Satranç'ta ağaçkakan yöntemi
Satrançta oyun gücümüzü geliştirmek için en yararlı yol bulmaca çözmektir. Satranç bulmacaları ya gerçek oyunlardan alınır , ya da kurgulanır. Gerçek oyunlardan bulmaca olarak seçilen konumlar oyun ortası ya da oyun sonuna ilişkin olabilir. Bunlara kombinezon adı verilir.
SATRANÇ VE HAYAT
Kurgulanmış konumları içeren sorular ise etüt ya da problem adını alırlar. Satrancını geliştirmek isteyen oyuncular bulmacaları çözmekle uğraşarak hesap güçlerini artırmaya çalışırlar. Bunu , üniversite giriş sınavına hazırlanan bir öğrencinin önceki yıllarda çıkmış test sorularını çözmesine benzetebiliriz.
Satranç bulmacalarını çözerken daha verimli ilerleme sağlamak için, Axel Smith ve Hans Tikkanen tarafından özel bir yöntem geliştirilmiştir. Buna “Woodpecker” yani “ağaçkakan” metodu denilir. Yöntemin esası çok sayıda bulmacayı art arda ve artan bir hızla tekrar tekrar çözmeye dayanır.
Mesela yüz tane bulmaca seçilir. Bunların her gün beş tanesi olmak üzere tamamı yirmi günde çözülür ya da çözülmeye çalışılır.
Sonra başa dönülür ve aynı bulmacalar yeniden çözülmeye başlanır. Ancak bu defa çalışma hızı artırılır. Mesela günde on tane bakılarak bu defa on günde bitirilir.
Üçüncü turda ise günde yirmi adet soru incelenerek tamamı beş günde bitirilir.
Böylece hafızamızı test edip geliştirmiş oluruz. Daha önce çözülmüş bulmacaların cevaplarının kolayca hatırlanacağını zannetmeyelim, bunu başarmak bile ciddi bir ilerlemedir. Bulmacalar iyi seçilmişse oyuncu tekrar ederek sorulardaki taktik temaları ve motifleri iyice zihnine yerleştirir.
Başarı tembellikle elde edilemez. Ağaçkakan yöntemi kolay bir çalışma şekli değildir, oldukça sıkı bir gayret gerektirir. Ancak meyvesi tatlıdır. Bilinç dışı zihnimizi yeniden programlayabilir. Sezgiyi artırır, taktik görüşü keskinleştirir, daha az hata yapma ve zaman baskısı altında iyi oynama kabiliyetini geliştirir.
Ağaçkakan metodunu ilk uygulayanlardan Tikkanen yedi hafta içinde üç GM normu elde etmiştir.
Bu yöntem için yazılmış kitaplar vardır. Özenle seçilmiş çok sayıda satranç bulmacasını içeren bu kitaplarda soruların gün gün nasıl bir hızla çözüleceği belirtilir.
Ağaçkakan ağaç gövdesinde kendisine yuva yapmak için gagasıyla tekrar tekrar ve sabırla hamleler yapar. Satrançta da sabırla, tekrar tekrar çalışmak gerekir. Unutmayalım ki öğrenmenin birincil ilkelerinden biri tekrarlamaktır.
BULMACA KÖŞESİ
Soru 34:
Siyah Oynar Kazanır
Beyaz taşlar:
Şg1, Vd5, Ka1, Ke1, Ab1, Af3, Pa2, b2, c3, e3, g2, h2.
Siyah taşlar:
Şh8, Ve7, Kf2, Kf8, Ae4, Fc5, Pa7, c7, g7, h7.
GÜNÜN SÖZÜ
“Eğer satranç bir sanatsa, Alekhin. Eğer satranç bir bilimse, Capablanca. Eğer satranç bir mücadeleyse, Lasker.”
Saviely Tartakower
MİNYATÜR KÖŞESİ
Morphy, P - Meek, A
New York, 1857
1.e4 e6 2.d4 c5 3.d5 e5 4.f4 d6 5.Af3 Fg4 6.fxe5 Fxf3 7.Vxf3 dxe5 8.Fb5+ Ad7 9.Ac3 Agf6 10.Fg5 Fe7 11.d6!
Morphy bu tarz taktik fırsatları hiç kaçırmaz.
11… Fxd6
Almak zorunlu, eğer 11… Ff8 12. Ad5 sonrasında c7 ve f6 karelerinden kuvvetli saldırılar var.
12.0–0–0! 1–0.
Morphy’nin daha önce köşemizde de yayınladığımız ünlü “Opera Oyunu”nun finaline benzeyen bir konum. Ne kadar güzel bir uzun rok hamlesi değil mi?
Eğer 12… Fe7 13. Fxf6 ve açmazdaki d7 atı düşer.
Ya da 12… Vc7 13. Fxf6 gxf6 14. Vxf6.
Veya 12. Ve7 13. Ad5 Ve6 14. Fxf6 gxf6 15. Axf6+.
BU HAFTAKİ SORUMUZUN ÇÖZÜMÜ
Çözüm 34:
N.N. - Steinitz
London, 1869
• 1... Vh4!! 2. Axh4
Vezir fedasını kabul etmek zorunlu. Aksi taktirde siyah bir sonraki hamlede K2xf3 gibi bir hamleyle f2 karesini veziri için boşaltacak ve burdan mata giden saldırı gelecek.
2… Fxe3 3. Ag6+
Bu taş fedası aşağıdaki devam yollarından anlaşılacağı gibi, h4 karesini boşaltarak beyaz şaha kaçacak yer sağlamak için yapılıyor.
Eğer bunun yerine, 3. h3 Kf1+ 4.Şh2 Fg1+ 5. Şh1 Ag3+ Mat.
Ya da , 3. g3 Ke2+ 4. Şh1 Kxe1+ 5. Şg2 Kg1+ 6. Şh3 Af2+ mat. 3... hxg6 4. g3 Ke2+
5. Şh1 Kxe1+ 6. Şg2 Kg1+ 7. Şh3 Af2+ 8. Şh4 Kf4+ 9. gxf4 Kg4+ mat 0–1.
Satrancın babası Steiniz’ten nefis mat konumları içeren olağan üstü bir taktik örnek!
Bize ulaşmak için:
