Rusya'ya ihracatta iki engel daha aşıldı

Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik operasyonu sonrası bu iki ülke ile ticaretin aksamaması için en öncelikli iki konu lojistik ve ödemelerin nasıl yapılacağıydı. Ödemeler konusunda Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın 7 Nisan 2022 tarihli talimatı ile adım atıldı. Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri'nin (GAİB) üyelerine geçtiği bilgiye göre, “Döviz olarak beyan edilen ihracat bedellerinin Türk lirası olarak kabulü” genelgeye eklenen geçici bir madde ile sağlandı. Genelgede yer alan geçici madde 1'de “Ukrayna ve Rusya’ya gerçekleştirilmiş veya gerçekleştirilecek ihracat işlemleriyle ilgili olarak ihracat bedellerinin döviz cinsinden beyan edilmiş olsa dahi Türk lirası olarak da kabulü mümkündür.” denildi. Şubat ve Mart aylarında Rusya ve Ukrayna'ya ihracatta ciddi düşüşler söz konusuydu. Alınan bu kararlarla birlikte ödemelerde milli paraların payı artarken, bedellerin alınması konusunda da kolaylık sağlanarak ticaretin devamlılığı açısından adım atılmış oldu.

'RUBLE İLE GAZ ALABİLMELİYİZ'

Kararı olumlu karşılayan ihracatçılar Aydınlık'a yaptıkları değerlendirmede şunları aktardılar: “Bu ülkelerden ihracat bedellerinin yurda getirilmesi süresinin de uzatılmasını talep ediyorduk o da uzatıldı. Yerel paralarla ticaret anlamında TL ve ruble ile alalım diyorduk. Bu yönde bir kolaylık sağlanmış oldu. Burada o para bu para değil. Önemli olan kur riskini kim karşılayacak kısmıydı. Bu yapılırsa yerel paralarla ticaret artar. Bizim kur korumalı hesap uygulaması sayesinde TL bir raya oturdu. Rusya'ya da biz bunu önerdik. Merkez Bankası yetkilileri ile yapılan toplantıda ihracatçılar olarak bizim kur korumasını siz Rusya'ya da önerin onlar da rublenin değerini stabil yapmak için benzer bir şey yapabilirler, dedik. Doğru söylüyorsunuz, dendi. Bunlar kendi aralarında zaten sürekli istişare halindelerdir. Şimdi ruble de kayıplarını geri kaldı. Bu anlamda yerel paralarla ticaret daha uygun hale geldi. Tabi bizim bazı taleplerimiz var. Örneğin deri ürünleri ve kürkte Rusya'nın bazı uygulamaları ve vergilendirmeleri var. Bunları kaldırmaları lazım. Çünkü bu uygulamalar yüzünden hem ticaret zorlaşıyor hem de Rus halkı daha pahalı ürün alıyor. Biz mesela ruble ile gaz alabilmeliyiz. Bunu biz bakanlara da söyledik.”

Diğer yandan konuştuğumuz ihracatçılar dün itibarıyla Merkez Bankası ile Türkiye İhracatçılar Meclisi arasında bir görüşme yapıldığını bildirdiler. Görüşmenin ana konusunun ise, belli bir beyannamenin üzerindeki ihracat bedellerinin yüzde 25'inin TL'ye çevrilmesi konusundaki düzenlemenin değiştirilmesine yönelik (artış veya azalış ifade edilmese ede bir miktar artış bekleniyor) olduğu bildirildi.

ANALİZLERDE HASSAS OLUNACAK

Bunun yanında geçen hafta sizlere aktarmıştık. Batı Akdeniz İhracatçılar Birliği (BAİB) Başkanı Ümit Mirza Çavuşoğlu, Antalya'ya gelen Rus heyetin yaş meyve ve sebze üretim, paketleme, laboratuvar yerlerinde yaptıkları incelemelerin ardından ithalattaki yasakları kaldırdıkları yönünde bildirimde bulunduklarını ifade etmişti. Bunun üzerine Ticaret Bakanlığı Orta Akdeniz Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğü'nün “Rusya Federasyonu'na taze meyve ve sebze ihracatımız” konulu yazısına ulaştık. Burada 8 Nisan 2022 tarihli Tarım ve Orman Bakanlığı Gıda ve Tarım Kontrol Genel Müdürlüğü'nün dağıtım yerlerine geçtiği yazıya yer verildi. Buna göre Rus heyetin 28-31 Mart 2022 tarihlerinde yaptığı denetimler sonucunda 6 Nisan 2022 tarihi itibarıyla; taze biber, nar, üzüm, portakal, greyfurt, limon ve mandalin için uygulanan ithalat yasaklarının kaldırıldı. Bu kapsamda ihracata konu ürünlerde ilgili pestisit analizlerinin gereğince yapılması ve ilgili belgelerin hazırlanması konusunda ihracatçıların bilgilendirilmesi istendi. Resmi yazıda ayrıca analiz değerleri konusunda detaylar sunuldu.

'TIR'LAR BEKLİYOR'

Öte yandan Rusya ve Ukrayna ile ticarette lojistik konusundaki sıkıntıların devam ettiği görülüyor. Ancak ilgili bakanlıkların sorunların aşılması için girişimlerde bulunduğu ve alternatif yolların devreye alınması noktasında çalışmalar yapıldığı bilgisi geliyor. Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) Başkan Yardımcısı Fatih Şener, Bloomberg HT yayınında daha önce Ukrayna üzerinden giden binlerce TIR'ın artık oradan gidemediği için Ermenistan ve Gürcistan sınırlarına yöneldiğini söyledi. Şener, Rusya, Azerbaycan ve Gürcistan sınırında 6-7 bin TIR'ın 42 gündür beklediğini açıkladı.

TMB: BÖLGESEL KAYIP KAÇINILMAZ

Türkiye Müteahhitler Birliği’nin (TMB) 2022 yılının ilk çeyreğine yönelik İnşaat Sektörü Analizi Raporu’nda, Ukrayna krizine yer verdi. Raporda, “Rusya-Ukrayna krizi nedeniyle firmalarımızın Rusya’da; Avrupa ve ABD’nin ekonomik yaptırımlarının Rus ekonomisi, yurt dışına para transferi ve ticari işlemler üzerindeki olumsuz etkileri, rubledeki değer kaybı nedeniyle ruble cinsinden yapılmış sözleşmelerde yaşanabilecek sıkıntılar, boykot veya yaptırımlar nedeniyle başta lojistik olmak üzere çeşitli mal ve hizmet tedarikinde zorluklar, ülkede gündeme gelecek yeni alt ve üst yapı işleri için Türk bankalarının da teminat mektubu verme hususunda hassasiyet gösterebilecekleri gibi birçok sorunla karşılaşabileceği değerlendirilmektedir.” denildi.

ŞANTİYELER TAHRİP OLABİLİR

Ukrayna'ya ilişkin ise şu tespitlere yer verildi: “Ülkede krizin başlamasıyla birlikte firmalarımızın şantiyeleri kapanmış, Türk çalışanlar ülkeden tahliye edilmiştir. Yaşanmakta olan savaş çerçevesinde sektörün Ukrayna’da şantiyelerin uzun süreli durması, hakedişlerin tahsil edilememesi nedeniyle nakit akışlarının bozulması ve finansman ihtiyacı, şantiyelerin tahrip olması, şantiyelerde bulunan malzeme, ekipman ve iş makinalarının zarar görmesi, teminat mektubu temininde zorluklar gibi sorunlarla karşılaşabilecekleri öngörülmektedir. Savaş ile yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinde bölgesel kaybın yaşanması kaçınılmaz gözükmektedir.”