Sanayi üretimi kesintisiz artıyor
Ağaç ürünleri, maden, elektrikli teçhizat, plastik-kimya, makine-ekipman şubat ayında yıllık düzeyde üretimini en çok artıran sektörler oldu. Sanayi üretimindeki aylık artış yüzde 0.1'de kalsa da yıllık düzeyde artış yüzde 8.8 ile güçlü seyretti. Üretim son dokuz aydır kesintisiz artışta.
TÜİK'in yayınladığı sanayi üretim endeksi istatistiklerine baktığımızda yılın ilk iki ayında üretim tarafındaki güçlü ivmenin azalarak da olsa sürdüğü görülüyor. Ocak ayında üretimdeki artış yüzde 11.3 olmuştu. Şubattaki artış yüzde 8.8 olarak ölçüldü. Yıllık tarafta güçlü artış sürse de aydan aya gelişmeye baktığımızda üretimdeki seyrin bir nevi normalleştiği gözleniyor. Geçen yıl kapanma döneminde ciddi bir çöküş yaşayan sanayi üretimi mayıstan itibaren hızla toparlandığı gözlendi. Eylülden itibaren yüzde 1-2 düzeyindeki normal diyebileceğimiz artış seviyesine dönen sanayi üretimindeki aylık değişim. Aralıkta yüzde 1.2, ocakta yüzde 0.9 ve şubatta yüzde 0.1 ile yavaşlamaya işaret etti. Ancak İSO PMI verileri ve Merkez Bankası iktisadi yönelim anketlerinden izlediğimize göre önümüzdeki aylarda üretimin aylık düzeyde yeniden ivmelenmesini bekliyoruz.
ÇİN'DEN SONRA EN İYİ VERİ
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, şubat sanayi üretim verilerini değerlendirdiği açıklamasında, "Aynı ayda, yıllık sanayi üretimini en çok artıran G-20 ülkelerinden birisi olduk" ifadesini kullandı. Bakan Varank, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, Türkiye'de sanayi üretim endeksinin aylık ve yıllık bazda değişimleriyle G-20 ülkelerinin şubat ayına ilişkin sanayi üretim performansının bulunduğu infografiklere de yer verdi. Buna göre, Türkiye, sanayi üretiminde yıllık bazda elde ettiği yüzde 8.8'lik artış performansıyla G-20 ülkeleri arasında Çin'in ardından ikinci sıraya yerleşti. Öte yandan, sanayi üretimi, G-20 ülkelerinden Güney Kore'de yıllık bazda yüzde 0.9 artarken, Japonya'da yüzde 2.6, Hindistan'da yüzde 3.6, ABD'de yüzde 4.2 ve Almanya'da yüzde 6.4 azalış gösterdi.
DAYANIKLIDA ÇARKLAR HIZLI
Üretim artışının detaylarına indiğimizde özellikle yıllık performansta beş sektörün öne çıktığı görülüyor. Bunlar maden, mobilya hariç ağaç ürünleri, plastik-kimya, elektrikli teçhizat ve makine-ekipman oldu. Madencilik ve taşocakçılığı yüzde 15.9 ve bunun alt sektörü metal cevheri madenciliği yüzde 16.2'lik yıllık artış yakaladı. Mobilya hariç ağaç ve mantar ürünleri imalatındaki artış ise yüzde 21.1'i buldu. Kimyasalların üretimi yüzde 15.6 ve kauçuk-plastik imalatındaki üretim de yüzde 17.3 arttı. Elektrikli teçhizat imalatı yüzde 23.1 olurken makine ve ekipman imalatı (başka yerde sınıflandırılmamış) yüzde 27.5 ile en hızlı artış gösteren alt sektör oldu. Başkaca hızlı artış yakalayan alt sektörler olsa da geçen yılki baz etkisi kaynaklı olduğu için dikkate değer bulmadık. Yukarıdaki sektörlerin yıllık üretim artışlarında devamlılık sağladıkları görülüyor. Yine üst sektörlerden aram malı üretiminde yüzde 13.7 ve dayanıklı tüketim malı üretiminde yüzde 19.5'lik artışlar dikkat çekti.
YILLIK CİRO ARTIŞI YÜZDE 30'UN ÜSTÜNDE
Güçlü seyreden sanayi üretimin yanında sektörlerdeki cirolara baktığımızda sanayi sektörü özelinde yıllık yüzde 37.7'lik bir ciro artışı söz konusu. Bu yıllık resmi enflasyonun oldukça üzerinde. Bu anlamda reel ciro artışı yüzde 20 diyebiliriz. İnşaat sektöründeki ciro endeksi artışı yüzde 18.7, ticarette yüzde 32.8 oldu. Bu söz konusu iki sektörde de enflasyona göre reel ciro artışları var. Bunun yanında hizmet sektöründeki artış yüzde 11.3 ile enflasyonun yaklaşık 5 puan altında kaldı. Bütün sektörlerin bileşiminden oluşan toplam ciro endeksindeki artış yüzde 30.4 olarak hesaplandı. Konaklama ve yiyecek alt sektöründe yıllık ciroda yüzde 23.4'lük düşüş görüldü.
PERAKENDE ŞUBATTA HIZLANDI
Üretim tarafından veriler güçlü gelirken tüketim cephesine baktığımızda şubatta perakende satışların da hızlandığı görüldü. Ocakta yüzde 2.6'da kalan perakende satış hacmindeki artış şubatta yüzde 4.6 oldu. İçecek ve tütün satışların yüzde 8.1 oranında arttı. Perakende satışlarda aylık düzeyde de artışlar güçlü geldi. Kasım ve aralıkta negatif seviyede olan perakende satışlardaki aydan aya değişim ocakta yüzde 0.6 artış yönünde geliştikten sonra şubatta yüzde 3.4'lük artış yaşandı. Yıllık düzeyde en çok artış yüzde 80.1 ile internet harcamalarında olurken, aylık düzeyde ise yüzde 10.8 ile bilgisayar, kitap ve iletişim aygıtlarının satışındaki artış dikkat çekti.
