Salgın güvencesiz çalışanları vurdu
Haziran 2020'de geçen yıla göre 1.9 milyon kişi işini kaybetti. Bunun 1.3 milyonunu hizmetler sektöründeki kayıplar oluşturdu. Kaybın 1.7 milyonu kayıt dışı kesimde meydana geldi.
Türkiye'de işsizlik oranı, haziran döneminde geçen yılın aynı ayına göre 0.4 puan artarak yüzde 13.4'e yükseldi. Söz konusu dönemde işsiz sayısı 152 bin kişi azalarak 4 milyon 101 bin kişi olarak kayıtlara geçti. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, tarım dışı işsizlik oranı ise 0.6 puanlık artışla yüzde 15.9 olarak hesaplandı. İşsizlik oranı haziranda bir önceki aya göre ise 0.5 puan arttı. Söz konusu ayda 15-24 yaş grubunu içeren genç işsizlik oranı 1.3 puan artarak yüzde 26.1 oldu. İşsizlik oranı 15-64 yaş grubunda ise 0.4 puan artışla yüzde 13.7 olarak hesaplandı.
SALGIN GÜVENCESİZ ÇALIŞANLARI VURDU
Türkiye'de istihdam edilenlerin sayısı, haziranda geçen yılın aynı ayına göre 1 milyon 981 bin kişi düşüşle 26 milyon 531 bin kişi, istihdam oranı da 4 puan azalışla yüzde 42.4 olarak kayıtlara geçti.
Bu dönemde, istihdam edilenlerin sayısı tarım sektöründe 274 bin, sanayide 319 bin, inşaatta 91 bin, hizmette 1 milyon 298 bin kişi azaldı. İstihdam edilenlerin yüzde 19.3'ü tarım, yüzde 20'si sanayi, yüzde 5.8'i inşaat, yüzde 55'i hizmet sektöründe yer aldı. İstihdam azalışının yüzde 652i hizmetler sektöründe meydana geldi. Haziranda kayıt dışı istihdam oranı yüzde 31.3 oldu. Buna göre 8.3 milyon kişi güvencesiz çalışıyor. Bu sayı geçen yıl 10 milyonun biraz üzerindeydi. Böylece salgon ile beraber 1.7 milyonluk bir kayıp söz konusu. Toplam istihdamdaki azalışın yüzde 90'ının güvencesizler tarafında meydana geldiği görülüyor.
BİR AYDA 136 BİN YENİ İŞSİZ
Diğer yandan işgücü haziranda geçen yılın aynı dönemine göre 2 milyon 134 bin kişi azalarak 30 milyon 632 bin kişi, iş gücüne katılma oranı da 4.3 puanlık azalışla yüzde 49 oldu. Mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik haziranda bir önceki döneme göre 0.2 puan artarak yüzde 14.3 oldu. İşsiz sayısı bir önceki döneme göre (Mayıs 2020) 136 bin kişi artarak 4 milyon 330 bin kişi olarak hesaplandı. Mevsim etkisinden arındırılmış istihdam oranı bir önceki döneme göre 0.6 puan artarak yüzde 41.6 oldu. İstihdam edilenlerin sayısı 431 bin kişilik artışla 26 milyon 36 bin kişi olarak tahmin edildi. Mevsim etkisinden arındırılmış işgücüne katılma oranı bir önceki döneme göre 0.9 puan yükselerek yüzde 48.6 oldu. İşgücüne katılan sayısı 567 bin kişi artarak 30 milyon 366 bin kişi olarak hesaplandı. Buna göre Mayıs 2020'ye göre hem istihdamda hem işsizlikte artış söz konusu. Çünkü işgücüne katılımda yarım milyonu bulan bir artış var.
'DESTEKLERİN SÜRMESİ BEKLENEBİLİR'
Tera Yatırım Ekonomisti Enver Erkan'ın işgücü verilerine ilişkin ise değerlendirmeleri ise şöyle oldu: "Haziran’dan itibaren normalleşme ile beraber ekonomik aktivitede sağlanan iyileşme sektörel kırılımlarda da istihdam artışlarını açıklarken, pandemi döneminde en önemli istihdam kaybını yaşayan hizmette normalleşme ile istihdam artışının daha hızlı, diğer sektörlerde daha sınırlı gerçekleştiği görülmektedir. Ekonomik önlemlerin ve istihdamı koruyan firma desteklerinin etkisiyle işsizlik oranındaki kötüleşme, pandemi döneminde sınırlı kalırken hazirandan itibaren normalleşmenin de etkisiyle işgücüne katılım oranında bir önceki aya göre görülen iyileşmenin işsizlik oranındaki artışta etkili olduğu görülmektedir. Buna karşılık, ekonomik aktivite normalleşme ile beraber haziran, temmuz, ağustos dönemlerinde iyileşme yaşamakla beraber ağustos sonu itibarıyla ivme kaybı belirtileri de göstermektedir. Bu dönemde özellikle hükümetin devam eden destekleri çerçevesinde işsizlik oranının hızlı artışının önüne geçilmiştir. Kısa çalışma ödeneği, işten çıkarma yasağı ve nakit ücret destekleri devam etmektedir; kısa çalışma ödeneği ve işten çıkarma yasağı iki ay daha uzatılmıştır. Hükümet desteklerinin koşullara göre devam etmesi de beklenebilir. İşsizlik verilerinin üç ay geriden gelmesi itibarıyla temmuz, ağustos dönemine dair olan verilerde normalleşme ile beraber artan ekonomik aktivitenin etkilerini göreceğiz. İlerleyen dönemlere ilişkin olarak ise; finansal koşullarda sıkılaşma, ekonomik aktivite artışında yavaşlama, hükümet desteklerinin kalkması olasılığı gibi faktörler işsizlik oranının artmasına veya yüksek kalmasına neden olabilir. Ayrıca, pandemi belirsizliğinin devamı ve vaka sayılarının yüksek seyretmesi çerçevesinde firmaların yatırım ve işe alma gibi konularındaki kararları etkileneceğinden, yeni iş pozisyonları açılması hızı katılım oranındaki artışın gerisinde kalabilir."
