Hekimler: Sistemi tıkadınız! Bir ikazla sözleşme feshine kadar gidilebilecek

Kurulacak Hastane Koordinasyon Kurulları aracılığıyla sağlık çalışanlarını zapturapt altına alma hedefiyle hazırlanan teklif Meclis’ten geçti. Tıkanan sağlık sisteminin altında ezilen Hükümet, Anayasa Mahkemesi’nin iptal edeceğini bile bile teklifte en ufak bir değişiklik yapmayı kabul etmedi.

Teklifin Komisyon’dan geçtiği günden beri gelişmeleri gece gündüz Meclis’te, vekillerle diyalog halinde takip eden, hekim ve hukukçu Yakup Gökhan Doğramacı, Aydınlık’a konuştu. Meclis’teki kabulün ardından sosyal medya paylaşımında ‘Bu kabulü Hekimler unutmamalı, unutmayacak!’ ifadesini kullanan Doğramacı, hekim sendikalarının ortak bir eylem planı belirleyebileceğini söyledi. Sahada ciddi bir tepki olduğunu belirten Doğramacı, “Anayasa Mahkemesi'ne iptal başvurusu konusunda da muhalif vekillerle görüşmelerimiz devam ediyor” dedi. Doğramacı’nın sorularımıza verdiği yanıtları sunuyoruz:

‘HASTANELERE DİSİPLİN AMİRLİĞİ KURULACAK!’

• Disiplin hükümleri Hastane Koordinasyon Kurulları aracılığıyla mı uygulanacak?

-Aynen. Hastane Koordinasyon Kurulu oluşturuluyor ve temel amaçlarından biri disipline konu olabilecek hareketleri belirleme ve gerekeni yapma. Adeta bir disiplin amirliği oluşturulmuş durumda. ‘İkaz’ yazabiliyor ve bunu yazdığı zaman sözleşme fesine kadar da gidilebiliyor.

‘BASKI KURMAYA ÇALIŞIYORLAR’

• Esas problem çifte disiplin kurulu mu?

-Evet, çifte disiplin yaptırımları. Anayasa gereği bir fiile birden fazla ceza verilemez ama hekim hem disiplin cezası alacak hem de ödemesi kesilecek hatta hem de sözleşme feshi bile söz konusu olabilecek. Anayasa Mahkemesi’nin açık iptal kararlarına rağmen tekrar getiriliyor. Böyle torba kanunlarda yasalarla bir onu iptal ediyorlar, bir onu getiriyorlar. Yapılanları anlayabilmek, takibini yapabilmek gerçekten çok zor hale geldi. Bakan, pandemide “Hakkınız ödenmez” demişti, hakikaten ödemedikleri gibi baskı kurmaya çalışıyorlar.

‘SAĞLIKTA DÜZEN TUTTURAMADILAR’

• Hükümetin sağlıkta bir tıkanma ve yönetememe durumu söz konusu mu?

-Sağlık sisteminde şu an her şey yamalı bohça gibi, bir türlü bir düzen tutturamadılar. İdareler başıboş. Hekim Birliği olarak çok dava kazanıyoruz, bunun temel sebebi de aslına bakarsanız idarelerin ya da Bakanlığın hatalı uygulamaları. O kadar hukuka aykırı hareket ediliyor ki hangi davayı açtıysak kazandık. Hukuk dışı uygulamaları çok fazla Bakanlığın. Getirilen kanunların da hukuka uygunluğu ayrı bir tartışma, mevcut yasaların dışına da çok çıkılıyor. Hekimlerin hakları sürekli ihlal ediliyor. Hem mesleki hakları hem çalışma hakları sürekli bir ihlal içerisinde. Böyle olunca hastalar da zarar görüyor bu sistemden ve hasta da bunun sorumlusu olarak hekimi görüyor. Ne yazık ki ve şiddete de sebep oluyor bu durum.

‘SİSTEM NİTELİKLİ HİZMET ÜZERİNE KURULU DEĞİL’

• Aslında hastanelere aşırı yığılma ve en büyük sebebi galiba değil mi bu şiddetin?

-Evet, evet! Çünkü nitelikli bir hizmet verilemiyor artık, sistem nitelikli bir hizmet sunma üzerine kurulu değil. Hasta sayısına endeksli bir sistem var şu an. Kim kaç hasta baktı, kim kaç ameliyat yaptı, bu kadar. Hastaya nitelikli bir şekilde bakıldı mı, sistem bunu değerlendirmiyor. 80-100 hastaya bakan hekim iyi hekimdir diyor. O hastalara iyi bakıldı mı, onun sorumluluğunu da hekim kendisi taşısın diyor. Böyle bir düzen sürdürülebilir mi?

‘KORUYUCU HEKİMLİK ÖNEMSENMİYOR’

• Halk sağlığını gözeten bir sağlık sistemi nasıl kurulur?

-Halk sağlığı sistemi ‘koruyucu hekimlik’ temel yaklaşımıyla kurulabilir. Ama koruyucu hekimlik önemsenmiyor şu an. Birinci basamak sağlık hizmetlerinin güçlendirilmesi, sevk zinciri sisteminin kurulması gerekiyor. En ufak bir rahatsızlığı olan kişi, başı ağrıyan örneğin, gidip nörolojiye sıra alıyor. Ben burada hastayı da suçlamıyorum onu söyleyeyim, hasta bilemeyebilir durumunu, tedirgin olabilir. Üst solunum yolu enfeksiyonu için üniversite hastanesinden randevu alıyor. Basit bir üst solunum yolu enfeksiyonunun yeri üniversite midir? Üniversitede komplike olmuş, işin içinden çıkması zor hastalıklara bakılması lazım. Buna ihtiyacı olan hastaların hakkı da ihlal edilmiş oluyor, nitelikli bir sağlık hizmeti sunulamıyor.

• Mevcut aile hekimliği kurumu, birinci basamak sağlık sistemi ihtiyacını karşılayabilir durumda mı?

-Şu an biraz zor gözüküyor ama bir yerden de başlamak lazım. Bazı pilot iller belirlenip denemeler yapılabilir. Aile hekiminin hasta yükü de istenenin üzerinde, daha az olması lazım. Aile hekimleri o kadar gereksiz işlerle uğraştırılıyor ki. Örneğin sağlık, raporunuz var, üç ayda bir aile hekimine girip o ilaçları tekrar yazdırmanız lazım. Bu meşguliyeti, hastaya da hekime de niye yaratıyorsunuz? Eczaneden doğrudan kendisi alabilmeli hasta. Sağlık raporları. Satranç oynayabilir, diye sağlık raporu alınıyor aile hekimden.

‘HEKİMLER MEZARDA EMEKLİ OLUYOR!’

• Vurgulamak istediğiniz bir şey var mı başka?

-Temel sorunumuz şiddet, yoğun hasta yükü. Nöbeti ücreti saat başına 70 lira. Vasıfsız kişi bile 70 liraya çalışmıyor. Nöbet ücretinin artırılmasını istiyoruz. Bu ek ödemeler emekliliğe de yansıtılmıyor. Hekim 70 küsur yaşına geliyor, uzatmalarla birlikte hâlâ çalışmaya çalışıyor. Neden? Çünkü emekli maaşı çok düşük hekimin. Hekimler emekli olamıyor. Mezarda emeklilik ancak. Hekimlerin beklenen ölüm yaşı toplumun genelinden daha düşük, bu konuda bilimsel yayınlar var. İnsanlara can vermeye çalışırken canımızdan oluyoruz açıkçası.

• Çok teşekkür ederiz.