Satranç ve hayat: Gün yüzü görmemiş gizemli usta oyunları

1945 ve ardından 1946 yıllarında Amerikan satranç takımıyla Rus takımı iki maç yaparlar.  Her iki karşılaşmayı da Ruslar ezici bir üstünlükle kazanır.

Bu acı yenilgiler, özellikle o günkü Amerikan takımının saflarında yer alan güçlü oyuncular (Reshevsky, Ruben Fine, Denker, Horowitz ve Kashadan ) göz önüne alındığında, daha da şaşırtıcı ve beklenmedik sonuçlar olarak değerlendirildiler. Bu maçlar şunu gösterdi ki; Ruslar satrançta dünyanın en büyüğüydü. Amerikalılar bu iki maçtan sonra doğal olarak, Rus satrancı hakkında daha çok şey öğrenmek istediler. Yoksa Ruslar gizli bir sistem mi geliştirmişlerdi? Satrancı nasıl bir metotla oynuyorlardı? İşte bu kitap böylesi bir ihtiyaçtan doğmuş. İrning Chernev, Amerikalı satranççıların bilme ve öğrenme merakını gidermek amacıyla bu koleksiyonu oluşturmuş. Yüzlerce Rus ustanın oynadığı, binlerce partiyi titizlikle incelemiş. Bu çalışma 1925 ile 1946 yılları arasında oynanan turnuvaları kapsamaktadır. Partilerin güzel olmalarının yanı sıra, Rus satrancını en iyi ifade edenlerini seçmeye özen gösterilmiştir.

Koleksiyonda 36 Sovyet ustanın 50 oyunu yer almaktadır. Partiler yeniden analiz edilerek, oyuncuların kazanç yöntemleri ve stilleri dikkatle incelenmiştir. Seçilen oyunların gününe göre modern partiler olmasına dikkat edilmiştir. Kitaba giren oyunlar elbette ki sanatsal ve çekici olmalıydı. Ancak aynı zamanda öğreticilik yönleri bulunmalıydı. Oyunların kolayca hatırlanabilmeleri ve hatta ezberlenebilmeleri için, kısa olmaları da gerekliydi. Bu nedenle kitaba alınan partilerin hamle ortalaması 30'dur. Kitap, satranç severler tarafından kolayca ve zevkle takip edilirken, oyunun çeşitli aşamaları hakkında önemli ve kalıcı bilgiler vermeyi de amaçlamaktadır.

Sevgili okurlarımız, biz de Türkçe tercümesi bulunmayan bu kitaptan seçtiğimiz bazı oyunları sizlerle paylaşmak istedik. Partilerin tamamı Sovyetler Birliği sınırları içinde yapılan turnuvalarda oynandığı için veri tabanlarında pek bulunmamaktadır.

P. ROMANOVSKY -- E. RABINOVICH (LENİNGRAD 1925) FRANSIZ SAVUNMASI

Tartakower bu oyun için; "hayat dolu ve muhteşem bir mücadele" ifadesini kullanmıştır.

1 e4 e6 2 d4 d5 3 Ac3 Fb4 4 e5 f6

Siyahlar rakibin piyon zincirinin bazına hemen saldıran alışıla gelmiş Pc5 yürüyüşünü geciktiriyor.

5 Af3 c5 6 Fb5+ Şf8

Siyahlar Gereksiz yere rok hakkından vazgeçiyor. Fili araya girmenin hiçbir mahsuru yoktu.

7 dc5 Va5

Açmazdaki ata baskı yapmak amacıyla ve 8 ... Vxb5 tehdidi ile

8 Fe2 fxe5

Piyon merkezi siyah için iyi görünüyor. Beyaz 9 Axe5 oynayamaz, şöyle ki 9 ... Fxc3+ 10. bxc3 Vxc3+ ile e5’teki atını kaybeder.

9 O-O Ac6

Şimdi siyah bütün merkez piyonlarını koruyor gibi görünüyor. Acaba gerçekten öylemi!

10 Axd5! …

Bu bir feda değil.  Birazdan anlaşılacağı gibi, yalnızca bir ödünç verme!

10 ... exd5 11 c3 Fxc5 12 b4 ...

Beyaz verdiği aleti daha iyi koşullarda geri alıyor.

12 ... Axb4 …

Ya da 12 ... Fxb4 13 cb4 Axb4 "13 ... Vxb4 hamlesine 14Vxd5 var." 14 Axe5)

13 cb4 Fxb4

Siyah hala iyi bir oyuna sahip görünüyor. En azından iki piyon üstünlüğü var ve merkezdeki piyonlarına da dokunulamıyor. Eğer 14 Axe5 oynanırsa 14 ... Fc3 ile beyaz kalite kaybeder.

14 Kb1 Ff5 15 Kxb4!! ...

Etkili bir kalite fedası! Amacı, siyahın güçlü merkezini kırmak.

15 ... Vxb4 16 Vxd5 ...

Siyah şu anda 16 ... Ve4 oynayarak vezirleri kırışmayı teklif edemez.  Çünkü bu taktirde, 17 Vd6+ Ae7 "Ya da 17 ...Şf7 18 Ag5+ veziri kazanır.", "Veya 17 ... Şe8 hamlesine karşı da 18 Fb5+ var." 18 Fg5 Vxe2 Bunun yerine 18 ... Ke8 oynanırsa, 19 Fb5 kazanır." 19 Fxe7+ Şe8 20 Fg5 Şf7 21 Axe5+ siyah mattan kurtulmak için e5 atına karşı vezirini vermek zorundadır. Görüldüğü üzere, e5 karesindeki piyonun korunması mümkün değil.  Bu durumda siyahın yapabileceği en iyi şey, pasif konumdaki aletlerini bir an önce oyuna sokmaktır.

16 ... Ae7 17 Vxe5 Ve4 18 Vb2! ...

Çok sıradan ve basit gibi görünmesine karşın gerçekte çok iyi bir hamle, birkaç potansiyel tehdidi bir arada yapıyor. En azından 19 Ag5 ve 19 Ke1 tehditleri var. Belki daha başkaları da!

18 ... Kc8 19 Fh6!

İşte beyazın 18 Vb2 hamlesiyle sessizce hazırladığı üçüncü tehdit! Açmaz yardımıyla g7 piyonuna atak.

19 ... Kg8

19 ... Vg4 20 Ag5 nedeniyle mümkün değil.  Siyahın yaptığı 19 ... Kg8 hamlesi ise hem h6 karesindeki fili tehdit ediyor hem de 20 ... Kc2 gibi bir hamleyi hazırlıyor.  Ancak beyaz bu tehditlere fırsat vermiyor.

20 Vf6!+

İşte beyazın 19 Fh6 hamlesinin esas fikri buydu.

20 ... Şe8 21 Fb5+ ...

Bu hamle siyahın başına epey dert açıyor.  Eğer 21 ... Şd8 oynanırsa, 22 Vd6+ mata götürür.  Ya da eğer 21 ... Ac6 oynanırsa, bu kez 22 Fxg7 ve ardından 23 Ke1 var.  Veya 21 ... Fd7 22 Fxd7+ Şxd7 23 Ae5+ Şc7 24 Vxe7+ ve sonra da 25 Ad7+ ile vezir kazanır. Bu kadar araya girme seçeneği olmasına karşın, analizlerden anlaşılacağı üzere, hiçbiri mümkün değil. 

Siyah kaleyi araya girmek zorunda.  Beyaz böylelikle evvelce verdiği kaliteyi geri alıyor.

21 ... Kc6 22 Fxg7 Fd7

Beyaz vezir kale tarafından tehdit ediliyor.

23 Fxc6 Vxc6 24 Ke1 ...

Beyaz vezirlerin değişilmesinden çekinmiyor. Çünkü, 24 .. Vxf6 25 Fxf6 hamlelerinden sonra siyah çivili e7 atını kurtaramaz.

24 ... Vc5 25 Fh6 ...

26 Fg5 ile at üzerindeki kuvvetleri arttırma tehdidi.

25 ... Şd8

Siyah şimdi 26 Fg5 hamlesini 26 ... Ke8 ile karşılayabilir.

26 Ff8! Siyah terk eder 1-0.

Eğer 26 ... Kxf8 27 Vxf8+ Fe8 28 Ad4! Şd7 29 Af5 işi bitiriyor.

GEÇEN HAFTANIN CEVABI

Basman - Balshan
1981
Beyaz Oynar Kazanır

Beyaz Taşlar:
Şg1,Vd4,Kf1,Kf6,Pa3,c5,d3,g5,h6.

Siyah Taşlar:
Şg8,Vd7,Kf8,Ke4,Ad6,Pa7,b7,c7,f7,h7.
1. Kg6+ fxg6 2. Vh8+ Şxh8 3. Kxf8+ Mat.
Eğer 1... hxg6 2.Vg7+ Mat. h6'daki piyon siyah şahın bağrına saplanmış bir ok gibi.

Bize ulaşmak için:
[email protected] 
[email protected]