Sağlıkta sorunların kaynağı performans sistemi

Sağlık çalışanlarının özlük haklarına yönelik yasa bugün meclis genel kuruluna gelecek. Yeni düzenleme hastanelerin döner sermayesi üzerinden ücret alamayan hekimlerin sorununu gidermeye yönelik önlemler içeriyor. Çok tartışılan Sağlıkla İlgili Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’ni ve sorunlarını sağlık çalışanlarına sorduk. Çalışanlar, sağlık sistemindeki sorunun ana kaynağının IMF ve Dünya Bankası dayatması ile uygulamaya konan performans sistemi olduğu görüşünde.

SAĞLIKTA TASARRUF TEŞVİK EDİLMELİ

Performans sistemi ile hastanelerdeki yük arttı. Ekonomik krizin de etkisi ile artık hastaneler bu yükü karşılayamaz hale geldi. Medikritik.com Genel Yayın Yönetmeni Dr. Eren Öztürk, yeni tasarı ile ilgili şunları söyledi: “Meclis komisyonundan geçen teklif Aralık ayında iptal edilen yasa tasarısının gerisinde kaldı. Temel sabit maaşı artırıp çalışanını güvence altına almak ve performansın oranını azaltarak sağlık giderlerinden tasarruf etmek varken performans ile doktorlar hasta üzerinden puan toplamaya mecbur bırakılıyor. Bu sistemin uzun süre devam edemeyeceği aşikar. Performans demek daha fazla hasta, daha fazla tetkik, daha fazla gereksiz tıbbi işlem, daha fazla tüketim, daha fazla ithalat, daha fazla dolar kuruna yenik düşmek demek. Ana sorun performans sistemidir. Performans sistemi maaşın belirleyicisi olmaktan çıkarılmalıdır. Tasarının sağlıkta tüketimi artıran değil üretimi ve tasarrufu teşvik eden tarzda olması gerekir.”

Aydınlık Genel Yayın Yönetmeni İlker Yücel, Twitter’da sağlık çalışanlarına “Aydınlık'ta yarından itibaren görüşleri yayımlamaya başlayacağız ama buradaki sağlık çalışanlarının da fikirlerini almak isteriz: Özlük haklarına yönelik yasa tasarısıyla ilgili sağlık çalışanları ne düşünüyor acaba?” sorusunu yöneltti. İşte gelen yanıtlar:

Peformans sistemindeki hakkaniyetsizlik. Üniversite hatta yüksek lisans mezunu hemşirelerin ilkokul düzeyindeki kadroyla işçiden az kazanması.

Performans sisteminde ısrar edilmesi, döner sermayenin emekliliğe yansımaması, Siyasi tarikat ilişkileri ile yönetici, idari konumlarda bulunanların iş bilmezliği. Asistan ve uzman hekimlerin tüm yükü taşımak zorunda kalması.

HASTANELERDE İLAÇ SIKINTISI YAŞANIYOR

Yeni düzenleme ile bazı olumlu değişiklikler için Sağlık Bakanlığı’na yetki verildi. Ama yapılması planlananlar da yüz güldürmez. İstanbul’da 10 yıl önce yaşanan profesör ve doçent erozyonu bu yıl Ankara’da başladı. Birçok hocamız özele geçti. Buradaki tek sorun para değil. Kemoterapi alacak hastanın ilacı hastanede bulunmadığı için dışarıdan geliyor. Zaman zaman bu sorunları yaşıyorduk. Ancak bu yıl sürekli hale geldi. Acil servislerde sıkça kullanılan ve aslında ucuz olan ilaçlar bile kullanılamamaya başladı. Hastanede kaliteli diz protezi olmadığı için hocalar ameliyat yapmak istemiyor. Acil olmayan girişimsel işlemler olabildiğince erteleniyor. Anjiyografi teli az kaldığı için aciller dışında hasta almıyoruz.

HASTA SAYISI FAZLA

AVM’lere bile silah sokulamazken bizim can güvenliğimiz tehlike altında. Ücretler çok düşük maaşlarımıza ek ödemeleri dahil edip söylemeleri de çok sıkıntı. Yöneticilerin çoğu liyakatsiz. Unvan değişikliği sınavları tamamen torpile kalıyor. İzinlerde döner sermaye geliri kesiliyor. Ücret düşüklüğünden dolayı yıllık izinler kullanılamıyor. Siyasallaşmış sendikalar en büyük sorun, çözüm olmasını istemiyorlar. Uzun mesai saatleri mesleki çeşitlilikten dolayı unvansal ve yönetimsel boşluklar var. Dünyanın farklı yerlerindeki çalışanlarla kıyaslandığını bakılan hasta sayısı bizde fazla.

‘ARALIKTA MECLİSE GELEN YASAYI ÇIKARACAĞIZ’

Cumhuriyetçi Hekimler Grubu İkinci Başkanı Dr. Hikmet Çevik önceki gün Aydınlık’a yaptığı değerlendirmede, yine performans sistemine dikkat çekmişti. Çevik şunları söyledi: “Hekimlerin maaşının yüzde 50’si devletin verdiği emekliliğe de yansıyan sabit ödeme, kalan yüzde 50’si de hastanenin döner sermayesinden aldığı ek ödemeden oluşuyor. Performans sisteminin uygulamaya konduğu 2004’ten bu yana hekimler döner sermayeden hiç aksamadan maaşını alabiliyordu. Son iki yıldır hastaneler döner sermayeden ödeme yapamaz duruma geldi. Mevcut ekonomik koşullarda performans sistemi işlemiyor. Kamu hastanelerinde çalışan hekimlerin yaklaşık yarısı yarım maaş ile çalışıyorlar. Yasa ile merkezi bütçeden hastanelere ek kaynak ayrılıyor. Bu bir süreliğine sağlık çalışanlarının ücret sorununu çözer. Sağlık Bakanlığı’nın masraflarda en ufak bir kısıntıya gitmeyeceği görülüyor. Bir süre sonra hastaneler, kaynağı çalışanlara mı yoksa alacaklılarına mı vereceği konusunda tercihte bulunacak. Yasa bu sorunun yanıtını ortada bırakıyor. Yeni düzenleme geçici bir çözüm. Bu bir geçiş dönemi. Aralık ayında Cumhuriyetçi Hekimler’in de katkısı ile meclise gelen yasa, performans sistemini ücretlendirmenin esası olmaktan çıkıyordu. Hekimler yüzde 80 civarında devlet güvencesinde bir maaşa kavuşuyordu. Bu yasa Türkiye’nin önünde duruyor. Bunu çıkaracağız.”