Sahte ürün satan firmalara bakanlıktan perdeleme

Tarım ve Orman Bakanlığı, 2012 yılından beri yayınladığı taklit veya tağşiş yapılan et ve et ürünleri, süt ve süt ürünleri, bitkisel yağ, bal, takviye edici gıdalar ile çikolatanın da yer aldığı yüzlerce ürünü üreten ve satışını yapan şirketlerin listesini son 2 yıldır yayınlamıyor.

Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu ve Tüketici Konfederasyonu Gıda Denetim Uzmanı Nurten Sırma sahte ve taklit ürün üreten ve satan firmalara 7255 sayılı düzenlemeyle birlikte çok ağır para ve idari cezalar getirildiğini fakat denetimlerin de seyreldiğini belirti. Bakanlığın sahte ürün satan firmaları ifşa etmesinin tüketiciyi bilinçlendirici, firmalara ise caydırıcı rol oynadığını belirten uzmanlar, duyurulara devam edilmesini istedi.

‘BAKANLIK DUYRULARI ASKIYA ALDI’

Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu konuya ilişkin şu ifadeleri kullandı:

“Tarım ve Orman Bakanlığının denetimleri ve yayınları çok etkili oluyordu ama ne yazık ki bakanlık bu yayınlarını adeta askıya almış durumda. Yaptırımlar çok etkili hale getirildi fakat pandemi ile birlikte ara verildi. Şu ana kadar da maalesef denetimlerle ilgili yapılmış bir açıklamayı göremedik.

“Tarım ve Orman Bakanlığı son yaptığı düzenlemelerde her ne kadar yürürlük tarihi ileriye atılmış olsa da kaşar peynir olmayan eritme peynirlerin üzerine tost kaşarı veya tereyağı olmayan bir margarinin üzerine, tereyağı tadında yazılmasını yasakladı. Tüketici aldatılıyor. Bu nedenle denetimlerin sıklaştırılması ve sonuçlarının kamuoyuna süratle açıklanması gerekiyor.

‘DUYURULAR HAKSIZ RAKABETİ ÖNLER’

“81 ildeki gıda üreticilerinin periyodik olarak denetlenmesi ve kamuoyuna açıklanması gerekiyor. Böylelikle tüketicilerin de sağlıklarına zarar verecek ürünlerden kaçınılmasının yanı sıra, üreticilerin de haksız rekabete karşı korunması sağlanır. Düşünün bir üretici sucuk, salam, peynir üretirken tamamen koşullara uyuyor. Başka bir üretici ise sağlık koşullarına uymayarak, daha ucuza mal ediyor. Hem tüketicilerin sağlığı tehlikeye giriyor hem de diğer üreticilere karşı haksız rekabet ortamı oluşturuluyor.”

‘GIDA FİYATLARIYLA BERABER KAYIT DIŞILIK DA ARTIYOR’

Tüketici Konfederasyonu Gıda Denetim Uzmanı Nurten Sırma da hayat pahalılığının arttığı şu günlerde sahte ve taklit ürün üretiminin de paralele olarak çoğaldığını belirtti. Denetimlerin sıklaştırılmasını, duyuruların tekrar yayınlanmasını istedi.

Sırma şunları kaydetti:

“Bu köklü ve uzun vadeli bir sorun, son birkaç senedir özellikle gıda fiyatlarının yüksek seyretmesinden dolayı bu sorun daha da büyüdü. Dolayısıyla bu, tüketicinin bilgilenme hakkına daha fazla ihtiyacı olduğu bir dönem. Çünkü gıda fiyatlarının artmasıyla birlikte gıdada sahtecilik yapan kişiler çoğaldı.

“İki yıldan fazla süredir kamuoyu duyuruları yapılmıyor. O listelerde zeytin yağı, süt ve süt ürünleri, et ve et ürünleri gibi aslında vatandaşın temel besin ihtiyacı olan ve fiyatı yüksek seyreden gıdalar vardı. Şimdi günümüze baktığımız zaman özellikle et fiyatlarından dolayı vatandaşlarımız büyük sorunlar yaşıyor. Hem kırmızı ette hem de şarküteri ürünlerinde kayıt dışı üretimin fazlalaştığını söyleyebiliriz. Gıda fiyatları yüksek seyrettiği zaman gıdada kayıt dışı dediğimiz o büyük sorun da fazlalaşıyor.

‘CEZALAR ARTIRILDI DENETİM AZALDI’

“Gıdada sahteciliğin önlenmesi için bu usulsüzlüğü yapan kişinin ticari faaliyetlerden men edilmesi, para ve hapis cezalarının gelmesi gerektiğini hep söylüyorduk. Önceki kanun 5996 sayılı gıda kanunuydu ve burada idari para cezaları yeterli gelmiyordu. Firmalar arsızca aynı fiili defalarca işliyordu ve cezasını ödeyip ticaret yapmaya devam ediyordu. Bununla ilgili yeni bir düzenleme geldi. 7255 sayılı düzenleme ile idari para cezaları artırıldı. En düşük ceza 262 bin, en üst sınır ise 2 milyon 620 bin TL oldu.

"Ceza alan kişi bu parayı öder ve 3 yıl içerisinde aynı suçu işlerse, ticari faaliyetinden men ve beraberinde adli cezalar uygulanabilecek. Bunlar geldi ama bu cezaların hangi firmalara kesildiği, şu an kesilen ceza var mı gibi bir kamuoyu duyurusu yapılmadığı için bu düzenlemenin hayata geçip geçmediği konusunda da vatandaşın bir bilgisi yok. Vatandaşın bilgilenme hakkı zafiyete uğradı.

‘DENETİM YAPAN PERSONEL SAYISI ARTIRILMALI’

“Yapılan düzenlemeler gayet memnuniyet verici fakat bunun sahada denetim sayıları fazlalaştırılarak daha etkin denetim yapılarak ve gıdada denetçi sayısının artırılmasıyla, özellikle atama bekleyen gıda mühendisleri, veteriner hekimler ve diğer meslek kolları ile gıdada denetim yapacak personel sayısının artırılması gerekiyor. Etkin denetim lazım. Bu duyuruların devam etmesi kamu sağlığı açısından faydalı olacaktır.”