Rusya'yı hedef alan oylamaya Türkiye 'evet' demedi

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, NTV'de katıldığı canlı yayında Ukrayna'daki çatışmalara ve gündeme ilişkin soruları yanıtladı.
Ukrayna'daki Türk vatandaşlarının tahliyesinin başlayıp başlamadığına ilişkin soruya Çavuşoğlu, "Tahliyeler başladı. 12 Şubat'tan itibaren vatandaşlarımıza yaptığımız uyarılar çerçevesinde yaklaşık 5 bin vatandaşımız zaten ülkemize dönmüştü. Özellikle 12 ve 22 Şubat'ta yaptığımız duyurulardan sonra." dedi.
Çavuşoğlu, kalan vatandaşların Türkiye'ye getirilmesi konusunda ortamı görmek istediklerini belirterek, "Bugün (önceki akşam) kara yoluyla vatandaşlarımızı taşıma kararı aldık. Hazırlıklarımız zaten daha önceden yapılmıştı. Aynı zamanda vatandaşlarımıza tek tek telefonla da ulaşıyoruz. Toplamda 20 bin civarında vatandaşımız vardı Ukrayna'da, 16 bin civarında vatandaşımıza tek tek ulaştık." diye konuştu.

19 MADDEDEKİ İSTİSNA

Çavuşoğlu'na boğazlar konusu da soruldu. Rusya'nın bazı savaş gemileri Akdeniz'de bulunuyor. Ukrayna Türkiye'den gemilerin Karadeniz'e gelmemesi için Boğazların kapatılmasını istemişti. Çavuşoğlu, Ukrayna'nın talebine ilişkin soruya "Türkiye, her zaman uluslararası hukuktan yana olmuştur ve taraf olduğu anlaşmalara uymuştur." yanıtını verdi.
Türkiye'nin çifte standartlara düşmeden Montrö Boğazlar Sözleşmesi'ni her zaman tam anlamıyla uyguladığını söyleyen Çavuşoğlu, şunları kaydetti: “Montrö Anlaşması'nın hükümleri gayet açık ve net. Türkiye, bir savaşın içindeyse buradan tüm geçişler tamamen Türkiye'nin kontrolünde oluyor. Eğer Türkiye, bir savaşın tarafı değilse ve savaşan taraflar varsa 19. madde gayet sarih bir şekilde söylüyor. Bu savaşan ülkelerin gemilerine boğazdan geçişi kapatma yetkisi veriyor Türkiye'ye ama yine 19. madde bir istisna tanıyor. Bu, sadece Rusya için değil, tüm kıyıdaş ülkeler için geçerli. Ukrayna için de geçerli. Eğer bir gemi kendi üssüne dönmek için talepte bulunuyorsa 19. madde burada bir istisna tanıyor. Tabii burada kendi üssüne dönmüş olması gerekiyor. Yani denizden, boğazdan geçip başka bir üsse değil. Montrö Sözleşmesi'nin 19. maddesinde düzenleme var, istisna nerede tanınıyor açıkça söylenir. Biz her zaman olduğu gibi burada Montrö Anlaşması'nı tamamen uygulayacağız."

Avrupa Konseyi’nden yapılan açıklamada, Rusya’nın Dombass operasyonu nedeniyle Avrupa Konseyi ve Bakanlar Komitesi Parlamenterler Meclisi’ndeki üyeliğinin askıya alındığı bildirildi. Oylamada 44 ülke karara kabul oyu verirken, Rusya ve Ermenistan ret oyu kullandı. Türkiye çekimser oy verirken, Azerbaycan oylamaya katılmadı.

'BM VE NATO SAVAŞ DEMEDİ'

Çavuşoğlu, bir savaşın olup olmadığının, hukuki bir tanım gerektirdiğini vurgulayarak, "NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'i dikkatlice dinledim, NATO ve BM belgelerine de baktım, orada da aynı şeyler söyleniyor. Bazıları 'Topyekun işgal diyor, saldırı' diyor. Stoltenberg, konuşmasının bir kısmında 'Topyekun işgal, saldırı' dedi ve sonra savaş tabiri de kullandı ama hukuken tabii bunun tanımının yapılması gerekiyor. Şu anda BM ve NATO belgelerinde savaş tabiri kullanılmış değil ama halkın tabiriyle bir savaş var ortada. Sonuç itibarıyla biz Montrö Anlaşması'nı tüm maddeleriyle beraber bu kritik süreçte uygulayacağız. Daha önce harfi harfine uyguladığımız gibi, herhangi bir çifte standarda düşmeden, objektif şekilde uyguladığımız gibi bu çerçevede Montrö Anlaşması'nı uygulayacağız.” dedi.

'TEK SES YETMEZ'

Türkiye'nin uluslararası platformlarda da düşüncelerini net bir şekilde ifade ettiğini belirten Çavuşoğlu, "Bugün NATO'nun açıklaması son derece net. Özellikle de müttefikler arasında görüş birliğinin olması ve NATO'dan tek ses çıkması anlamlıdır. Ama sadece tek ses çıkması yetmez." diye konuştu.

'ÇEKİMSER KALDIK DİYALOĞUN KOPMASINI İSTEMİYORUZ'

Çavuşoğlu, Avrupa Konseyinin Bakanlar Komitesinde ve Parlamenterler Meclisinde Rusya'nın yetkisini askıya aldığını hatırlattı. Türkiye'nin tüm platformlarda kendi açıklamalarını yaptığını belirten Çavuşoğlu, "Bu örgütlerde değişik kararlar alındı. Tabii bazılarında çekimser kaldık. İşin doğrusu, diyaloğun kopmasını istemiyoruz. Strazburg'ta alınan kararda Türkiye çekimser oy kullandı. Ne olursa olsun her şartta biz diyalogdan yanayız." diye konuştu.

'SADECE YAPTIRIMLA SORUN ÇÖZÜLMEZ'

Sadece yaptırımlarla sorunların çözülemeyeceğini söyleyen Çavuşoğlu, "Uluslararası sistemin olası, bu tür çatışma, saldırı, işgal girişimi, ne derseniz deyin, bunları önleyecek kapasiteye ulaşması gerekiyor. Biz başından beri söylüyoruz, uluslararası sistem bugün beklentileri de karşılamıyor, sorunları da çözemiyor, çatışmaları da engellemiyor." değerlendirmesinde bulundu. Çavuşoğlu, sistemin bir reforma tabi tutulması gerektiğini belirterek, "İlla bunun için Birinci Dünya Savaşı'nın, İkinci Dünya Savaşı'nın yaşanmasına gerek yok." ifadesini kullandı.

'EV SAHİPLİĞİ YAPARIZ'

Ukrayna ve Rusya'dan müzakere olabileceğine ilişkin son mesajların ve olası bir müzakere adresinin Belarus olup olmayacağına ilişkin değerlendirmesinin sorulması üzerine Çavuşoğlu, "Bence şu an toplantının yeri çok önemli değil. Önemli olan iki liderin, tarafların bir araya gelmesi, Rusya ve Ukrayna'nın bir araya gelmesi ve çözüm yolu bulması." yanıtını verdi.
Çavuşoğlu, Türkiye'nin bu süreci destekleyeceğini belirterek, "Elbette bu toplantı Türkiye'de yapılmak istenirse biz bunu memnuniyetle karşılarız, ev sahipliği yaparız." dedi.