Satranç öğrenmek istiyorum ne yapmalıyım? Yalnızca oynamak ilerletmem için yeterli olur mu?
Eskiden satrancı yakınlarımızdan ya da kitaplardan öğrenirdik. Günümüzde internet de önemli bir seçenek. Bütün bu imkanlara rağmen, bilen bir arkadaşınız varsa satrancın kurallarını masa başında oturup yüzyüze ondan öğrenmenizi tavsiye ederiz.
SATRANÇ VE HAYAT
Çocuğunuzun ya da torununuzun satrançla ilgilenmesini mi istiyorsunuz, biliyorsanız karşınıza alıp ilk adımları siz gösterin. Güvenilir bir internet sayfasından ya da bir satranç kitabından da yararlanabilirsiniz.
Satrancın oyun kuralları çok da karışık değil. Taşların hareketleriyle rok ve geçerken almayı billmeniz yeterli. Emin olun “Briç”i öğrenmek daha zor.
Öncelikle mutlaka bir satranç takımı edinmelisiniz. Bilgisayar ekranından iki boyutlu satranç tahtasını izlemekle, masada duran satranç tahtası ve taşlarıyla oynamak farklıdır. Elinizle bir taşı tutup hareket ettirmekle, fareyle ekrandan hamle yapmak da aynı şey değildir.
Satrancı öğrendiniz, iş bitti mi? Hayır henüz sıfır noktasındasınız, sadece oyun kurallarını biliyorsunuz. Buraya kadar iş kolaydı ve çabuk oldu, asıl yolculuk şimdi başlıyor. Hemen oynamak istiyorsunuz değil mi? Olur tabi, internette pratik yapın, ama bilin ki satrancı sadece oynayarak ilerletemeyeceksiniz. İsterseniz yıllarca oynayın yetmez, mutlaka satranç çalışmalısınız. "Nasıl , anlamadım , satranç çalışmak mı , o da ne demek? Oynuyorum ya işte, daha nesi?" Evet ya , satranç çalışmak! Satrancı öğrenmek kolay ama ilerletmek o kadar kolay değil. Geliştirmek için oyunun ilkelerini benimsemelisiniz. Bunlar yüz yıllar içinde ustalar tarafından anlaşılmış ve ortaya konmuş prensipler. Öyle hemen de kavranıp öğrenilebilecek şeyler değil. Zamanla, çalışa çalışa, deneyerek ve pratik yaparak içselleştirilecek soyut bilgi yumakları.
Peki , satrancı iyi oynamamızı sağlayacak ilkeleri nerden öğreneceğiz. Üç yol var; kitaplardan, internetten ya da bilen eğitmenlerden. Eğer bu işe bütçe ayırabiliyorsanız özel ders alabilirsiniz. Toplu eğitim verilen satranç merkezlerine gidebilirsiniz.
İnternette deniz derya gibi videolar var. Ancak bunlar belli bir aşamaya geldikten sonra yararlı olacaktır.
En doğru yöntem satrancınızı kitaplardan çalışarak geliştirmektir. Çünkü satranç kitapları konuları kolaydan zora doğru belli bir sistematik içinde anlatır. İnternet videolarında bu yapıyı bulmak mümkün değildir.
Biz satrancı dedemizden öğrendik. O yıllarda internet yoktu. Dedemiz ardından güzel bir şey yaptı ve bir satranç kitabı hediye etti. 1970’lerin sonuna kadar ülkemizdeki neredeyse tek satranç kitabı olan Capablanca’nın “Satrancın esasları” adlı ölmez eseri. İlk Türkçe çevirisini Nezih Yazgan yapmıştır. Bugün hâlâ kıymetli bir eserdir. Kitabı altı ay boyunca sayfaları cildinden çıkacak şekilde defalarca okuduk, içindeki dersleri, örnekleri ve oyunları tekrar tekrar inceledik. Altı ay sonra dedemizin karşısına oturduğumuzda iki kardeş biraz da birbirimizle yardımlaşarak o tarihi maçı kazandık. Bundan sonra dedemiz bizden bir oyun bile alamadı. O zaman anladık ki dedemiz pratik bir kahve oyuncusuydu. Ama biz satrancı bilimsel yoldan ele almıştık. Satranç oyuncularının güçleri rating denilen puanlarla ölçülür. Oyuna yeni başlayan birinin raitingi 1000 civarındadır. Kitaptan çalışarak düzeyinizi çok kısa süre içinde 150 ya da 200 puan yükseltebilirsiniz.
Hiç kuşkusuz , satrancınızı ilerletmek için pratik de yapmalısınız. Satrancın pratiği oynamakla olur. İlerlemek için mutlaka kendinizden güçlü rakiplerle maç yapmalısınız. Sürekli yendiğiniz birileriyle oynamak size zafer duygusunu yaşatarak eğlendirebilir, ama asla ilerletmez. Zaten bir süre sonra sıkılırsınız. Eskiden çevremizde kuvvetli oyuncu bulmak zordu. Bunun için satranç derneklerine gitmek gerekirdi. Orda da yeni başlayan bir oyuncuyla maç yapacak arkadaş bulmanız kolay olmazdı. Ama şimdi internette anında güçlü rakip bulabilirsiniz. Kuvvetli bilgisayar programlarına karşı da oynamak mümkündür. Fakat bunu önermiyoruz. Çünkü bilgisayar yazılımları o kadar iyi oynuyor ki neredeyse ustalar bile baş edemiyorlar. Onun yerine internette sizden ileri seviyedeki insan rakiplerle oynayın, kazanma umudunuz olsun, bu sizi motive edecektir.
Satranç size yeni arkadaşlar edindirecektir. Her ne kadar internette oynamak çok kolaysa da siz topluca satranç oynanan bir merkez, dernek ya da kafe keşfetmeye bakın. Oraya belli periyotlarla gidin ve hem satrancınızı geliştirin hem de aynı zevki paylaştığınız arkadaşlar bulun.
Sonraki yazılarımızda satrancınızı usta seviyesine yükseltebilmeniz için neler yapabileceğinizi anlatmaya çalışacağız.
BULMACA KÖŞESİ
Soru 32:
Beyaz oynar kazanır
Beyaz taşlar:
Şg1, Vf3, Fe5, Kc1, Kc2, Pa5, b3, d3, f4, g2, h2.
Siyah taşlar:
Şb5, Vd7, Fh6, Kc8, Kg8, Pa6, b4, c5, d4, h7.
GÜNÜN SÖZÜ
“Satranç tahtası önünde otururken aniden kalbiniz çarpmaya başlar. Taşları hareket ettirirken elleriniz titrer. Fakat satranç size orada sakin şekilde oturmayı ve fikrinizin gerçekten iyi mi olduğunu, daha iyi hamleler var mı diye düşünmeyi öğretir.”
Stanley Kubrick
MİNYATÜR KÖŞESİ
Schroeder Ch - Illgen [C55]
It Dresden, 1926
1.e4 e5 2. Fc4 Af6 3. Af3 Ac6 4. d4 exd4 5. Ag5 d5 6. exd5 Axd5 7. O-O!
Beyaz saldırmak için acele etmiyor. Kendi şahını güven altına alırken kalesini de oyuna sokmaya hazırlanıyor.
7… Fe6 8. Ke1 Vd7 9. Axf7! Şxf7
Eğer 9… Vxf7 11. Fxd5.
10. Vf3+ Şg6
Eğer 10… Şg8 11. Kxe6 Vxe6 12. Fxd5 açmazdaki siyah vezir düşer.
11. Kxe6+ Vxe6 12. Fd3+
1-0
Bir hamle sonra mat kaçınılmaz.
BU HAFTAKİ SORUMUZUN ÇÖZÜMÜ
Çözüm 32:
Tarrasch - Beratende
Neapel, 191
Tahtada iki kritik nokta var. Beyaz Vb7+ ya da Kxc5+ ile mat etmeye yakın. Bu kareleri kontrol eden siyah taşları saptırabilirsek amacımıza ulaşabiliriz.
1.Fc7!
Taş fedası. Efsane oyuncu Tarrasch güzel bir saptırma operasyonu başlatıyor. Yolları kapatarak aniden Vb7+ ya da Kxc5+ ile iki farklı mat tehdidi ortaya çıkardı. Fedayı kabul etmek zorunlu.
1… Kxc7
Eğer 1... Vxc7 2. Kxc5+ Vxc5 3. Vb7+ Şxa5 4. Ka1+ mat.
2. Vb7+!
Asıl saptırma manevrası.
2. Kxb7 3. Kxc5 mat, 1–0.
Bize ulaşmak için:
