AB yaptırımları: Avrupa ne yapsa kaybediyor

Rusya'ya karşı yaptırımlar, Batı Avrupa’nın büyük havayollarının Asya seferlerini iptal etmelerine de yol açtı. Lufthansa, bir zamanlar gelecek için bir umut olarak gördüğü Çin seferlerinde keskin düşüşler kaydetti. Yaptırımların sonucu Avrupa havayolu şirketleri Çin’e yönelik uçuşlarını iptal ediyorlar.

British Airways havayolu şirketi Londra Heathrow'dan Pekin'e uçuşlarını 26 Ekim'den Kasım 2025'e kadar askıya alacağını açıklamıştı. Bu açıklamadan sonra İngiliz şirketi Virgin Atlantic'in Birleşik Krallık'tan Halk Cumhuriyeti'ne uçuşlardan tamamen çekileceğini duyurdu.(1)

Batı, Rusya’ya karşı yaptırımlarıyla karada, denizde ve son olarak havada, kendine darbe vururken, Rusya durumunu daha da geliştiriyor.

Kuzey Akımı sabotajlarıyla başlayan Rusya’ya karşı ABD yönlendirmeli planlı yaptırımlar Avrupa’ya darbe vurmaya devam ediyor. Kuzey Akımı 1 ve 2 enerji hatlarına sabotajdan sonra Almanya ve Batı, Rusya’ya karşı her türlü yaptırım uygulamaya başladı. Kuzey Akım I ve II gaz boru hatlarına yapılan planlı sabotaj kabul edilerek meşru ilan edildi.

BATI YAPTIRIM UYGULUYOR RUSYA VE ASYA KAZANIYOR

Avrupa Rus havayolu şirketlerine hava sahalarını kapatmıştı. Buna cevap olarak Rusya da Batı şirketlerine hava sahasını kapattı. Rusya hava sahasını kullanamayan büyük Avrupa şirketlerinin Çin’e uçuşları iptal edilme noktasına geldi. Geleceğin en kazançlı uçuş yolu olarak değerlendirilen bu yön kullanılamaz duruma geldi. Bu durumdan da Çin Hava Yolları yararlandı. Kendisi batan ABD, yaptırımlar için öne sürdüğü Avrupa’yı da krizlere sürükledi. Durdurmak istedikleri Asya, engellenmek şöyle dursun yükselmesi daha da hızlandı.

British Airways ve Virgin Atlantic uçuşlarının büyük ölçüde askıya alınması Batı'nın Rusya'ya yönelik yaptırımlarının bir sonucudur. AB ve NATO ülkeleri, Ukrayna savaşından hemen sonra hava sahalarını tüm Rus uçaklarına kapattı. Moskova da buna, Rus hava sahasını Avrupa uçaklarına kapatarak yanıt verdi.

O zamandan beri Batı şirketleri, Çin de dahil olmak üzere Asya'ya yapılan uçuşlarda dolambaçlı yollara, daha uzun uçuş sürelerine ve daha yüksek yakıt maliyetlerine katlanmak zorunda kaldılar. Rus hava sahası Çin uçaklarına açık olduğu için, Rusya toprakları üzerindeki en kısa rotayı kullanabiliyor. Yol o kadar dolambaçlı, çok zamana ve paraya mal oluyor ki, uçuşlar artık kazançlı olamıyor.

İngiliz havayolları, daha masraflı, uzun ve yolcuları memnun etmeyen Çin'e uçuşları önemli ölçüde azalttı. Gelecekte, British Airways çok düşük bir pazar payı ile sadece Şanghay'a uçabilecek.

Aynı durum şimdi Çin'e uçuş sayısını azaltan Lufthansa'yı da tehdit ediyor. Kovid-19 salgınından önce Asya uçuşları Lufthansa'nın gelirinin neredeyse beşte birini oluşturuyordu ve geleceğin garantili işi olarak görülüyordu. Sonuç olarak Batı yaptırımlarından, pazarı giderek daha fazla ele geçiren Çin havayolları oldu. Aynı zamanda Batı, umduğunu bulamadı, yaptırımlarla Rus havacılık endüstrisine zarar veremedi.

Batı’nın Rusya yaptırımlarının sonuçları, Lufthansa dahil Avrupa'nın büyük havayolu şirketlerinin Asya uçuşlarını iptal etmelerine yol açtı. “İngiliz British Airways ve Virgin Atlantic havayolu şirketleri, Çin'e giden çok kazançlı uçuşlarını büyük ölçüde askıya aldıklarını açıkladılar. Bunun ana nedeni, uçaklarının, doğrudan Rus hava sahasını kullanamıyor olmasıdır.”(2)

İngiliz veri analiz şirketi Cirium'dan gelen bilgilerle Handelsblatt’ta yayınlandı. Sonuçlar Frankfurt Main, Münih, Londra ve Paris ile Pekin, Şangay arasındaki uçuşlarla ilgili. Sadece British Airways ve Virgin Atlantic değil, Air France ve Lufthansa da daha uzun uçuş rotaları nedeniyle büyük baskı altına girdiler. British Airways, Virgin Atlantic, Air France ve Lufthansa'nın pazar payları 2019'a göre düşerken, Çinli hava yollarının payı aynı dönemde yüzde 31,1 arttı. Çin havayolları pazarda lider konumuna yükseldi.

Sonuç, özellikle Almanya’nın sembolü Lufthansa için ölümcül olarak kabul ediliyor. Kovid-19 salgınından hemen önce, Asya koltuklarının neredeyse üçte birini ve toplam gelirinin yaklaşık yüzde 19'unu alan Lufthansa için Çin geleceğin son derece önemli bir pazarı olarak kabul ediliyordu. Handelsblatt'a göre, Lufthansa ekim ayından itibaren Çin Halk Cumhuriyeti'ne uçuş sayısını büyük ölçüde azaltırken, Çin havayolları faaliyetlerini genişletiyor.

Batı'nın yaptırım politikası Avrupalı havayollarının pazar paylarını Çinli rakiplerine kaptırmalarına neden olurken, Rus havacılık endüstrisine de zarar veremedi. Rusya'daki toplam uçuş sayısının 2021'de 1,49 milyondan 2022'deki savaşın ilk yılında 1,26 milyona düştüğü söyleniyordu. Ancak bu rakam tekrar 1,28 milyona yükseldi, gerileme yerine ilerleme gerçekleşti.

AB İNSAN HAYATINI TEHLİKEYE ATIYOR

Moskova bu nedenle geçen yıl Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü'ne (ICAO) şikayette bulundu: Dışişleri Bakanlığı, Batı yaptırımlarının uluslararası sivil havacılığın güvenliğini tehlikeye attığını açıkladı. Bugüne kadar Batı'da buna karşı herhangi bir tepki olmadı. Sivil havacılığın savaşla bağlantısı bu kadar geniş kapsamlı cezai tedbirleri haklı çıkarmak için kullanılamazdı. IU Uluslararası Üniversitesi'nde iş hukuku profesörü Viktor Winkler bu duruma karşı çıktı: "Böyle bir kısıtlama aynı zamanda insan hayatını tehlikeye yol açıyorsa, AB yaptırım politikasının bazı alanlarda gerçekten kör uçuş yaptığının bir göstergesidir" dedi. (3)

AB: KUZEY AKIM’A SABOTAJ MEŞRUDUR

Almanya, devlet suçu olan boru hatlarına sabotajın faillerinin araştırılmasını engelliyor. Avrupa’da suça ortak olan devlet yetkilileri “Rusya’ya karşı yaptırımın bir parçası olduğuna göre suçlu aramak, olayı aydınlatmak gereksizdir” görüşündeler. Bu olay haklı gerekçelere dayanmaktadır çünkü buna karşıyız diye yeni bir hukuk dillendiriyorlar.

Almanya'nın yakın müttefikleri de Kuzey Akım boru hatlarına yönelik saldırının soruşturulmasını engelliyor ve doğal gaz boru hatlarını "meşru hedef" olarak nitelendiriyorlar. Çekya Cumhurbaşkanı Petr Pavel, geçen hafta yaptığı açıklamada, saldırının Rus doğal gazının Batı Avrupa'ya satışını engelleme niyetiyle gerçekleştirilmesi durumunda, bunun tamamen haklı olduğunu iddia etti.

Polonya, soruşturmaları sabote ediyor. Basında çıkan haberlere göre, Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelensky ve muhtemelen Polonyalı yetkililer saldırı planlarından haberdardı. Almanya’nın araştırmaya karşı tutumu ciddi şüpheler uyandırıyor; bulgular bir devlet falini- mevcut durumda, Amerika Birleşik Devletleri’ni gösteriyor. Ancak Almanya bu yönde soruşturmaları engelliyor.

Kuzey Akım boru hatlarına yönelik saldırılardan neredeyse iki yıl sonra bile, ABD'li araştırmacı gazeteci Seymour Hersh'in, iç kaynaklardan gelen bilgilere dayanarak, doğal gaz boru hatlarının ABD hükümeti adına AB kurumları tarafından havaya uçurulduğunu yeniden incelemek akla yatkındır.

Özellikle, bu, uzmanlar tarafından en başından beri ifade edilen, bu kadar büyük miktarlarda patlayıcının su derinliklerinde kullanıldığı bir operasyonun ancak devlet kapasitelerine erişimi olan kişiler tarafından gerçekleştirilebileceği açıktır. Hersh'in araştırması, Almanya'daki politikacılar ve önde gelen medya tarafından hemen reddedildi.

Aynı şey, olayları açıklığa kavuşturmaya yardımcı olabilecek video görüntülerini iletmeye hazır olmayan Polonya için de geçerlidir. Başbakan Donald Tusk, Polonya’nın engelleme taktiklerine yönelik ihtiyatlı eleştirilerle ilgili olarak, şunu söyledi: "Kuzey Akım 1 ve 2'nin tüm başlatıcılarına ve patronlarına: Şimdi yapmanız gereken tek şey özür dilemek ve sessiz kalmaktır." (4)

Çekya Cumhurbaşkanı Petr Pavel de geçtiğimiz günlerde Kuzey Akım boru hatlarını meşru bir hedef ilan etti. Pavel, saldırının Rusya'dan Avrupa'ya doğal gaz akışını ve ardından gazın tedarik eden Rus şirketlerine ödenmesini önlemek amacıyla gerçekleştirilmesinin, "meşru bir hedef" olduğunu söyledi. (5)

BİDEN’İN TALİMATINI SCHOLZ KABUL ETTİ

Saldırının hemen ardından Almanya Şansölyesi Olaf Scholz'un ABD Başkanı Joe Biden'ın 7 Şubat 2022 tarihinde düzenlediği ortak basın toplantısında Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesi durumunda "artık Kuzey Akım 2 olmayacak" açıklamasını kabul etmesi ortalığı karıştırmıştı. (6)

Bütün ciddi araştırma kurum ve medya organları Kuzey Akım’ı etkisizleştirmek gibi bir sabotajın güçlü devletler arada olmadan gerçekleşemeyeceği sonucuna varmaktadırlar. ABD zaten başından beri Rus gazını taşıyacak boru hatlarını maliyetini karşılayarak Rusya’nın yapmasına karşı idi. Kendi pahalı kaya gazını dayatıyordu. Biden’ın sadece yukardaki açıklaması değil bütün olgular, ABD başta, Ukrayna, Polonya, Almanya gibi devletlerin bilgisi ve işbirliği içinde Kuzey akımının uçurulduğu ortadadır. Sonuçlar diğer yaptırımlarda olduğu gibidir: Almanya ve Batı kışın soğuklarda donmuş, Rus gazını başka ülkeler üzerinden çok pahalıya almak zorunda kalmıştır. Yaptırımlarla Batının çöküşü hızlanırken, Avrasya yükselmektedir.