Sabah yazarı Bercan Tutar: Dolar merkezli sistemin sonu geliyor
Bercan Tutar bugünkü köşesinde dolar merkezli sisteme değinerek “Rusya'nın Ukrayna'ya 24 Şubat 2022'de başlattığı ve 'özel askeri operasyon' adını verdiği savaş her açıdan ABD liderliğindeki Atlantik için 'sonun başlangıcı' anlamına geliyor.” tespitinde bulundu.
Sabah Gazetesi yazarı Bercan Tutar’ın yazısının ilgili bölümü şöyle;
İşte Ukrayna'ya giren Rus lider Vladimir Putin ülkesine uygulanan ekonomik yaptırımlara karşı çıkarak bir anlamda dolara dayalı bu tek kutuplu küresel finans sistemine de savaş açtı.
Rusya bugün sahip olduğu enerji silahı üzerinden ABD'nin dolara dayalı sistemini zayıflatıyor. Çünkü enerji kaynakları deyim yerindeyse dünyanın en etkili oyun kurucu silahıdır. Enerji alım satımının küresel ticaretteki payı yüzde 8 olsa da global ekonomik üretimin yüzde 90'ı için enerji vazgeçilmez bir girdi konumunda.
Putin'in açtığı savaş özellikle 1971'den sonra Henry Kissinger'ın Suudi Arabistan'ı petrolünü dolar üzerinden satmaya ikna etmesiyle başlayan 'petrodolar sistemi'ni sarsıyor.
ABD'nin dolara dayalı ekonomik sistemi dünyaya artık dar geliyor. Hatta bu sistemin mağdurlarından biri de bizzat ABD'nin kendisi. ABD'nin borcu 31 trilyon 100 milyar doları aştı. ABD para basmasına rağmen bu soruna çare bulamıyor. Ülkenin borcu her 40 saniyede bir milyon dolar artıyor.
Bu yüzden ülkeler güvenini kaybeden dolar yerine altına akın ediyor. Rezerv para birimi olarak dolardan vazgeçmeye başlayan Çin'in stokladığı altın miktarı ABD'ninkini geçmiş durumda.
Ayrıca Rusya'ya uygulanan ambargolar dolar sisteminden kaçışı daha da hızlandırdı. Bugün Çin, Tayvan, Hindistan, Rusya, Türkiye ve İran gibi ülkeler enerji başta olmak üzere diğer alanlardaki ticaretlerini dolar yerine kendi ulusal paralarıyla yapmaya başladı.
En dramatik olanı da petrodolar sisteminin kurucusu Arabistan'ın Çin'e petrolü yuan üzerinden satmayı kabul etmesidir.
Asya'nın dolardan kaçışı ABD'nin Avrupa'yı dolar kıskacına almasını zorunlu kılıyor. Ukrayna savaşı bahanesiyle uygulanan ekonomik yaptırımlar bu bağlamda doların egemenliğinin Avrupa kıtasında sürmesi için hayati önem taşıyor.
Fakat Rusya ve Çin'in dolara aştığı savaş ABD'nin planlarını alt üst ediyor.
Dolardan kaçış Avrasya'dan yoğun destek görüyor. Bugün 5 milyar 300 milyonluk Avrasya'daki bir çok ülke ABD doları olmadan kendi paralarıyla ticaret yapıyor.
Bu eğilim dolar merkezli küresel emperyal sistemin raf ömrünü doldurduğunun da işaretidir aynı zamanda. Hâsılı kelam dönüm noktasındaki dünyada dengeler kökten değişecek.
