, çok sayıda ekonomik tesise zarar verdi. 2 Haziran'a kadar 50'den fazla köprü, iki petrol rafinerisi, tüm petrol depolarının %57'si, 14 büyük endüstriyel tesis ve 9 büyük elektrik enerjisi sanayi merkezi hasar gördü.

NATO'nun Yugoslavya'ya yönelik operasyonu, BM onayı almadığı için resmi olarak "insani müdahale" olarak meşrulaştırıldı.

NATO, görünüşte Kosovalı Arnavutların "soykırımını" durdurmak için Sırbistan'ı bombaladı. Operasyonun sonucu, Sırpların Kosova'dan toplu göçü oldu. Yugoslav birliklerinin Kosova'dan çekilmesinden birkaç gün sonra 164.000 Sırp ve 24.000 Roman kaçtı.

NATO'nun Yugoslavya'ya yönelik operasyonunun siyasi sonucu, Kosova'nın ayrılması ve ardından kalan toprakların Sırbistan ve Karadağ'a bölünmesiydi.

YAKLAŞIM FARKLILIKLARI: NATO VE RUSYA

24 Şubat 2022'de Ukrayna'daki Rus askeri operasyonu başladı. Her iki askeri operasyon da BM Güvenlik Konseyi tarafından onaylanmadı. Ancak birçok yönden ayrılıyorlar.

Bir yandan, 1999'da NATO, Kosova'nın Arnavut nüfusunu koruma bahanesiyle Yugoslav egemenliğini ihlal etti. Rusya askeri operasyonunun gerekçelerinden biri olarak Donbass'taki Rus halkının soykırımdan korunmasını öne sürdü. Ancak Donbass'taki çatışma 8 yıl sürdü ve tüm bu 8 yıl boyunca Rusya bölgenin Ukrayna'ya yeniden entegre edilmesinde (Minsk Anlaşmaları) ısrar etti.

Ayrıca Rusya, Ukrayna'nın kitle imha silahları (nükleer silahlar) elde etmesini engelleme arzusuyla operasyonunu haklı çıkarmaktadır. Bu tür planların varlığı, bu yılki Münih Güvenlik Konferansı sırasında Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy tarafından ima edildi. Slobodan Miloseviç yönetimindeki Yugoslavya, NATO ülkeleri için hiçbir tehdit oluşturmadı. Kitle imha silahları geliştirmedi ve askeri sanayideki ABD düşmanlarıyla işbirliği yapmadı.

Nükleer planlara ek olarak, Ukrayna Moskova'ya ulaşabilen (Ukrayna sınırından Moskova'ya mesafe 500 kilometredir) balistik füzeler geliştiriyordu. Ukrayna'nın NATO'ya katılımı (anayasada bir hedef olarak yer alıyor) aynı zamanda bu tür füzelerin Rusya sınırlarına yakın olma olasılığı anlamına da geliyordu. NATO danışmanları Ukrayna birliklerini eğitiyordu. Ukrayna, 24 Şubat 2022'den çok daha önce NATO silahı ve "askeri yardım" alıyordu.

Dolayısıyla Rusya'nın Ukrayna'da askeri operasyon başlatmak için NATO'nun 1999'da Yugoslavya örneğinde ortaya koyduğundan daha fazla nedeni var.

Savaşın yürütülme biçiminde de ciddi farklılıklar var. Rusya misket bombalarını toplu halde kullanmıyor. Rus birlikleri, tükenmiş uranyum mühimmatlarıyla silahlandırılmış değil. NATO'nun aksine Rusya, Ukrayna'nın ekonomik altyapısını kasten yok etmiyor.

Bir ay süren Rus askeri operasyonu sırasında, Rus birlikleri kimya sanayi tesislerine veya sivil işletmelere saldırmadı.

Müttefik Kuvvetler Harekatı sırasında, endüstriyel ve sosyal altyapıya toplam 1991 saldırı gerçekleştirildi. Rus kuvvetleri sivil tesisleri hedef almıyor. Ana saldırılar askeri hedeflere, askeri işletmelere, onarım üslerine ve ekipman depolarına yöneliktir. Askeri kampanyanın ilk günlerinde Rus birlikleri düşman kışlalarını bile hedef almadı.

Sadece şehirlerin yerleşim bölgelerinde askeri teçhizat konuşlandıran Ukrayna silahlı kuvvetlerinin varlığının isabetli bir şekilde tespit edildiği yerleri vurdular. Tabii ki, bu tür tesislere yapılan saldırılar sıklıkla sivil altyapıya yönelik saldırılar olarak sunulur. Ancak bu, Batı'nın Rusya'ya karşı yürüttüğü bilgi savaşının bir parçasıdır.

Aksine, Ukrayna birlikleri, Rus birliklerine karşı koymak için yüksek riskli tesisleri (Zaporijya Nükleer Santrali) kale olarak kullanmaya çalıştı. Bu, Avrupa'nın radyasyon güvenliğini tehdit etti.

Katılan ölçek ve güçlerdeki fark, sivil nüfus da dahil olmak üzere savaşın kayıplarını etkiler. Rusya'nın Ukrayna'daki askeri operasyonuna en yakın benzetme, 2003'te Irak'taki ABD-İngiliz askeri operasyonu olabilir. O tarihte George W. Bush ve Tony Blair, Irak'a saldırmak için anlaşmıştı.

O zamanlar ABD ve İngiliz birlikleri halı bombardımanı, beyaz fosfor ve seyreltilmiş uranyum bombaları kullandı. Irak'taki harekatın ilk altı haftasında ABD birlikleri yaklaşık 7.400 sivili öldürdü. Bu arada, BM'ye göre Ukrayna'daki çatışmanın ilk ayında 800'den az sivil öldürüldü. Rusya, Irak'ta Amerikalıların ve İngilizlerin yaptıklarından çok daha insani davranıyor. Aynı zamanda ölü ve yaralıların çoğunun sivil olduğu Yugoslavya'ya göre çok daha insancıl bir hareket tarzı izliyor. Mevcut çatışmada Ukrayna ordusunun kayıplarının 5.000 ila 15.000 arasında olduğu tahmin ediliyor. Bu, Rusların ABD ve NATO'nun aksine sivillerle değil, öncelikle orduyla savaştığının bir başka teyidi.