Sert yatağın fıtığa kanıtlanmış etkisi yok

Omurganın bel kısmı beş adet omur ve diskten meydana gelir. Bu bölge vücut ağırlığını en çok taşıyan yer olarak bilinir. Günümüzde çok sık rastlanan bel fıtığı, omurgalar arasındaki disk ekleminin kenarlarında bir yırtık oluşması ve disk içeriğinin omurilik kanalı içine doğru girerek, bacaklara giden sinirlere bazen de ve omuriliğe baskı yapmasıyla ortaya çıkan bir hastalıktır. Yaşlanma ve dejenerasyon, aşırı kilo, ağır yük kaldırmadan kaynaklanan ani bir gerilimdir.

Bel fıtığı genellikle kendini kalçalara, bacaklara ve ayaklara yayılan ağrı ile gösterir fakat bacaklarda ve ayaklarda karıncalanma ve uyuşukluk da bel fıtığına bağlı görülebilir. Kas güçsüzlüğü, hareket ederken zorlanma, iktidarsızlık bel ağrısı, bacaklara vuran ağrılar, çabuk yorulma, idrar tutamama, denge kaybı, otururken ve yürürken zorluk çekme gibi belirtiler görülebilir. Bel fıtığı teşhisi konulmadan önce doktor tarafından hasta öyküsü alınarak, fizik muayenesi gerçekleştirilir. Hastanın kas refleksleri ve kas gücünü test etmek için nörolojik muayene yapabilir. Fizik muayene sonrası yüksek çözünürlüklü tanı aygıtlarıyla, fıtık nedeniyle oluşan omurilik veya sinir basısı saptanır. Ayrıca EMG (elektromyogram) cihazı ile hastanın hangi sinir kökü veya köklerinin fıtıktan etkilendiği belirlenir.

TEDAVİNİN PLANLANMASI

Bel fıtığı tedavisi; bacağa şiddetli yayılan ağrı, his ve/veya kuvvet kaybı, idrar ve gaita kontrolünde kayıp gibi belirtiler göz önünde bulundurularak planlanır. Bel fıtığı teşhisi konulan bir hastaya kısa istirahat, ağrıya neden olan tahrişi azaltmaya yönelik anti-inflamatuar ilaçlar, ağrı kontrolü için ağrı kesiciler, fizik tedavi, egzersiz tedavi yöntemleri önerilebilir. Gerektiğinden uzun süren yatak istirahati eklem sertliği ve kas güçsüzlüğüne sebep olabileceği için ağrılarınızı azaltabilecek hareketler yapmanızı da zorlaştıracaktır. Ayrıca sert yatakta ya da yerde yatmanın fıtık ve ağrı tedavisinde kanıtlanmış hiçbir etkinliği yoktur.

Bel fıtığı için önerilebilecek ilk tedaviler arasında; ultrasonik ısıtma tedavisi, elektrik uyarıları, sıcak uygulama, soğuk uygulama ve elle masaj gibi tedaviler vardır. Bu uygulanmalar bel fıtığı ağrısını, inflamasyonu ve kas spazmını azaltabilir.

Elle uygulanan tedaviler, sebebi belirsiz bel ağrılarında kısa vadeli rahatlama sağlasa da disk hernilerinin (fıtık) çoğunda bu tür uygulamalardan kaçınılmalıdır.

Bir fizik tedavi veya egzersiz programı genelde sırt ağrısını ve bacak yakınmalarını azaltmaya yönelik hafif esneme ve duruş değiştirme hareketleri ile başlar. Ağrınız azaldığı zaman esneklik, kuvvet, dayanıklılık artırıcı ve normal yaşam tarzına dönmeye yönelik yoğun hareketlere başlanabilir.

Ağrının bu ilaçlar ile kontrol edilemediği hastalarda, bazı analjezik-antiinflamatuar ilaçlar bel fıtığı sonucu oluşan ve ağrının asıl kaynağı olan tahriş ve yangının kontrolü için eklenebilir. Bazı durumlarda tedaviye kas gevşeticiler eklenebilir. Kas gevşeticilerden yüksek doz almak iyileşmenizi hızlandırmayacaktır, Bu ilaçlar yan etki olarak bulantı, kabızlık, sersemlik, dengesizlik ve bağımlılık yapabilir.

CERRAHİ MÜDAHALE

Bel fıtığı ameliyatının amacı fıtıklaşmış diskin sinirlere baskı yaparak tahrişini ve bu şekilde ağrı, güç kaybı gibi yakınmalara sebep olmasını önlemektir. Diskin tam olarak görülebilmesi için diskin arkasındaki lamina denilen kemik oluşumun küçük bir kısmının çıkarılması gerekebilir. Daha sonra fıtıklaşmış disk dokusu özel tutucular yardımıyla çıkartılır. Sinire bası yapan disk parçası çıkartıldıktan sonra sinirdeki tahriş kısa zamanda yok olarak tam iyileşme sağlanabilir.

HANGİ HALLERDE AMELİYAT GEREKLİDİR?

Ağrı: En sık cerrahiye başvurulma nedeni olan ağrı, tek başına olduğunda mutlaka cerrahi gerektirmiyor. Bu konuda yapılmış ayrıntılı çalışmalar, hastaların 2. aydan sonra ameliyat olsalar da olmasalar da aynı ağrı seviyesine ulaştığını gösteriyor. Buna karşın hastanın çok şiddetli akut ağrısının giderilmesinde cerrahinin daha etkin olduğu da biliniyor.

His ya da kuvvet kaybı: Eğer his ya da güç kaybı ilerliyorsa mutlaka cerrahi yöntemlere başvurulması gerekiyor. Diğer tıbbi seçenekler değerlendirildikten sonra operasyona karar veriliyor.

İdrar, gaita kontrolünün kaybı: Bu durumda acil ve tek seçenek, cerrahi. Hastalarda idrar/gaita kontrol kaybının süre olarak uzamasına izin verilmesinin daha sonra geri dönüşü olumsuz olarak etkilediği yönünde kanıtlar bulunuyor.